Gimdes’ten helal gıda açıklaması

Helal gıda pazarı tüm dünyada giderek önem kazanıyor. Dünya genelindeki büyüklüğü yüz milyonlarca dolar olarak ifade ediliyor.

Söz konusu ürünlerin sertifikasyonu da iştah kabartıcı bir büyüklüğe denk konumda. Türkiye’dehelal gıda veren kurumların başında kısa adı GİMDES olan Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Araştırmaları Derneği yer alıyor. GİMDES 2 yıla yakın bir süreden beri helal gıda sertifikasyonu veriyor. TSE ise Temmuz 2011’de bu alana giriş yaptı.

Ancak bu alandaki üstünlüğün açık ara GİMDES’de olduğu açık. Zira GİMDES şimdiye dek 160 kadar firmanın ürününe helal gıda sertifikası verirken, TSE’nin verdiği sertifika sayısı 2-3 kadar.

Ancak kimi uyanık girişimciler de yok değil. Özellikle kurdukları web siteleri yolu ile sertifika  vermeye çalışan şirketler GİMDES’in ismine benzer bir biçimde “Özgimdes”, “hakikigimdes” gibi bir takım isimler kullanıyor.

Kâr amacı taşımıyor, yöneticiler para almıyor

GİMDES’in yaklaşık 50 ülkenin Helal Sertifika kurumlarını biraraya getiren çatı kuruluşu WHC(World Halal Council)’ün üyesi olduğu biligisi hatırlatan derneğin başkanı Dr. Hüseyin Kami Büyüközer, GİMDES olarak kâr amacı güden bir kurum olmadıklarının altını çiziyor. Büyüközer, bürokrat kökenli bir isim. 20 yıl kadar Sanayi Bakanlığı’nda görev yaptı. En son Bakanlıkta Müsteşar olarak görev yapan Büyüközer TSE benzeri kurumların işleyişini yakından bilen isimlerin başında geliyor.

GİMDES Başkanı Büyüközer’e ticari bir kuruluş olup olmadıklarını soruyoruz yanıtı “GİMDES kâr amacı taşıyan bir kurum değil. Burası bir tür kefalet sistemi ile çalışıyor. Tüketicilerin kefilliği üstlenmek az şey değil. Ben dahil yönetim kurulundaki hiçbir üye aylık ücret almıyoruz. Toplam 9 çalışanımız var. Aylık ortalama 1000 TL ücret alıyorlar. Binamız da kira. Bankada biriken bir paramız da yok. Gelip bakılabilinir. Bu görevi gönüllülük esasına dayalı yapıyoruz. Şimdeye dek 160 kadar ürün için sertifikay vermişiz. Her bir sertifika için alınan ücret 1.500 TL ile 3 bin TL arasında. Bu ücret için her bir ürün için ayrı ayrı alınan bir para da değil. İki yıl süresince sertifikalandırma nedeni ile aldığımız para 320 bin TL ediyor. Ve bu paranın nerelere gittiği de kuruşu kuruşuna belli durumda. Yıl sonu gelir giderlerimizi karşılaştırıyoruz başa baş geliyor!. ” şeklinde oldu.

TSE ile GİMDES’in sertifikaları farklı

Büyüközer, GİMDES olarak Türkiye’de tabi oldukları bir kurumun olmamasını devletin laik olmasının bir sonucu olduğunu şu sözlerle açıkladı: “Laik bir devlet yapısı gereği tüm inanç kesimlerine uzak olmalı. Bu durumda devletin helal sertifika vermesi işin doğasına aykırı zaten… Bizim sertifikalarımız ile TSE’nin sertifikası arasında fark var. TSE kendisi söylüyor sertifikaların yüzde 99 Batı standartlarında olduğunu. En basitinde biz GİMDES olarak hayvan kesiminde makineye karşıyız.

Gece baskın yaptık 5 yıl ceza verdik

GİMDES Başkanı verdikleri sertifikanın 1 yıl sonra yenilendiğini, ve firmanın bu sürekli denetim altını alındığını söyledi. Kimi zaman ani baskınlar da yaptıklarını anlatan Büyüköze şu örneği verdi “Bir süre önce Adana’da bir tavuk firmasına helal gıda sertifikası verdik. Ancak arkadaşlarımız bir gün gece 02.30’da ani baskın yaptılar ve firmanın uygun olmayan bir girişim içinde olduklarını tespit ettiler. Ve o firmanın sertifikası iptal edildi. Bu durumda 5 yıl bize uğrayamıyor firma” dedi.

TÜSİAD üyesi de helal sertifika istedi

GİMDES’in sertifika verdiği firmalar arasında daha çok orta ölçekli firmaların olduğu görülüyor. Büyük bir bölümü Anadolu’da bulunan firmaların İslami duyarlılığı olan kesime hitap eden firmaların olduğu anlaşılıyor. Tek Süt, Murtabey Peynir, Unakıtanların sahibi olduğu AB Group’un pastörize yumurtası helal sertifika alan ürünler arasında. GİMDES başkanı söz konusu firmaların yanı sıra TÜSİAD’ın öncülerinden bir firmanın ürünü için de kendilerine geldiğini, ancak firma adını açıklamak istemediği ifade etti.

‘Öz Gimdes’, ‘Hakiki Gimdes’…!

