Kanatlılarda Bağırsak Sağlığı Nasıl Korunur?

Kanatlılarda Bağırsak Sağlığı Nasıl Korunur? (*)
How to secure gut health in poultry?

Dr. Kaya DEMİRÖZÜ
Kanatlı Sağ‎ً‎lığı ve Hastalıkları‎ Uzmanı
drk.demirozu@yahoo.com.tr

Kanatlılarda bağırsak sorunlarının her zaman var olduğunu ve gelecekte de mevcut olacağını fark etmek önemlidir. Bununla birlikte, bazı faktörler bu sorunların yaygınlığını ve şiddetini etkileyebilmektedir.

Damızlık kuruluşlar, piliçleri en iyi şekilde iyi bir canlı ağırlığa erişmeleri için sağlıklı bir bağırsağa sahip olmaları için azami gayreti sarfetmekteler. Belirli bir yaşta daha iyi canlı ağırlık için, yem alım kapasitesinin artması gerekir, bu da bağırsakta ek bir yüke neden olmaktadır. Başka bir zorluk; tüm dünyada antibiyotiksiz yetiştirme eğilimidir. Beslenme uzmanları çıkar yollar aramazsa, kanatlı bağırsak sağlığı ciddi sorunlar yaşayacaktır.

Uzun yıllar boyunca bağırsak sağlığını iyileştirmek için birçok alternatif uygulama olmuştur. Örneğin, genç hayvanları dikkatle yönetmek ve çiftliğin biyogüvenliğini sağlamaktır. Ek olarak, bağırsakta patojenleri ile mücadelede yem katkı maddeleri kullanılmasıdır.

Başlangıç noktası olarak Orta zincirli yağ asitleri (MCFA)

MCFA’leri ve spesifik fitogjeniklerin kombinasyonu sadece yüksek bakterisit değildir, aynı zamanda değerli besinlerin sindirimini arttırmak için bir araç olarak da işlev görebilir. Böylece bağırsakta aşırı bakteri yüklenmesinin engellenmesi ve besin maddeleri daha rahat emilecektir.

MCFA’lerinin mükemmel antimikrobiyal özellikler sergilediği iyi bilinmektedir. Mikrobiyal büyümeyi inhibe etmek için gereken orta zincirli yağ asitlerinin minimum konsantrasyonu, diğer asitlerden çok daha düşüktür. Bu nedenle, kümes hayvanlarının beslenmesinde antibiyotiklere alternatif olarak uzun süredir kullanılmaktadırlar.

Sinerjistik bir kombinasyon

Piyasada birçok fitojenik bileşik kullanılmaktadır. Kanıtlanmış etkiler çok geniştir:

• Artan yem tüketimi,

• Antioksidatif etki,

• Sindirimin uyarılması,

• Bağışıklığın arttırılması,

• Büyüme artışı,

• Dysbacteriosis vakaları azalma,

• Düşük mortalite,

• Düşük FCR,

Sonuçta enerjinin en etkili kullanımı ve iyi bir yem sindirimi ile birlikte daha düşük hastalık riski, daha iyi bir FCR daha yüksek karlılık şeklinde geri dönmektedir.  Hayvanın sağlığı ve yem sindirimi optimal olduğunda, genetik potansiyele ulaşmak mümkündür. Paradan tasarruf edilebilir ve finansal sonuç optimize edilir. 

Şekil 1:  Mprove Kümes Hayvanlarının canlı ağırlık üzerindeki etkisi.

Deneysel çalışma

Çalışma, Belçika’daki (ILVO) deney çiftliğinde kontrol grubu ile MCFA ve fitojenik kombinasyonu (MFK) verilen çalışma grubu olmak üzere toplam 480 erkek Ross 308 civcivle gerçekleştirilmiştir. Araştırma 8 tekrar (= 30 kuş / kafes) olmak üzere düzenlenmiştir. MFK dozajı 26 güne kadar 1.2 kg / ton yem ve 26 günden kesime kadar 0.6 kg / ton yem olmuştur. Piliçler 39. günde kesilmiştir. Şekil 1’de 14, 26 ve 39. günde canlı ağırlık, Şekil 2’de ise 39. günde FCR sonuçları verilmektedir. Şekil 1 ve 2 incelendiğinde kontrol grubuna MFK grubunun kayda değer fark yaratmıştır.

