Kafamızı Kurcalayan Tavuk Meselesi


photo-x-805x509

 

 

 

KAFAMIZI KURCALAYAN TAVUK MESELESİ

 

Foodylli-Aylin Beret Anıl
Haftasonu BESD-BİR (Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği)’nin ev sahipliğinde ‘Sağlıklı Tavuk ve Tüketimi’ ile ilgili yemek bloggerları olarak Bursa’ya oradan da BANVİT ENTEGRE TESİSLERİ’ni dolaşmak için Bandırma’ya doğru yola çıktık.

 

Tavuk nasıl yetiştiriliyor, hormon, antibiyotik kullanımı var mı, tavuklar neden 45 günde kesiliyor, GDO, vs… gibi birçok soruya cevap aldık, Banvit’in Entegre Üretim tesislerini dolaştık, yerinde gördük ve bilgilendik. Aralarda çok keyifli yemekler yedik, Ahsen Hanım ile Tatar Mentu’su yapmayı öğrendik, güzel dostluklar kurduk, kendi aramızda bol bol tavuk meselesini konuştuk…

photo-3
Beslenmemizde gerekli olan tüm amino asitleri, yeterli ve dengeli miktardaki proteini, B2, B6, B12 gibi vitaminleri içeren, kalp dostu olan, kolay sindirilebilen tavuktan nasıl oldu da bu kadar çekinir, bu kadar yemekten korkar olduk? GDO, hormon, antibiyotik, karartma, şişirme, organik, kart, serbest dolaşım, köy, kasap, market, vs derken tavuk üzerine ‘’tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan’’ sorusunu gölgede bırakacak kadar çok tartışır olduk. Bu haftasonu panel, soru/cevap, tesis gezisi derken çok bilgilendik; tavuk ile ilgili etrafımızda yüzlerce fikir ve fırtanalı bir yorum okyanusu da olsa sonunda doğru bilgiye ulaştığımı düşünüyorum.

 

 

Araştırdım, bol bol soru sordum, öğrendim, geldim. Sizinle de paylaşmak istedim. Bunu yazarken, akşam yemeğim için pişireceğim tavuk şişlerimi de sosa yatırdım.
Tüm gezi boyunca Banvitaş Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Ömer Görener, Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sn. Selim Çetiner, BESD-BİR Genel Sektreteri Sn. Prof. Dr. Ahmet Ergün hocalarımız da yanımızdan hiç ayrılmadı. Kahvaltıda, öğlen yemeğinde, akşam yemeğinde, yolculuk esnasında otobüste; aklımıza gelen her türlü soruya sabırla ve müthiş bilgileriyle cevap vermeye devam ettiler, konuyla ilgili basılı yayınları paylaştılar. Kendilerini çok yorduk, sağolsunlar hiç sıkılmadan, yorulmadan herşeyi açıkladılar, tekrar tekrar anlattıklar.

take
Banvit Entegre Tesisleri’ndeki Banvit ekibinin misafirperliğinin yanı sıra; konularına hakimiyeti, şeffaf bilgi paylaşma istekleri, tesislerin düzeni, her sorunun cevabını farklı açılardan verebilme isteği, kullanılan teknoloji, hijyen noktaları, yolunmuş bir tavuğun 6-8 dakika içinde paketlenebilecek kadar hızlı, sistemli ve temiz bir düzenin kurulmuş olması… hepsi beni hayran bıraktı. Entegre tesislere henüz daha girerken iki ayrı noktada ayakkabılarımızı dezenfekte ettik. Daha sonra kafama çift bone, ağzıma maske, üzerime önlük ve plastik çizmelerimi de giyerek yeni bir dezenfekte noktasına uğradık. Tesislere ancak bu şekilde girebildik. Çıkarken de yine dezenfekte olup çıktık… Tertemiz.
Bu gezimiz esnasında verilen tüm bilgileri bir gün önceki yoğun sorulu panelde öğrendiklerim ile de birleştirince ortaya bu kadar çok korkmamızı gerektirmeyen bir tablo çıkıyor.

