Nekrotik Enteritis Aşısı

NEKROTİK ENTERİTİS AŞISINA YÖNELİK GELİŞMELER(*)

Çeviren

Dr. Kaya DEMİRÖZÜKanatlı Sağ‎ً‎lığı ve Hastalı‎kları‎ Uzman‎ı(Drk.demirozu@yahoo.com.tr)

Amerikalı araştırmacılar broilerlerde nekrotik enteritisi önle-mek için yeni bir canlı aşı üzerin-deçalışmışlardır.

Nekrotik enteritis (NE) tavuk ve hindilerin genellikle % 50 varan ölüm-cül ve önemli bir hastalığıdır. Önce et-kili kontrol önlemleri belirlenmiştir.NEbirdehafif seyirli, fakat ekonomik ba-kımdan önemli, subklinik formu bulunmaktadır.

Kanatlılarda NE’nin etkisi

NE’ninnedeniClostridium perfringens’dir. Bakteri ince bağırsakta çoğalarakgüçlü eksotoksinler üretir. Bağırsak duvarunda nekroz, ülserasyon ve yangı gibi hasarlara yol açar.C. perfringens etkilenen hayvanlarda da akut veya kronik hepatite neden olabilmektedir. Ya ölümler yada subklinik hastalık ve kesimhanede karkas imhası gibi sonuçlar yaşanmaktadır.Bu nedenle NE hayvan sağlığı ve refahı, karlılık  üzerinde önemli öl-çüde olumsuz etkisiolan bir hastalıktır.

NE yeme antibiyotik büyüme faktörleri (ABF) katılarak kontrol edilebilmekteydi.ABF’leri NE önlemede etkili, ancak birçok ülkede yasaklanmıştır.ABD’de kullanımları  aşamalı olarak hızla kısıtlanmaktadır.

Aşılama NE mücalesinde iyi bir strateji

NE, ABD’de çok daha büyük bir sorun haline gelmesi beklenmektedir.ABF’lerinin kullanımının yasaklanan ülkelerde(ülkemizde dahil)¹bir tecrübe yaşanmıştır. Alternatif koruyucu yaklaşımlara ihtiyaç duyulmuştur. Aşılama da iyi bir alternatif stratejidir.

U.S. Poultry & Egg Association’un(ABD Kümes hayvanları ve Yumur-ta Birliği)

finanse ettiği çalışma ileamaç;oral uygulanacak canlı biraşı için C. Perfringens virülent olmayan NetB² ve alfa toksin üreten bir suş saptayıp test etmekti. NetB ve alfa toksin C. Perfringens’in  ürettiği toksinlerden ikisidir.NE nedeni olarak düşünülmektedir.Hedef;NetB üreten, NE oluşturmayan C. perfringens suşunuajuvantlı yahut ajuvantsız oral yolla uy-gulamaktır.Koruyucu etkisini belirlemek için antikor yanıtının öiçülmesi ve klinik NE içinde eprüvasyon (deneysel enfekte etme) testlerinin yapılmasıdır.

Üç aşının kümes hayvanlarında denenmesi

İki deneme yapılmıştır.İlk deneyde, hayvanlar üç test aşınınn biri ile beşinci gün aşılanmışve daha sonra, eprüve edilmiştir.Aşılanmış  piliçler-de istatistiksel olarak antikor yanıtı anlamlı bulunmuştur.adjuvant olarak kullanılan kolera toksini en iyi sonucu vermiştir.

Ancak, test edilen aşıların, ağır hastalık oluşturmak amacıyla eprüve edilen pilçlerdetamamen koruma sağladığı henüz kesinleşmemiştir.Viru-lent suş ile aşılananbir grubun eprüvasyonun akabinde yaklaşık% 50’sin-de lezyon saptanmamıştır.

İkinci deneyde,Belirlenen farklı zamanlarda piliçler aşılanmıştır.Ad-juvant olarak Kolera toksini daha yüksek dozda kullanılmıştır.Yeni adju-vantlar da denenmiş ve yeni aşı uygulamasında daha iyi antikor yanıtı elde edilmiştir.Aşılanan grupların eprüvasyon sonrasıbazılarının kısmen korunduğu gözlenmiştir.Bununla birlikte, denemelerde kullanılan aşı formülas-yonlarının sahada uygulanabilir olamasın içinlezyonoluşan hayvan sayısı, çok yüksek bulunmuştur.

Canlı aşı potansiyeli

Buna rağmen sonuçlar; canlı bir aşı olarak bu suşun piliçlerde  her-hangi bir olumsuz etki oluşturmapotansiyellerini bulunmadığı teyit edilmiş ve eprüvasyon sonrası lezyonların insidansını ve şiddetini azaltabildiği saptamnıştır.Çabalar bu canlı aşının koruyucu etkisi optimize etmek için uygun adjuavantların kullanımına odaklanmalıdır.

Çevirenin Önerdiği Kaynaklar

1. Demirözü K.(1978) : Bir Broiller Sürüsünde Enteritisle Seyreden Olayda İzole Edilen Catenobacterium filamentosum. Pendik Vet.Bak.Ser. Enst. Dergisi, X(1),56-60, Ayrı Baskı. 16.06.1978 Aylık, 26.10.1978 ve 26..Ekim.1978 Türk Mikrobiyoloji Cemiyetinin 18. Ulusal Kongresinde tebliğ edildi.
2. Demirözü, K.(1981): Tavukların Necrotic Enteritisi. Pendik Vet. Mik. Enst. Derg. XIII(2) 31-37.
3. Demirözü, K. (1989) : Sağlıklı Tavukların İnce Bağırsak İçeriklerinde C. Welchii Mikroorganizmalarının Aranması ve Bunun Tavuk Enterotoksemileri Bakımdan Önemi(Doktora Tezi).Pendik Hayv.Hast.Merk.Araşt. Enstitüsü Dergisi XX(2) 15-34.
4. Demirözü, K.(2003) :Nekrotik enteritis. Topkim Teknik Bülten, TSH03.06/04KD.
5. Demirözü, K.(2005): Broiler Piliçlerde Kimi Barsak Sorunları. Topkim Teknik Bülten, THS 05.09/10KD.
6. Demirözü, K.(2010) : “Nekrotik Enteritis” Çiftlik Dergisi,320:38-41.
7. Demirözü, K. (2010) :Kanatlıların Klostrİdİal Hastalıkları. Çiftlik Dergisi(2010) 321(48-50) ve (2011), 323(26-30 ).
8. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları I, Çiftlik Dergisi Mart -2010 313 (52-53)
9. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları II, Çiftlik Dergisi Nisan- 2011,326 (38-39).
10. Demirözü, K.(2016):Bakteriyel Enteritiste Global Eğilimlerin Değer-lendirilmesi (Çeviri).https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=8656802.2016 yayınlandı.

(*):Rosie Burgin, World Poultry Apr 7, 2016 “Progress made towards a necrotic enteritis vaccine.” www.worldpoultry.net/…/Progress-made-towards-a-necrotic…

(1):Çevirenin ilavesi.

(2) : Son zamanlarda NE olgularında saptanan yeni bir toksin, (Çevirenin notu).