Dişi Hayvan Kesimi Üç Ay Süreyle Yasaklanıyor

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, canlı hayvan ve et ithalatını fiilen durdurduktan sonra yeni bir kararla dişi hayvan kesimine 3 ay süreyle yasaklama getiriyor.

Ali Ekber YILDIRIM  

İZMİR – Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 3 ay süreyle büyükbaş dişi hayvan kesimini yasaklıyor. Son aylarda hızlanan inek kesimini önlemek amacıyla alınan yasak kararını Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl ve İlçe Müdürlükleri uygulayacak. Bu amaçla il ve ilçe müdürlüklerine konuyla ilgili yazının bu hafta ulaşması bekleniyor. Canlı hayvan ve karkas et ithalatının fiili olarak durdurulmasından sonra dişi hayvan kesiminin yasaklanması ile düşen karkas et fiyatını artırması bekleniyor.

2009 yılı sonunda karkas etin kilosunun 16-17 liraya çıkması üzerine Hükümet kasaplık canlı hayvan ithalatına izin vererek fiyatı düşürmeye çalıştı. Ancak, fiyat düşüşü olmayınca daha sonra besilik canlı hayvan ve karkas et ithalatına da izin verildi. İthalatın artması ile karkas etin kilosu 12 -13 liraya düştü. Ancak yüksek girdi fiyatları nedeniyle yerli besicilerin karkas et maliyeti 14-15 lira olduğu için ithal etle rekabet edemedi. Birçok besi işletmesi kapandı. Yem fiyatının artması ve samanın kilosun 1 liraya ulaşması sadece besicileri değil süt hayvancılığı yapanları da büyük sıkıntıya soktu. Çiğ sütün litresi 70 ile 90 kuruş arasında bir fiyata alıcı bulurken samanın kilosunun 1 liranın üzerine çıkması süt hayvancılığı yapanları inek kesimine zorladı. Bakanlık önce ithalatı fiilen durdurarak şimdi de dişi hayvan kesimini yasaklayarak hayvancılıkta yerli üreticileri korumaya ve kurtarmaya çalışıyor.

İthalatın durması inek kesimini durdurmaz

Hükümetin canlı hayvan ve et ithalatını fiilen durdurması hayvancılık sektöründe genel olarak olumlu karşılandı. Ancak, bu kararın tek başına dişi hayvan kesimini durdurmaya yetmeyeceği ifade ediliyor. Gümrük vergilerinin artırılması nedeniyle ithalatın zaten durma noktasına geldiğini hatırlatan sektör temsilcileri: “Gümrük vergileri artınca ithalat cazibesini kaybetti. Bu önlemlerin alınmasında çok geç kalındı. İnek kesimi hızlanınca kırmızı et fiyatı düştü. Şimdi ithalatı durdurmak inek kesimini engellemez. İneğini kesenler ithal canlı hayvan veya et yüzünden kesmiyor. Yem ve diğer girdiler çok pahalı olduğu için zarar ediyor. Çiğ süt fiyatı yerinde sayıyor.

Süt sanayicileri fiyatı düşürmekten söz ediyor. Ocak-Mart dönemi Ege ve Trakya’da süt üretiminin arttığı aylardır. Bakanlık, süt fiyatlarını yukarıya çekecek önlemler alamazsa inek kesimini yasaklamakla durduramaz. Çok büyük felaket olur” görüşünü savunuyor   Süt ve ürünleri teşvik edilmeli Türkiye’nin en büyük hayvancılık işletmesi olan Saray Halı Tarım ve Hayvancılık AŞ’nin Yönetim Kurulu Başkanı Necati Kurmel, kasaplık hayvan ithalatının durdurulmasının tek başına damızlık (süt veren) ineğin kesilmesine engel olamayacağını belirterek görüşlerini DÜNYA’ya şöyle açıkladı:

“Bu hususta gerçek ve kalıcı çözüm, süte olan talebin artırılması, süt hayvancılığının desteklenmesidir. Örneğin, okula süt, kışlaya süt, süt üreticisine prim, süt işletmelerine destek verilmeli. Başta süt tozu olmak üzere süt ürünleri ihracatı teşvik edilmeli. Bu gerçeği görmek için konunun uzmanı olmak gerekmez. Gerçek açık ve basittir. Hayvanın üremesi dişiye dayanır. Süt veren doğurgan dişiyi kasaptan kurtaramazsan, hayvancılık yok olur.”   Besiciler ithalatın durmasından memnun Adana’da faaliyet gösteren ve yaklaşık 10 bin baş besi hayvanı kapasiteli Şahbazlar AŞ’nin Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şahbaz da, canlı hayvan ve et ithalatının durdurulmasının çok yerinde bir karar olduğunu belirterek, “Bakanlık yerli besicinin yaşadığı sıkıntıları görerek doğru bir karar aldı. Bu kararı destekliyoruz. Ancak içeride yeterli miktarda besi materyali yok. Şimdi süt inekleri de kesiliyor. Besi materyali daha da azalacak. Bu konuda en azından ithalatın bir süre daha devam etmesi gerekir. Besici, küçük hayvanı alıp burada beslesin ve öyle kessin” dedi.   İnek eti ile dana eti ayrılsın İzmir ve Ege’deki en büyük perakende zincir mağazalarının Et Direktörü Hüseyin Özşenoğulları, inek kesiminin yasaklanması kararının çok doğru olacağını söyledi. Balıkta avlanma yasağı olduğu  gibi hayvancılıkta da hem dişi büyükbaş hem de kuzu için belli dönemlerde kesim yasağı olması gerektiğini savunan Özşenoğulları DÜNYA’ ya şu bilgileri verdi: ” İnek kesimi birkaç ay yasaklanmalı. Ayrıca piyasada dana eti ile inek eti birlikte satılıyor. Daha doğrusu inek eti de dana eti diye satılıyor. Avrupa’da inek eti ile dana eti ayrı satılır. Tüketici de inek etini veya dana etini bilerek alır. Nasıl koyun eti, kuzu eti veya inek peyniri, koyun veya keçi peyniri ayrı kategorilerde satılıyorsa inek eti ile dana etinin de ayrı satılması gerekir. Et ve Balık Kurumu, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin et ihtiyacını karşılıyor. Oradaki kriter sadece dana eti olmalı. Yani inek eti satılmamalı. Bu ayrım yapılırsa inek kesimini kontrol etmek durdurmak daha kolay olur. İthalatın durdurulması inek kesimini durdurmak için yeterli değil. Sektörün asıl sorunu kaliteli kaba yem açığıdır. Öncelikle bu sorunun çözülmesi gerekir.”