Antibiyotiklerin azaltılması bir vaka çalışması

ANTİBİYOTİKLERİN AZALTILMASI: BİR VAKA ÇALIŞMASI*

Dr. Kaya DEMİRÖZÜ               

Kanatlı Sağ‎ً‎lığı ve Hastalı‎kları‎ Uzman‎ı

(Drk.demirozu@yahoo.com.tr)

Toplam 40 milyon broiler ile saha koşullarında yapılan geniş ölçekli bir çalışmada; terapötik antibiyotik kullanımının % 59 oranında azaltılması, mortalitenin % 28 düşürülmesi ve FCR’ın % 5.3 oranında azaltılmasının mümkün olduğu gösterilmiştir. Almanya’da 11 çiftlikten elde edilen 5 yıllık veriyle geriye dönük analiz, farklı programların toplam 477 döngü üzerindeki yaşam etkilerini ince-lenmiştir.

Yetiştiriciler ve entegrasyonlar, hayvan sağlığını devam etirmek ve verimliliği sağlamak için aktif olarak stratejiler geliştirmektedir. Bunlar genellikle aşılama, biyogüvenlik, hijyen ve beslenme gibi ölçülebilir faktörlerin birleşimidir.

Yetiştiriciler ve entegrasyonlar, hayvan sağlığını devam etirmek ve verimliliği sağlamak için aktif olarak stratejiler geliştirmektedir. Bunlar genellikle aşılama, biyogüvenlik, hijyen ve beslenme gibi ölçülebilir faktörle- rin birleşimidir. Örneğin, yem ve su katkı maddaelerinin gastroin testinal sağlığı üzerindeki etkilerini gösteren çok sayıda çalışma yapılmıştır. So-rumluluk gererektiren  antibiyotik kullanımını sağlamak için asitleyiciler, katkı maddeleri el altında belirgin bir yere sahiptirler.Bununla birlikte, gerçek yaşam koşullarında bunların etkilerini değerlendirmek için büyük ölçekli saha doğrulama çalışmalarının raporları genel olarak yetersizdir. Te-daviye karşı kontrol uygulamalarını değerlendirmek ve birçok işletmede yeterli deneme yönetimi oluşturmak ve veri toplama büyük bir zorluk oduğu için saha araştırmalarının yapılması zordur.

Performans ve beslenme ilgilş kapsamlı veriler

Büyük ölçekli bir çalışmada verilerin analizi broiler çiftliği yönetimi ile birlikte çalışmak için bilgi ve iletişim teknojileri (BİT) çözümleri sağlayıcısı ile işbirliği yapma kararı alınmıştır. Amaç, önce yönetim önlemlerinin bir karışımının etkisini ve ardından antibiyotik kullanımını kıyaslayarak yem katkı stratejisinin uygulanmasının etkisini değerlendirerek broilerlerin verimliliğini izlemektir. Bu hedefle, 2010’da seçilen 11 bağımsız işletmenin verileri araştırmaya dahil edildi. Bu işletmelerin toplam kapasitesi 885.000 broiler. Çoğunlukla aynı yetiştirme yöresindeydiler. Bu çiftlikler, 477 üre-tim döngüsünden oluşan 5 yıllık bir periyot boyunca, 40,260,000 broiler üretilmiş; performans verileride dikkate alınmıştır. Elde edilen veriler, hay-vanların performansını analiz etmek, beslenme ve yönetim konusunda tav-siyelerde bulunmak amacıyla veteriner hekimlerle yakın işbirliği yapılmıştır.

Başlangıçtan bitişe

Çiftçiler, araştırmanın başlangıcında su asitleyici uygulamıyordu ve terapötik antibiyotik kullanımını azaltmak için henüz yönetim programla-rında aktif olarak yer almıyorlardı. İlk 2 döngü için performans ve sağlık verileri kaydedildi. Bu sonuçlar, müteakip önlemlerin 5 yıl boyunca etkisini incelemek için temel kontrol seviyeleri olarak kullanılmıştır. Bireysel durumu belirlemek için çiftlik verilerini analiz ettikten sonra, her çiftlik için hedefler belirlendi. Çalışma süresince yem, su tüketimi, mortalite ve veteriner hekim  tedavileri ve antibiyotik kullanımı günlük olarak kaydedilmiştir. Yetiştiriciler, 2010 ve 2011 yıllarında iyileştirme programlarına başlamışlardır.