GELELİM TAVUK KONUSUNDAKİ ÖNEMLİ SORULARA…

DİĞER HABERLER
Bugün hava nasıl olacak (27 Şubat 2016)

 

Öncelikle; her canlıda olduğu gibi tavuklarda da farklı sınıf ve ırklar var. Nasıl ki; atlarda, köpeklerde, sığırlarda, vs daha iyi bir ırk elde edebilmek için seçilen soylar arasında çapraz melezleme yöntemleri kullanıldıysa; aynı hayvan ıslah yöntemleri tavuk için de uygulanmış. Senelerdir kullanılan bu yöntemler sonucunda sağlam/güçlü bir anne-baba seçimi ile tamamen doğal olan bir ırk oluşturuluyor. Yani hayvanların genetiği ile oynanmıyor. Tavuklarda yapılan bu çalışmalar neticesinde, yumurtadan çıktıktan sonra 45 – 50 gün içinde kesime hazır hale gelebilen, bol etli, beyaz et üretimine yönelik BROILER (BROYLER) isminde yeni bir ırk yetişmiş. Bizim marketlerden aldığımız tavuklar BROYLER IRKI TAVUKLARI. Bu ırk halk arasında etlik civciv olarak da geçer.

 

Broyler civcivlerinin en iyi şekilde büyümesi için ihtiyaç duyulan besin maddeleri çok dikkatli hesaplanıyor. Yemlerinde ve sularında; protein, enerji, amino asit, vitamin, minerallar, yağ asitleri gibi büyüme ihtiyaçlarını karşılacayak dengeli bir beslenme için en iyi karışım kullanılıyor. Bunun içinde buğday, mısır, soya, yağlı tohum küspeleri var. Böylece 45 gün içinde hem iyi beslenmiş hem de bol etli, kesime hazır bir tavuk oluyor.

 

Bu tavuklar ırkları gereği daha hızlı pişiyor, daha beyaz ve yumuşak bir ete sahipler. Hızlı büyüyen bir ırk olmaları sayesinde üreticiler de toplumları doyurabilecek kaliteli beyaz eti hızlı bir şekilde sunabiliyorlar. Yoksa milyonları doyurmak mümkün olur muydu diye düşünüyorum. Köy tavuğu diye aldığımız ve pişmesi saatler süren tavuklar başka bir cins, genelde yumurtadan kesilmiş olan kart tavukları satın alıyoruz.

 

Tavuklar arasındaki cins ve soy farkı; koku, tat, renk ve elbette pişme süresine yansır.

 

Kendi araştırmamda gördüğüm kadarıyla broyler tavuk cinsinin en büyük dezavantajı çabuk hasta olabilme riskleri bu da onların çok hijyenik bir ortamda büyütülmeleri demek. Eh aslında bu da bizler açısından bir avantaj değil mi?
Tavuklarda hormon var mı? sorduk. HORMON kullanımı kesinlikle yok. Kaldı ki; AB ve tüm dünyada imalatı, satışı ve hatta bulundurulması dahi yasak. Diğer taraftan tavuk üretiminde hormon kullanmanın hem ekonomik hem de bilimsel açıdan zaten hiç uygun bir yöntem olmadığını öğrendik. AB ‘Kalıntı İzleme Programı’ ile Bakanlık tarafından hormon kullanımının olup olmadığı da sürekli denetlenmekteymiş. Türkiye’de henüz hiçbir tavukta hormon bulunmadı.

 

Biraz daha araştırma yapınca öğrendim ki; büyüme hormonu aşı ile verilebilirmiş, ağızdan alınmazmış. Varsayalım ki; tavuğa bu hormon verilecek. Bu durumda; her 90 dakikada bir (başka bir bilgiye göre de her gün) aşının yapılması gerekliymiş. Böyle bir çalışma için gerekecek insan kaynağını ve hormon miktarını ve masrafı düşünebilir musunuz? Yetişmek mümkün olmaz!

 

Tavuk bir canlı… Dolayısıyla vücudunda her zaman DOĞAL olarak zaten kendi bedenin ihtiyacı kadar hormon var, olmak da zorunda! Yumurtada da östrojen var, sütte de… Yaratılışın başından beri var. Sanırım karışıklık buradan kaynaklanıyor. Bizim aradığımız soru şu; tavuklara ayrıca ek hormon, büyüme hormonu veriliyor mu? HAYIR verilmiyor.

