Helal Gıda Pazarında Tayland Büyük Çaba Gösterirken Türkiye Nerede?

İki milyara yakın bir tüketicisi bulunan “Helal Gıda” pazarında pay almak için büyük çaba gösteren ülkeler birbirleri ile yarışırken,Türkiye kendi içindeki sahtecilerle boğuşuyor.

Bu pazarı büyük ölçüde önemseyen Tayland, bu pazardan büyük pay kapmak için üst düzeyde çalışmalar yapıyor.   Katar ve Bahreyn’i ziyaret eden Tayland Başbakanı Yingluck Shinawatra,adı geçen ülkelerle helal gıda konusunda ortak çalışmalar yapmak istediklerini iletti.Hatta bu ülkelerle ticaret ve işbirliği anlaşması imzaladı.

Başbakan Yingluck Shinawatra, Katarlı iş adamları ile yaptığı toplantıda, Tayland’ın uluslararası standartlara sahip, dünyanın önde gelen gıda üreticisi ülke olduğunu işaret etti. Yingluck Shinawatra, amaçlarının ürettikleri helal gıdayı 1,9 milyar insanın bulunduğu tüm İslam ülkeleri pazarına ulaştırmak olduğunu dile getirdi.

‘Öz Gimdes’, ‘Hakiki Gimdes’…!   Sertifikalandırma işlemi kuşkusuz bazı uyanık girişimcileri de harekete geçirmiş durumda. GİMDES başkanı Dr. Hüseyin Kâmi BÜYÜKÖZER, kurum olarak 4 web sitelerinin olduğunu, ancak adlarını kullanan çok sayıda uyanık girişimicinin olduğunu söyledi. Büyüközer “İnternette helal ile ilgili akla gelecek tüm alan adlarını almış durumdalar. Biz başvuru yaptığımızda bakıyoruz ki alınmış. Sonra bunu alan kişiler 40 bin TL verirseniz alan adını size vereyim şeklinde tekliflerle bize geliyor. Çantacı olarak ortalıkta dolaşan firmaların gerçek olmadıkları şuradan anlaşılabilir. İstedikleri ücretler 4-5 bin dolar. Ücretin yüksekliği bile dikkat çekici konumda” dedi.

TÜRKİYE HELAL GIDA’DA SAHTECİLERLE UĞRAŞIYOR

Helal Gıda Savaşının Görünmeye Boyutu

Helal gıda pazarı tüm dünyada giderek önem kazanıyor. Dünya genelindeki büyüklüğü yüz milyonlarca dolar olarak ifade ediliyor.   Söz konusu ürünlerin sertifikasyonu da iştah kabartıcı bir büyüklüğe denk konumda. Türkiye’de helal gıda veren kurumların başında kısa adı GİMDES olan Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Araştırmaları Derneği yer alıyor. GİMDES 3 yıla yakın bir süreden beri helal gıda sertifikasyonu veriyor. Bu alandaki üstünlüğün açık ara GİMDES’de olduğu açık. Zira GİMDES şimdiye dek 160 kadar firmanın ürününe helal gıda sertifikası verdi.

Fakat özellikle kurdukları web siteleri yolu ile sertifika vermeye çalışan şirketler GİMDES’in ismine benzer bir biçimde “Özgimdes”, “hakikigimdes” gibi bir takım isimler kullanıyor.   Kâr amacı taşımıyor, yöneticiler para almıyor   GİMDES’in yaklaşık 50 ülkenin Helal Sertifika kurumlarını biraraya getiren çatı kuruluşu WHC (World Halal Council)’ün üyesi olduğu biligisi hatırlatan derneğin başkanı Dr. Hüseyin Kami Büyüközer, GİMDES olarak kâr amacı güden bir kurum olmadıklarının altını çiziyor. Büyüköze, bürokrat kökenli bir isim. 20 yıl kadar Sanayi Bakanlığı’nda görev yaptı. En son Bakanlıkta Müsteşar olarak görev yapan Dr. Hüseyin Kâmi BÜYÜKÖZER, TSE benzeri kurumların işleyişini yakından bilen isimlerin başında geliyor.