İlk aşamada, birkaç yönetim önlemi uygulanmış ve etkileri incelen-miştir. Bu önlemler temel olarak biyogüvenlik, sağlık, iklim kontrolü ve beslenme alanlarındaki en iyi uygulamaları içermektedir. En iyi satış fiya-tını elde etmek için yem sindirilebilirliği piyasa koşullarına göre düzenlen-miştir.

İkinci aşamada çiftliklerin performans hedeflerini desteklemek için çeşitli yem ve su katkı maddelerine başlanıldı. Bu ürünler çeşitli tedarikçi- lerden sağlandı. Entegre yaklaşımın (diğer bir deyişle, yönetim ilerleme- lerinin yem katkılarıyla birlikte kullanılması) etkileri de ölçülmüştür. Gerek-tiğinde programda düzeltmeler yapılmıştır. Son çalışma aşamasında, bir tedarikçiden sadece yem ve su katkı maddeleri çalışılmıştır.

Tamamlayıcı eylem biçimleri

Yem katkı programı, belirli eylem şekillerine sahip ürünlerdir. Anti-biyotiksiz diyetleri beslendiğinde hayvanların performansını desteklemek için tasarlanmıştır. Organik asitlerin amonyum tuzları ile sinerjik karışımını içeren bir katkı maddesi, buğdayın mikrobiyolojik kalitesini arttırmak için ön işlem yapmak için kullanıldmıştır. Diğer bir katkı maddesi içme suyunun pH’sını düşürme ve yemin midede mikrobik aktivitenin kontrolünü destek-lemek için uygulanmıştır. Kaplanmış bütirat, orta zincirli yağ asitleri ve bit-ki özleri karışımını içeren üçüncü biryem katkısı, ince bağırsakda mukozal bariyer fonksiyonunu desteklemek amacıyla uygullanılmışdır. Diğer teda-rikçilerin yem katkı maddeleri de çalışmaya dahil edildi. Tüm tedarikçilerin yem ve su katkılarının etkileri değerlendirildi.

5 Yıllık çalışmanın sonuçları

Sonuçlar, 2010’dan 2015’e kadar geçen sürede, terapötik antibiyotik kullanımının önemli ölçüde azaldığını ve destek ürünleri programının uygu-landığı dönemde en belirgin azalmanın olduğunu göstermektedir (Grafik1). Antibiyotiklerin (mg / kg broiler) kullanımındaki en büyük azalma % 59 ol- muşdur. Bu sonuç; yem ve suya ilave edilen destek katkıları ile birlikte yö-netimde iyileştirmelerin uygulanması ile ilgilidir.

Grafik 1 – Entegre bir yönetim geliştirme yaklaşımı ve destek ürünleri, antibiyotik kullanımını% 59 oranında azaltmıştır.

Elde edilen veriler, suyun ve yemin mikrobik kalitesini hedefleyerek broiler piliçlerin gastrointestinal sisteminde daha mükemmel mikrobiyotik kontrole ulaşmak için organik asit bazlı su ve destek katkılarının kullanı- mının önemini vurgulamaktadır. Katkı programının uygulandığı dönemde sağlık durumundaki iyileşme, düşük bir ölüm oranı ve verimlilikteki iyileş-meler Grafik 2 de özetlenmiştir. Ortalama ölüm oranı % 28 azalma ve FCR  % 5.3 oranında iyileşmiştir. Yönetim pratiği değişiklikleri genellikle FCR’da-ki iyileştirmeleri de etkili olacağı yatsınamaz. Ancak yönetim döneminde diyetler daha düşük enerji seviyeleri (dolayısıyla daha yavaş sindirim) ile formüle edilmiştir. FCR’a etkisi olmaz, ancak besleme maliyeti ve ishal insidansını düşürür.

Grafik 2 – Tüm programlarda mortalite oranları önemli ölçüde azalırken, FRC için en iyi sonuçlar, Destek üfrünü 2 ile birlikte gelişmiş yönetim kullanılarak elde edilmiştir.