(*):Manu De Laet, How to secure gut health in poultry?  PoultryWorld

https://www.poultryworld.net › Health › Articles 

Önerilen Kaynaklar

1. Bach Knudsen KE et al.(2018):Impact of DietModulated Butyrate Production on Intestinal Barrier Function and Inflammation. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30322146 
2. Bedford,A.and Gong,J.(2017): Implications of butyrate and its derivatives for gut health and animal production https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2405654517301397
3. Demirözü K.(1978) : Bir Broiller Sürüsünde Enteritisle Seyreden Olayda İzole Edilen Catenobacterium filamentosum. Pendik Vet.Bak.Ser. Enst. Dergisi, X(1),5660, Ayrı Baskı. 16.06.1978 Aylık, 26.10.1978 ve 26..Ekim.1978 Türk Mikrobiyoloji Cemiyetinin 18. Ulusal Kongresinde tebliğ edildi.
4. Demirözü, K.(1980): Kanatlıların Coliform Enfeksiyonlarından İzole edilen E. coli Suşlarının Biyokimyasal ve Antibiyotik Duyarlılık Özelilikleri Üzerine İnceleme (Uzmanlık tezinden özetlenmiştir). Pendik Vet. Mik. Enst. Derg. XII(2)6270
5. Demirözü, K.(1981): Tavukların Necrotic Enteritisi. Pendik Vet. Mik. Enst. Derg. XIII(2)3137. 
6. Demirözü,K.; İstanbulluoğlu,E.(1983):Mikotik Enfeksiyonlar. Kanatlı Hayvanların İnfeksiyöz Hastalıkları ve Laboratuar Teşhis Yöntemleri.(Ed. Güven,S.; Sarısayın, T.; Nadas; Ü. G. ve Demirözü K.), Pendik Vet.Kont.ve Araşt. Enst. Yayınları No:7. İstanbul, 152162. 
7. Onar, E.ve Demirözü, K.(1986): Tavukların Bitmeyen Derdi: Coccidiosis? İstanbul. 
8. Onar, E. ve Demirözü, K.(1987): Coccidiosis’den Korunmada Sağlık Önlemeleri, Dezenfeksiyon ve İzolasyon Tek Başına Yeterli mi? Çiftlik Dergisi,35:4750.
9. Demirözü, K.ve Onar, E.(1987): Ülkemizde Kullanılan Anticoccidialler. Çiftlik Dergisi,39:5254.
10. Demirözü, K.(1987): Shuttle Programı. Çiftlik Dergisi,39:5556.
11. Demirözü, K.(1988): Tavukların Önemli Viral Hastalıkları ve Sorunları. Tavuk Hastalıkları Teşhis,Aşılar ve Uygulamaları Semineri. (Ed. Demirözü, K. ve Nadas, Ü.G.), Pendik,0911.Haziran.1987. Pendik Hayv. Hast. Merk. Araşt. Enstitüsü Yayınları 8, 4062. 
12. Demirözü, K. (1988): Tavukçunun El Kitabı, Kartal Kimya Yayını, 133 Sayfa, İstanbul.
13. Demirözü, K. (1989) : Sağlıklı Tavukların İnce Bağırsak İçeriklerinde C. Welchii Mikroorganizmalarının Aranması ve Bunun Tavuk Enterotoksemileri Bakımdan Önemi(Doktora Tezi).Pendik Hayv.Hast.Merk.Araşt. Enstitüsü Dergisi XX(2) 1534.
14. Demirözü, K.(1989): Mikotoksin Kontrolü; Arkasındaki Gerçekler.Çeviri Tavukçunun Sesi Dergisi. Tavukçuluk Bülteni, 45:1516.
15. Demirözü, K.(1996): Coccidiosis’te Koruma, Kontrol ve Savaş. 2729,Kasım.1996 Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Kümes Hayvanları Sempozyumu, Adana. 22 Sayfa. 
16. Demirözü,K., Yargeldi,K., Karaoğlan, Ö.(2004 ):Bir Fitobiyotik Olan Bıomın^® PEP 1000’nin Broilerlerde Etkinliğinin Denenmesi. PEP Teknik Kitapcığı ,2128 ve Doğal Seçenekler Seminerleri, BoluBandırma.
17. Demirözü, K.(2005): Çağdaş Hayvan Üretiminde Bilinçli Beslenmede Doğal Alternatifler. Çiftlik Dergisi Röpotaj.
18. Demirözü, K.(2010): Bilinçli Beslenmede Doğal Destek Ürünler. Çiftlik Dergisi 311,5863 
19. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları II, Çiftlik Dergisi Nisan 2011,326 (3839). 
20. Demirözü, K.(2015): Bağırsak Sağlığı İçin Hayvansal KatkılarÇeviri https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=77519 07.07.2015 tarihinde  ve Çiftlik Dergisi 2015 (377) 3031 yayınlandı.
21. Demirözü, K. (2016): Antibiyotiklere Alternatif Arayış(Çeviri),  www.ciftlikdergisi.com.tr/antibiyotiklerealternatifarnayisi.html  https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=103631 , 07.11.2016 yayınlandı.
22. Demirözü, K.(2017): Tavuk Bağırsak Sağlığının KorunmasıÇeviri https://www.ciftlikdergisi.com.tr/tavukbagirsaksagligininkorunmasi.html,   26.03.2017 yayınlandı
23. Demirözü, K. (2017) : Üreticilerin Antibiyotik Kısıtlamasına Yanıt Olarak Yeni Stratejileri Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=109360  03.02.2017 yayınlandı. 
24. Demirözü, K. (2018) : Antibiyotıksiz Üretimde Bağırsak Sağlığının Önemi –Çevirihttps://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=125981, 13.03.2018 yayınlandı.
25. Demirözü, K. (2018):Bütirat Broilerlerde Nekrotik Enteritisi Hafifletir (Çeviri).   https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=124912 14.01.2018 yayınlandı.
26. Demirözü,K.(2018): Bağırsak Sağlığında Fırsatlar Ve Sorunlar (Çeviri). 17.09.2018 tarihinde yayınlandı.  https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=129495
27.  27. Moquet et al. (2018) .Butyrate presence in distinct gastrointestinal tract segments modifies differentially digestive processes and amino acid bioavailability in young broiler chickens. 

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29077956

  28. Demirözü, K.(2019): Bağırsak Sağlığında Butirat Kullanımı. :  https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=131918 21.03.2019 tarihinde yayaınlandı.Demirözü, K.(2019): Kanatlılarda Bağırsak Sağlığı: Bütünsel Bir Yaklaşım(çeviri) 26.04.2019 tarihinde. https://www.ciftlikdergisi.com.tr/kanatlilardabagirsaksagligibutunselbiryaklasim.html   yayınlandı