DİĞER HABERLER
"Olayla ilgili 13 kişi gözaltına alındı"

 

GDO’yu da çok konuştuk. Türkiye’de GDO’lu ürün ekimi ve yetiştirmesi yasak. Şaşırdığım konulardan biri de yönetmelikte GDO içermeyen ürünlerin üzerine ‘GDO’suz’ ibaresinin konulması yasak! Diğer yandan GDO içeren ürünlerin etiketinde ‘GDO’lu’ yazmak da zorunda… Herhangi bir gıda alırken paketleri okuyun. GDO’lu yazmıyorsa…. GDO’suz demek!

DSC_0223
GDO konusu çok karışık. Bu işin açıklamasını bir akademisyene hem de konusunda uzman Prof. Dr. Selim Çetiner’in açıklamaları ile vermekte fayda var:

 

Tavuk yemindeki BUĞDAY genelde yurt içinden veya ithalat yoluyla karşılanır. Dünyada genetiği değiştirilmiş buğday yetiştiricliği olmadığı için buğday GDO değildir. Türkiye’de yetişen MISIR GDO’lu değil. Ancak, yem açığını kapatmak için bazı yıllarda GDO yetiştiren ülkelerden mısır ve DDGS (Distiller’s Dried Grains with Solubles) gibi mısır türevleri ithali de söz konusu olabiliyor. Bunların GDO olmaları yüksek ihtimal. Dünya’da TİCARETE konu olan SOYAnın neredeyse tamamı GDO’lu. Bu yüzden Türkiye’de yemlerde kullanılan soya ve türevlerinin de büyük kısmının GDO’lu diyebiliriz.

 

ABD, Brezilya gibi büyük üretici ülkeler ve Avrupa Birliği; GDO karşıtı tüketicilerin yoğun olduğu ülkelerdir. Ancak bu ülkelerde bile FDA ve EFSA (European Food Safety Authority) gibi kuruluşların bilimsel risk analizlerinden geçerek üretilmelerine ve gıda/yem olarak tüketilmelerine izin verilmiş olan GDO’lu mısır ve soya hayvan yemlerinin neredeyse tamamında kullanılmaktadır. Türkiye’de kullanılan soya yemleri de bu şekilde izin almış GDOlardır.

 

Dünya üzerindeki tüm saygın meslek kuruluşları, bilim akademileri, FAO/WHO gibi uluslararası kuruluşlar bilimsel risk analizlerinden geçerek gıda ve yem amaçlı tüketim amacıyla üretim izini almış olan GDOların en az konvansiyonel eşdeğerleri kadar güvenli olduğunda fikir birliği içerisindedir. Ne yazık ki, ülkemizde TÜBİTAK ve TÜBA tüm girişimlerimize rağmen GDO’lar konusunda pozisyon belirtmekten kaçınmaktadırlar.

 

Yemlerde kullanılan amino asitler ile enzimlerin de büyük bir bölümünün GDO ürünü olduğunu söyleyebiliriz ki bunların önemli bir kısmı yine ABD ve AB’ten ithal edilmektedir.

Sağolsun; Prof. Dr. Selim Çetiner hocamız haftasonu toplantımız sonrasında dahi bu konu ile ilgili yazılı olarak maillerime cevap verdi, konuyu anlamama yardımcı oldu.

 

Hormonlarla ilgili bilgilendikten sonra sıra ANTİBİYOTİK kullanımına geldi. Tüm sorularımızı sorduk. Amerika’da kümeste bulunan tüm tavuklara ‘koruyucu’ olması niteliğinde her gün toz halinde az miktarda antibiyotik yemlerine karıştırılıyor. Türkiye’de ise bu yasak. Bunun yerine antibiyotiğe ihtiyacı olan tavuklar veteriner kontrolü ile tespit edildikten sonra (insanlarda da olduğu gibi) gerekli tedavi uygulanıyor. Antibiyotik vücuttan tamamen atılmadan da kesim yapılmıyor. Kaldı ki Banvit tavuklarının Kalıntı İzleme Programları ile etlerde herhangi bir ilaç kalıntısı olup olmadığı ayrıca kontrol ediliyor. Tavuk üreticilerinin kesimhanelerinde her aşamayı kontrol eden resmi veteriner hekimleri de var.