Her iki verimlilik parametresinin de ekonomik değeri yüksektir ve dolayısıyla katkı programının ek masraflarını telafi etmektedir. Bu saha örnekleminde hesaplanan karlılık, iyileştirilmiş yönetimle kombine halinde bir dizi yem katkı maddesinin kullanılmasıyla % 100’lük bir artış (52’den 103’e) göstermişdir. Kârlılık puanı, büyüme dönemindeki mortalite ile kilo kayıplarına dayanılarak hesaplanır. Kârlılık, büyüme dönemindeki ölüm ne-deni ile kilo kaybı, işleme tesisinde kayıplar, antibiyotik kullanımı ve pro-tein dönüşümü temel alınarak hesaplanmıştır. 100 ve üzeri bir skor iyi sayılır.

Entegre yaklaşım önemli

Geniş ölçekli saha çalışmasının sonuçları, yeme ve suya eklenen kat-kı maddelerinin yönetim , sağlık ve beslenme ile ilgili en iyi uygulamalarla kombinde edilmesiyle mükemmel sonuçların alındığını ortaya koymaktadır. Entegre yaklaşım, yetiştiriciye performans ve kârlılığı koruyarak güvenli ve ihtiyatlı bir antibiyotik kullanımı sağlamaktadır.

(*): Maarten van der Heijden, Reducing antibiotics: a case study.

http://www.worldpoultry.net/Health/Articles/2016/10/Reducing-antibiotics-A-a-case-study-2903108W,  özetlenerek çevrilmiştir.

Çevirenin önerileri

1. Demirözü, K.(1989): Tavukçulukta Temizlik ve Dezenfeksiyon. Tavukçunun Sesi, 7:26-27. Çiftlik Dergisi, 1990,75:30-35.
2. Demirözü, K.(1995): Tavukçulukta Temizlik ve Dezenfeksiyon. VI. Hayvancılık ve Beslenme Sempozyumu’95, Tavuk Yetirticiliği ve Hastalıkları Kitabı 325-333, Konya.
3. Demirözü, K. (2004) : Probiyotikler ve Yeni Bir Konsept. Topkim Teknik Bülten, THS.04.07/08KD, İstanbul.
4. Demirözü,K., Yargeldi,K., Karaoğlan, Ö.(2004 ):Bir Fitobiyotik Olan Bıomın^® PEP 1000’nin Broilerlerde Etkinliğinin De-nenmesi. PEP Teknik Kitapcığı ,21-28. . 14-17: Eylül. 2004 Ulusal Veteri-ner Mikrobiyoloji Kongresi, Elazığ.
5. Demirözü K. (2006): Sınır Tanımayan Hastalık: Avian Influenza(Kuş Gribi), ISBN 975-00566-1-2, (Bakınız ) Kanatlılarda Biyogüvenlik Kriterleri, Temizlik ve Dezenfeksiyon., İstanbul,34-54.
6. Demirözü, K.(2010):Probiyotikler ve Yeni Konseptler. Çiftlik Dergisi; Şubat-2010,312(38-40)
7. Demirözü, K.(2010): Bilinçli Beslenmede Doğal Destek Ürünler. Çiftlik Dergisi 311,58-63
8. Demirözü, K. (2010) :Kanatlılarda Temizlik ve Dezenfeksiyon Kriterleri. Çiftlik Dergisi, 319,38-42
9. Demirözü, K.(2015): Bağırsak Sağlığı İçin Hayvansal Katkılar-Çeviri- https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=7751907.2015 tarihinde ve Çiftlik Dergisi 2015 (377) 30-31 yayınlandı.
10. Demirözü, K.(2016): Bakteriyel Enteritiste Global Eğilimlerin Değer-lendirilmesi (Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=8656802.2016 yayınlandı.
11. Demirözü, K.(2016): Pre ve Probiyotikler Hakkındaki Gerçekler (Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=8853803.2016 tarihinde yayınlandı.
12. Demirözü, K. (2016): Antibiyotiklere Alternatif Arayış ciftlikdergisi.com.tr/antibiyotiklere-alternatif-arnayisi.html https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=103631 , 07.11.2016 yayınlandı.