Sertifikalandırma işlemi kuşkusuz bazı uyanık girişimcileri de harekete geçirmiş durumda. GİMDES başkanı Büyüközer, kurum olarak 4 web sitelerinin olduğunu, ancak adlarını kullanan çok sayıdA girişimicinin olduğunu söyledi. Büyüközer “İnternette helal ile ilgili akla gelecek tüm alan                   adlarını almış durumdalar. Biz başvuru yaptığımızda bakıyoruz ki alınmış. Sonra bunu alan kişiler40 bin TL verirseniz alan adını size vereyim şeklinde tekliflerle bize geliyor. Çantacı olarak ortalıkta dolaşan firmaların gerçek olmadıkları şuradan anlaşılabilir. İstedikleri ücretler 4-5 bin dolar. Ücretin yüksekliği bile dikkat çekici konumda” dedi.’Helal’ kavgasının altında yatan gerçek Helal gıda pazarı tüm dünyada giderek önem kazanıyor. Dünya genelindeki büyüklüğü yüz milyonlarca dolar olarak ifade ediliyor.

Söz konusu ürünlerin sertifikasyonu da iştah kabartıcı bir büyüklüğe denk konumda. Türkiye’de  helal gıda veren kurumların başında kısa adı GİMDES olan Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Araştırmaları Derneği yer alıyor. GİMDES 2 yıla yakın bir süreden beri helal gıda sertifikasyonu veriyor. TSE ise Temmuz 2011’de bu alana giriş yaptı.

Ancak bu alandaki üstünlüğün açık ara GİMDES’de olduğu açık. Zira GİMDES şimdiye dek 160 kadar firmanın ürününe helal gıda sertifikası verirken, TSE’nin verdiği sertifika sayısı 2-3 kadar.

Ancak kimi uyanık girişimciler de yok değil. Özellikle kurdukları web siteleri yolu ile sertifika vermeye çalışan şirketler GİMDES’in ismine benzer bir biçimde “Özgimdes”, “hakikigimdes” gibi bir takım isimler kullanıyor. /rotahaber

30 firma helal için sıra bekliyor

Türk Standarları Enstitüsü’nün (TSE), Diyanet İşleri Başkanlığı ile işbirliği yaparak vermeye başladığı helal gıda sertifikasına talep artıyor.

Bugüne kadar Aytaç, Şen Piliç, Bey Piliç, Altınmarka, Matlı Yem ve Bozok dahil altı firma TSE sertifikasını alırken, 30 firmanın belgelendirme işlemleri sürüyor. TSE Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanı ve Marmara Bölge Koordinatörü Mehmet Hüsrev, geçen temmuz ayından itibaren helal gıda sertifikası vermeye başladıklarını söyledi. Bu kapsamda, helal gıdanın standartlarını hazırladıklarını belirten Hüsrev, “Kılavuz, helal gıda standartları ve helal gıda belgelendirme faaliyetlerini gösteren katalogdan oluşan üç adet standardımız var. Ambalajından tutun, tüm hammaddelerin analizlerini içeriyor. Buradaki parametreler hijyen ve sağlık yönüyle birlikte İslam dininin değerleriyle örtüşen parametreleri hassas bir şekilde analiz etmeye dayalı.” diyor.

Belgelendirme süreciyle ilgili bilgi veren Hüsrev’e göre, TSE’nin web sayfasında (www.tse.org.tr.) helal belgelendirme ile ilgili yayınlanmış dokümanların başvuru sahibi firma tarafından doldurulması ile başlıyor. Diyanet İşleri Başkanlığı ve TSE’den konunun uzmanlarından görevlendirilen en az iki kişiden oluşan ‘İnceleme Heyeti’ tarafından üretim yerinde ilgili standarda göre gerçekleştirilen inceleme neticesinde, belgelendirme çalışmasının ilk aşaması tamamlanıyor. Gerek numune analiz raporları gerekse inceleme heyeti tarafından hazırlanan raporlar Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan bir üyenin de bulunduğu 5 kişiden oluşan Helal Gıda Belgelendirme Komisyonu’na öneri niteliğinde sunuluyor. Nihai belgelendirme kararı ise bu komisyon tarafından veriliyor. Komisyon çalışmalarında oybirliğinin esas alındığına dikkat çeken Mehmet Hüsrev, “Diyanet İşleri Başkanlığı üyesinin çalışmalara katılmaması durumunda hiçbir karar alınamıyor.” dedi. Hüsrev, TSE’nin lokanta ve büfelere de helal gıda sertifikası vermek için çalışma yaptığını kaydetti.

Hüsrev’in verdiği bilgiye göre, helal gıda üretimi yapan kuruluşlar, şu ürün grupları kapsamında başvuruda bulunabiliyor: Et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, yumurta ve yumurta ürünleri, tahıl ve tahıl ürünleri, bitkisel, hayvansal kökenli sıvı ve katı yağlar, meyve, sebze ve mamulleri, şeker ve şekerleme mamulleri, alkolsüz içecekler, bal ve yan ürünleri, gıda katkı maddeleri, enzimler, su, balık ve balık ürünleri. Helal gıda sertifikası, bir yıl geçerlilik süresi taşıyor. Sertifika alan kuruluşta yapılan kontrollerde sözleşme hükümlerine aykırılık tespit edilirse hiçbir uyarı yapılmaksızın sertifika iptal ediliyor./cihan