Kars VHO’dan “Hayvanlarda Koronavirüs Görüldü” haberlerine açıklama geldi
23 Nisan’da sosyal medyada ve ulusal basında çıkan “Koronavirüs buzağılarda görüldü” ve “Koronavirüs hayvanları da öldürmeye başladı” şeklinde yayılan haberlere Kars, Ardahan, Iğdır Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Ödül yazılı bir açıklama ile cevap verdi.
Çıkan haberlerin üzerine sorumlu veteriner hekimler ile birlikte bu hayvanlar üzerinde inceleme yaptıklarını belirten Ercan Ödül, buzağılarda görülen bu koronavirüsün Covid-19 (SARS-CoV-2) değil büyükbaş hayvanlarda yaygın görülen BCoV olduğunu belirtti. Ercan Ödül ayrıca bu iki virüsün birbirinden tamamen farklı olduğunu ve şimdiye kadar buzağılardan insana geçen bir Covid-19 vakasının görülmediğinin de altını çizdi.
Kars, Ardahan, Iğdır Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası’ndan yapılan açıklama şöyle:
Bugün ulusal basında yeralan “ Karsta Koronavirüs buzağılarda tespit edildi. Koronavirüs hayvanları da öldürmeye başladı.” başlıklı haberin tarafımıza intikalinden sonra Odamız tarafından yapılan ayrıntılı incelemeler, sözkonusu hayvanların muayene ve tedavilerini yapan veteriner hekim üyemiz ile yaptığımız görüşmeler ve oluşan hastalık tablosu üzerine konunun uzmanı akademisyen üyelerimizle yaptığımız konsültasyon sonucunda Bölge Veteriner Hekimleri Odamız tarafından kamuoyunda infiali önlemek ve doğru bilgilendirmek amacıyla bir basın açıklaması yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Son yıllarda veteriner sahada buzağı ishallerine neden olan başlıca etkenlere yönelik hızlıca teşhise olanağı sağlayan yöntemlerden biri de dışkıdan, hızlı şekilde etiyolojik etkenin teşhisine olanak sağlayan immunokromotografik test kitlerinin kullanımıdır. Bu test kitlerinin yüksek bir duyarlılığa sahip olması, kolayca ve laboratuar ortamı ve çalışması gerekmeksizin kısa sürede ve her ortamda yapılabilecek olması veteriner hekim için büyük avantaj sağlamaktadır. Bu kitlerin kullanımı, ishalin etkeninin tespit edilmesine ve daha doğru bir tedavi yaklaşımı olan etken spesifik tedavilerin yapılmasına olanak sağlamaktadır.
Yapılan çalışmalarda buzağı ishallerinde çok farklı etkenlere rastlanılmıştır. Bunlar içerisinde ön plana çıkanlar: Bakteriyel etkenlerden E. coli, viral etkenlerden rotavirus ve coronavirus’ların, paraziter etkenlerden ise cryptosporidium, toxocara ve eimeria gibi etkenler olarak tespit edilmiş olup neonatal dönemde en fazla enfeksiyona ve buzağı kaybına yol açtığı saptanmıştır. Bunlar tek başına hastalık oluşturduğu gibi miks şekilde hastalığın daha da şiddetli seyir göstermesine neden olmaktadır. Genel olarak bakıldığında ise buzağıların yaşamlarının ilk dört haftasında genellikle E. coli, cryptosporidium, rotavirus ve coronavirus’ların neden olduğu ishallere daha sık rastlanıldığı bildirilmektedir. Bu etkenlerin buzağı ölümlerinden daha fazla sorumlu olduğu belirtilmiştir.
İshalli buzağılara bakıldığında en fazla rastlanılan viral etkenler ise corona ve rotavirus birçok araştırmacı tarafından tespit edilmiştir. Corona ve rotavirus enfeksiyonları bakıldığında en fazla neonatal dönemin ilk bir haftalık döneminde görüldüğü tespit edilmiş ve kaliteli yeterli kolostrumu almayanlar ile bakım ve besleme koşulları olumsuz olan yeni doğanların hastalığa karşı daha duyarlı olduğu bildirilmiştir.
Sonuç olarak; sözkonusu haberde Bölgemizde tespit edilen coronavirus enfeksiyonunun gastroenterit, kış dizanterisi, shipping fever, kanlı ishal, dehidrasyon, süt veriminde düşüklük, solunum sistemi hastalığı gibi durumlara neden olan sığır cinsi hayvanlarda görülen bovine coronavirus (BCoV) olduğu ve tüm dünyada büyükbaş hayvanlar arasında yaygın olarak gözlendiği görülmektedir. Tüm Dünyada pandemiye neden olan “Severe acute respiratory syndrome coronavirus-2” yani Covid-19 (SARS-CoV-2) ise pnömöni, ateş, solunum güçlüğü gibi belirtilerle ortaya çıktığı ve insanlarda görüldüğü bilinmektedir.
Bu bilgiler ışığında Bölgemizde uzun yıllardır görünen ve yukarıda bahsi geçen habere konu olan buzağılardaki coronavirüs enfeksiyonunu gerçekleştiren bovine coronavirus (BCoV) ile tüm Dünyada pandemiye neden olan insanlardaki coronavirus etkeni olan SARS-CoV-2 virüsü birbirlerinden tamamen farklıdır. Şuana kadar buzağılardan insana geçen bir Covid-19 vakası bildirilmemiştir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Kars, Ardahan, Iğdır Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Yönetim Kurulu Adına
Başkan Ercan ÖDÜL