DİĞER HABERLER
“Şap hastalığına karşı mücadele ediyoruz”

 

Tavuklar için kapalı alanlar içinde olabildiğince ‘doğal’ ortam yaratmaya çalıştığını özellikle vurgulayan Sn. Ömer Görener; hastalık ve bununla paralel antibiyotik kullanımını en azda tutabilmek için serbest dolaşımı tavsiye etmedi. Açık havada dolaşan tavukların, özellikle kuşlardan geçebilecek en ufak bir enfeksiyon karşısında daha fazla antibiyotik kullanmaları demek olduğunu vurguladı ki bu da çok düşündürücü.

 

Bu da demektir ki; doğal olduğu düşüncesiyle satın aldığımız köy tavukları hele bir de veteriner kontrolünden geçmemişse yüksek derecede hastalıklı olma riski taşımaktadır. Kaldı ki köy tavuğu olarak yenilen tavuklar yumurtadan kesilmiş olan YUMURTA TAVUKLARI, başka bir ırk. Serbest dolaşım yapan organik tavuklar hiç mi hasta olmuyor, antibiyotiğe hiç mi ihtiyaç duymuyor? diye kendi kendime düşündüm… Organik tavuk satan bir markayı aradım, sordum. Hastalanan tavuklarımıza antibiyotik veriyoruz ancak vücuttan tamamen atılmadan önce kesim yapmıyoruz dediler. Paketlerde okuduğumuz ‘antibiyotiksiz’ ibaresi ‘hiç antibiyotik vermedik’ anlamına mı geliyor yoksa tavuklarda antibiyotik kalıntısı kalmamıştır mı demek oluyor? Bu da ayrı bir tartışma ve araştırma konusu. Böylece ben de antibiyotik kullanımı konusu kapattım.

oooo
Üretim ve kesim kontrolü ailenizin sağlığı için çok önemli. Bu yüzden marka tercih edin, paketli, barkodlu ürünleri alın. Tavukların nereden geldiğini sorgulayın. Banvit paketleri üzerindeki barkod sistemi ile o etin hangi kümesten geldiği, hangi üretim hattından çıktığı, hangi veteriner kontrolünden geçtiği, hatta kimin paketlediğine kadar detaylı bilgi ve takip sistemi var. Tavuk kesme/ayırma işlemi sırasında kemikler, kıkırdaklar, yabancı doku, vs gibi pakete girmesi öngörülmeyen tüm parçalar ayrılıyor. Tavuğun ayakları da Uzakdoğu’ya ihraç ediliyor.

 

Tavuk alırken; işlemlerden, içeriğinden emin değilsiniz, ek bilgiye ihtiyacınız varsa tavuk üreticisine paketi üzerinde yazan telefon numarasından arayın sorun. Anlamadıysanız bir daha sorun…

 

Hala emin değilseniz BESD-BİR’ i arayın. Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği, Türk beyaz et sektörünün gelişmesi, işletmelere katkı sağlayacak değerler yaratmak için birkçok değerli bilim adamı ve akademisyen ile çalışıyor. En doğru bilgi kaynağından elde edilir. Kaldı ki, sektörün birçok mevzuatı ve kontrol sistemleri var. Tüketici olarak doğru bilgiye ulaşmanız için birçok kanal var.

 

Sağlıklı Tavuk Bilgi Platformu da danışabileceğiniz önemli bir platform. Mutlaka ziyaret etmenizi tavsiye ederim. Özellikle tavuk yemekleri hazırlarken mutfakta uymanız gereken hijyen ve sağlık kuralları var. Okuyun derim. http://www.sagliklitavuk.org/
Güneşin kendini yavaş yavaş gösterdiği şu günlerde mangallar yakılacak… Tavuklarınızı gönül rahatlığı ile hazırlayın.

Afiyet OL’sun


17 Nisan 2015. 12:03
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x