Kümes Planları
Prof.Dr.F.Tahir AKSOY
ÜMES PLANLARI
Kümes planlarını yapmadan önce, kendi kendimize “Hangi gereksinimler için kümes yapıyoruz?” sorusunu sormalıyız. Bu soruya aşağıdaki yanıtlar verilebilir.
Tavukların ihtiyacı olan çevre koşulları kümes içinde sağlanmalı, (yerleşim alanı, sıcaklık, rutubet, ışık, hava) onların rahat ve sağlıklı olarak yaşamaları temin edilmelidir.
Kümesler, tavukları, hırsızlardan, fare, sıçan, gelincik gibi kemiricilerin, yabani kuşların zararlarından ve salgın hastalıkların gelmesinden koruyacak şekilde planlanmalıdır.
Kümeslere, yem, su, elektrik ve diğer kullanılan malzemeyi kolayca getirme olanağı bulunmalıdır. Kümes içinde, yem, su dağıtımı, ilaçlama, aşılama gibi hizmetler kolay yapılabilmelidir. Kümeslerde üretilen yumurta, kolay toplanabilmeli, gübre ve büyümüş piliçler gerektiği zaman kolay şekilde kümesten çıkarılabilmelidir.
Kümeslerin içi, araç gereç ve kümeslerin çevresi devamlı olarak ve devreler arasında kolayca ve iyice temizlenebilmelidir.
Tavuklar kümes içinde, rüzgâr, yağmur, kar, fazla gün ışığı gibi doğa koşullarına karşı korunmalıdır.
Kümeslerde çalışan işçilerin kolay ve rahat bir şekilde yapabilmelerine ve daha yararlı olmalarına olanak sağlanmalıdır.
Kümes planlarının yapımı bir mühendislik işidir. Fakat söz konusu planları yapmadan önce;
Üretimin şekli ve özellikleri,
Tavukların davranışları,
Tavukların fizyolojik özellikleri ve gereksinimleri,
Sağlık koruma prensipleri ve tavuk hastalıkları,
Kümeste kullanılacak araçlar, mevcut yapı malzemeleri,
Bölgenin iklim koşulları,
Kümes arazisinin durumu,
gibi hususlarda ön bilgilere gerek vardır.
Kümes yaparken üç önemli konuda seçim yapmak gerekir.
Kümes yerinin seçimi,
Kümes yapı malzemesinin seçimi,
Kümes modelinin seçimi
Yer Seçimi
Kümesin yapılacağı yerde yol, su ve elektrik bulunmalıdır. Kümeslerin tarıma elverişsiz topraklar üzerinde kurulması mümkündür. Böylece tarım arazisi de korunmuş olur. Yükseklere kurulan kümesler, doğal havalandırma yapıldığı taktirde, enerji tasarruf etmeye olanak sağlar. Bu arada taşıma ile ilgili girdiler ise bir miktar artacaktır.
Kümes arazisi, insan yerleşim merkezleri, diğer ahır, kümes ve kesimhane gibi yerlerden de ayrı ve imkân nispetinde uzak olmalıdır. Bir işletmede; yem fabrikaları, kuluçkahane, kümesler (ayrı yaş ve üretim grupları ayrı ayrı olmak üzere) gibi bölümler birbirinden ayrı ve bağımsız üniteler olarak düşünülmelidir.
Malzeme Seçimi
Kümes yapımında kullanılacak malzemelerin, bölgede temin edilmesi kolay olmalıdır. Bu malzemelerin uygun fiyatlarda olması da tercih için önemli bir nedendir. Söz konusu malzemelerin, su, ısı yalıtımı ve direnç gibi özellikler bakımından ihtiyacı karşılar özellikte bulunması gerekir. Hafif ve sökülüp takılabilen malzemelerin kullanılması, zaman içinde ortaya çıkacak teknik ilerlemelere uyum sağlamak için bazı değişiklikler yapmaya olanak sağlayacaktır.
Model Seçimi
Dışarı ile ilişkisine bağlı olarak kümesler; açık, yarı açık ve kapalı olmak üzere üç grup altında toplanabilir. Üretimin şekline uygun olarak da kümesleri, altlıklı, ızgaralı, kafesli ve kuşluk tipi kümesler olmak üzere dört gruba ayırmak mümkündür □.