Fibronil Kontamine Yumurta Skandalı
FİPRONİL KONTAMİNE YUMURTA SKANDALI: BİLİNMESİ GEREKENLER (*)
Çeviren: Dr. Kaya DEMİRÖZÜ
Kanatlı Sağًlığı ve Hastalıkları Uzmanı
(Drk.demirozu@yahoo.com.tr)
Pestisit ile kontamine olabileceği endişesiyle milyonlarca yumurta kıtadaki market raflarından kaldırıldı. Almanya’da Aldi1, taze yumurta satışını tamamen durdurma ihtimalini de düşünmekte, ancak İngiltere etkilenmediğini açıkladı. Buna rağmen İngiltere’de perakendeciler, tedarikçiler ve tüketiciler emin olmak istiyorlar.
Neler oldu?
Temmuz ayının sonlarında, Hollanda NVWA2, birkaç çiftlikte üretilen yumurtalılarda insektisid fipronil izlerini bulduktan sonra alarmı verdi. NV-WA etkilenebileceğinden endişe ettiği çiftlikleri (yaklaşık 180 çiftlik) kapattı ve milyonlarca yumurtanın piyasdan toplatılması uyarısı yapmıştır. Şüpheli yumurtaların seri kodlarını ilan edip tüketicileri kullanmamaları konusunda uyarmıştır.
Fipronil nedir ve yumurtalara nasıl bulaştı?
Fipronil, kediler ve köpekler için bit ve pire mücadelesinde kullanılan bir insektisittir. Gıda üretimindeki hayvanlarda kullanılması yasaklıdır. NV-WA müfettişleri, kümeslerde bitle mücadele ürünün gayri meşru olarak kullanılmakta olduğuna inanmaktalar. Soruşturmalar şu anda bir Belçika şirketinden hizmet alan Hollandalı kanatlı tedarikçisine yoğunlaşmıştır. Tedarikci civcivleri yaklaşık 180 çiftliğe satmıştır. Bunların hepsi yumurta satışlarını geçici olarak durdurdu. Hollanda tedarikçisinin, bit tedavisinde fipronil bulunduğunun farkında olup olmadığı belli değil. Cezai bir soruşturma sürmektedir.
Fipronil ne kadar tehlikelidir?
Dünya Sağlık Örgütü(WHO), fipronili “orta derecede riskli” olarak sınıflandırır. Direkt olarak yutulursa, semptomlar kusma, karın ağrısı ve nöbetleri şeklinde karşımız çıkabilir.
NVWA tarafından test edilen yumurtaların çoğunda sadece eseri mik-tarda saptanmış ve bu nedenle halk sağlığı için bir risk teşkil etmez.
Bununla birlikte NVWA, insan sağlığına “ciddi tehlikelere”yol açağına inandığı bir parti yumurta belirlemiştir. Ayrıca tüketicilere yaklaşık 30 çiftliğin yumurtasının çocuklara yedirmemeleri konusunda uyarıda bulunuldu.
Bu yumurtalar nerelerde satıldı?
Piyasadan yumurtaların toplatılması Hollanda, Belçika ve Almanya üzerinde yoğunlaşmakta. Almanya özellikle Hollanda yumurtalarının büyük bir alıcısı ve perakendecileri skandalın ön saflarıda. Aldi4, 4 Ağustos Cuma günü bir önlem olarak tüm taze yumurtaları satıştan kaldırdıklarını açıklamışdır. Benzer işlemler Lidl4, Rewe4 ve Penny4 tarafından da yapılmıştır.
Hollanda basını yumurtaların Fransa, Polonya ve İngiltere’ye de satılmış olabileceği konusun üzerinde durmaktalar, ancak Birleşik Krallık hükümeti ve İngiltere yumurta endüstrisi kontamine yumurtaların ülkeye getirildiğine dair bir kanıt bulunmadığını söylemektedirler.
Peki İngiltere ne yapıyor?
Gıda Standartları Ajansı 4 Ağustos Cuma günü yaptığı açıklamada “İngiltere’de üretilen yumurtaların etkilendiğine veya kontamine ürünlerin İngiltere pazarına girdiğine dair herhangi bir kanıt mevcut olmadığı belirtmiştir. Halihazırda herhangi bir riski önlemek için harekete geçilmektedir. İngiltere’nin güçlü izleme programına fipronil de eklenmiştir.”dedi.
İngiliz Yumurta Sanayii Konseyi, kıtadaki soruşturulan ürününün İngiltere’de kullanıldığının haberdar olmadığını belirtmiştir. “ Etkilenen yumurtalardan herhangi birinin İngiltere’de satıldığının farkında değiliz”
Ancak FSA3 sözcüsü, 7 Ağustos Pazartesi günkü açıklamasını güncel- ledi. Bir miktar yumurta İngiltere’ye girmiştir. “Etkilenen çiftliklerden İn-giltere’ye çok az miktarda yumurta dağıtıldığını tespit ettik. Bu yumurtaları alan işletmelerle yakın işbirliği içindeyiz. Şimdiye kadar yapılan araştırma-lar, kontamine ürünlerin artık rafa çıkmadığını gösteriyor. ”
İngiltere perakendecilerin hali
Birleşik Krallık’ta üretilen yumurtalar ihtiyacın yaklaşık % 85 karşıla-maktadır.Ülkede perakende satılan kabuklu yumurtaların büyük çoğunluğu İngilizdir.
Aldi, İngiltere operasyonlarının Almanya’daki Aldi’den ayrı olduğunu ve tüm Aldi UK’in yumurtalarının % 100 İngiliz olduğunu belirtmiştir. “İngiltere’deki Aldi üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. ilaveten, diğer ürün-lerde bileşen olarak kullanılan yumurtaların hiçbiri etkilenen çiftliklerden yumurtası değildir.”
Asda4, “Asda kıtadan yumurta kabul etmiyoruz” diyor.
Sainsbury4‘nin bir sözcüsü, ürünlerinin güvenliğinin öncelikli olduğunu söyledi. “Yumurtalarımızın tamamının İngiltere kaynaklı olduğunu ve bu skaldaldan etkilenmediğini onaylayabiliyoruz.”
Ayrıca Morrisons4, Tesco4 ve Waitrose4, ürünleri geri çekilmesinden etkilenmediklerini belirtmişlerdir.
Geleçekte ne olur?
Kabuklu yumurtalar üzerindeki süpermarketlerin tedarik politikaları, etkilenen çiftliklerden gelen Hollanda yumurtaların İngiltere raflarına konulmasının mümkün olmadığı, skandala karışan bazı yumurtalar işlemiş ürün yapıldı. Dolayısıyla tedarik zincirleri olası riskler açısından kontrol edildiğinden, gözler işleme sektöründe olacaktır.
Skandal, yumurta işleme politikaları ve imalatçıların ürünlerine % 100 İngiliz yumurtası koyma baskısı konusundaki tartışmalarını yeniden göndeme getirecektir.
(*):Beth Gault, https://www.thegrocer.co.uk/…/fipronil…scandal…/556123.. 06.08.2017,
(1): Dünya çapında faaliyet gösteren Alman gıda marketleri zinciri.-Çevirenin notu-
(2): Hollanda Gıda Güvenliği Ajansı.-Çevirenin notu-
(3): Avrupa gıda güvenliği otoritesi.- Çevirenin notu-
(4): Süpermarket zincirleri. .- Çevirenin notu-