TSE ile GİMDES’in sertifikaları farklı   Büyüközer, GİMDES olarak Türkiye’de tabi oldukları bir kurumun olmamasını devletin laik olmasının bir sonucu olduğunu şu sözlerle açıkladı: “Laik bir devlet yapısı gereği tüm inanç kesimlerine uzak olmalı. Bu durumda devletin helal sertifika vermesi işin doğasına aykırı zaten… Bizim sertifikalarımız ile TSE’nin sertifikası arasında fark var. TSE kendisi söylüyor sertifikaların yüzde 99 Batı standartlarında olduğunu. En basitinde biz GİMDES olarak hayvan kesiminde makineye karşıyız.

TSE DEVREDE

Türk Standardları Enstitüsü (TSE) 51. Toplantısı’nda konuşan Bakan Nihat Ergün, helal gıda pazarında son yıllarda görülen hareketliliğe değindi. Ergün, ülkemizde bir kültür olarak görülen helal gıda tüketiminde ülke standartlarının oluştuğuna dikkat çekerek, “TSE, Türkiye’de helal denetimine ve sertifikalandırma işlemlerine başladı. Bir yıl süreyle verilen sertifikayı alanlar yılda en az iki kez habersiz denetimden geçiriliyor. Bu denetimler artırılacak. Tüketiciler TSE damgalı ürünleri rahatlıkla tüketebilir.” dedi.

Bakan Ergün, TSE ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ortak çalışmalarıyla geçen yıl helal gıda belgelendirme çalışmalarına başlandığını ve 10 Mayıs itibarıyla 63 kuruluşa helal gıda belgesi verildiğini bildirerek, “Firmalar bu belgeyi sadece 1 yıllığına alabiliyor. Böylece kalitede ve helal şartlarına uygunlukta sürekliliği sağlamak istiyoruz. Belge alan kuruluşta yılda en az iki kez habersiz olmak üzere ara kontroller yapılıyor. Bu şekilde, belge alımından önce sağlanan şartların üretim sürecinde devam etmesini sağlıyoruz.” dedi. Sertifika başvurusunda bulunan üreticiye seslenen Ergün, alınan sertifikaların bir mecburiyet olarak değil, yatırım aracı olarak görülmesi gerektiğinin altını çizdi. Ergün, belgeyi almanın tek başına yeterli olmadığını ve bir güven unsuru olarak denetim mekanizmalarının sürekli işleyeceğini belirtti. TSE’nin son dönemde büyük atılım içinde olduğunu, kurumun akreditasyon ve belgelendirme laboratuvarları hizmetleri gibi alanlarda sürdürdüğü rutin işleri hem nitelik hem de nicelik yönünden geliştirdiğini belirten Ergün, geçen yıl ürün belgelendirme konusunda gözetim faaliyetlerine ağırlık verilerek yüzde 60 oranında daha fazla inceleme gerçekleştiğini kaydetti.

Belgenin gereklerinin yerine getirilip getirilmediğinin tespit edilmesi için ara kontrollerin önemine, TSE markasının çok değerli olduğuna ve TSE logolu ürüne güven duyulması gerektiğine vurgu yapan Ergün, şunları aktardı: “Güven son derece önemli, TSE belgesi alan kimseye taviz veremeyiz. TBMM’nin bazı hizmetlerine belge verdik değil mi? Baktık ara kontrolde bu belgenin gereği gibi hizmet verilmiyorsa o bölümde belgeyi iptal edin kardeşim. TBMM de olsa TSE’den böyle bir belge aldıysa ve o belgenin gereğini yerine getirmiyorsa o belgeyi iptal edin. Bu belgeyi alan kurumun ciddiye alması lazım.”