İsmail Uğural: Döngüsel ekonomi ve döngüsel tarım

Döngüsel ekonomi ve döngüsel tarım
İsmail Uğural
Tarım Gazetecileri ve Yazarları Derneği (TAGYAD)

Üç yıl önce Brüksel’de katıldığım uluslararası bir toplantıda Ellen MacArthur adlı İngiliz sosyal girişimcinin dünyada da büyük yankılar uyandıran “Döngüsel Ekonomi” konulu konuşması bende derin bir iz bırakmıştı. Geçen yıl Uluslararası Tarım Gazetecileri Federasyonu’nun (IFAJ) Hollanda’da düzenlediği dünya kongresinde ise “Döngüsel Tarım” kavram ve uygulamaları geniş ölçüde tartışmaya açıldı. Ünlü Wageningen Üniversitesinde yapılan sunumlar adeta önümüzdeki yılların temel konusunun ne olacağının şimdiden işaretini veriyordu.

Yeni ekonomik devrim

Kısa tanımıyla Döngüsel (Circular) ekonomi, hiç atık olmaması üzerine kurulmuş, daha doğrusu böyle bir sonuç yaratmak üzere sıfırdan tasarlanmış yeni bir üretim modeli…  Şu an uygulanmakta olan Doğrusal (Linear) ekonomi modelinde her şey sıfırdan üretiliyor, yani ‘Al-Kullan-At’ anlayışı hakim. Oysa Döngüsel ekonomi insanlığa yeni bir zihniyet modeli sunuyor. Burada ‘Üretim-Tüketim-Atık Yönetimi ve Atıktan kaynağa dönüşüm’ zinciri sayesinde kaynak kullanımını baştan tasarlama ve kaynakları en uygun (optimal) biçimde değerlendirmek imkanı buluyoruz. Sonuç olarak dünya yeni bir ekonomik devrimin ayak seslerini duymaya başladı deyip, asıl konumuza geçiyoruz.

Yeni ekonomik ve tarımsal çözüm

Hemen altını çizelim, Döngüsel tarım geçmiş zamanlara dönmek anlamına gelmiyor! Tam aksine yeni ve yenilikçi (inovative) bir tarım modelinden söz ediyorum. Bu modeli başta çiftçiler olmak üzere iş insanları, bilim insanları ve araştırmacılar, kısaca tarım sektörüyle bağlantısı olan herkesin yeni teknolojiler ile çevresel etkileri de ön plana alarak ortaklaşa oluşturdukları bir ekonomik ve tarımsal çözüm (Combination) şeklinde ele almamız gerekiyor. Döngüsel tarım sadece geri dönüşüm, iyi verim almak ve kaynakları doğru kullanmak gibi de görülmemeli, bunların yanı sıra doğa, çevre ve iklim gelişmelerini de özellikle dikkate almak bu modelde büyük önem taşıyor.

Küçük adım, büyük sonuç

Geçtiğimiz hafta Antalya’da gerçekleştirilen ve dünyanın en büyük örtü altı fuarı kabul edilen Growtech Uluslararası Tarım Teknolojileri Fuarında çok değerli konuklarla birlikte ve tabii “Döngüsel Tarım” başlığı altında bir panel yaparak konuyu belki de ilk defa bu düzeyde kamuoyunun dikkatine sunmak istedik. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş, Prof. Dr. Mustafa Kaplan ve Baumann Genel Müdürü Fatih Akdağ’ın konuşmaları büyük ilgi ile dinlendi. Bugünkü yazımı şöyle bitirmek istiyorum; “Döngüsel tarım”ı yakın gelecekte çok daha fazla konuşmaya başlayacağız. Biz yalnızca küçük fakat somut bir adım attık…