KURBAN BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN

İbrahim peygamberden günümüze gelen en değerli miraslardan biridir Kurban… Sosyal yardımlaşma alanı oluşturmasından tutunda , ihtiyaç sahiplerine bir nebzede olsa hayvansal protein sağlamaya kadar sayısız güzelliği vardır kurban bayramının. Aslına bakıldığında Yüce yaratıcının ne akıtılan kana ihtiyacı vardır, nede kesilen ete burada insanoğlunun olgunlaşmasına büyük bir katkı vardır sadece…

İslâmiyet ile birlikte Allah tarafından dünyaya gönderilen son kutsal kitap Kuran-ı Ker-im’in mâide süresinde “ölmüş hayvan,kan,domuz eti ve Allah’tan başkasının adı söylenerek kesilmiş,boğulmuş,dövülmüş,yüksekten düşmüş,  boynuzla vurulmuş ve yırtıcı hayvanlar tarafından parçalanmış hayvanların etlerinin harâm kılınma sı nedeniyle yenmesi yasaklanmıştır.Kur’an-ı Ker-im’de bu konuda önemli ayet ve sureler vardır.  İnsanlık ilk çağlardan beri bu duruma gereken önemi vermişse de sanırım günümüz Türkiye’sinde işler aksamakta.

İnsanlık ilk çağlardan beri Gıda güvenliği ve halk sağlığı konusunda oldukça duyarlı davranmıştır, hatta gıda güvenliği yukarıdada belirtildiği gibi kutsal kitabımızda da yer almıştır. Yalnız İslami kültürü yüksek nüfus oranıyla yaşayan ülkemiz , bugün bu konuya gereken önemi vermemektedir.

Her kurban bayramında, basından da takip ettiğimiz istenmeyen görüntülerle  ne yazık ki karşılaşmaktayız . Son yıllarda belediyelerinde çabalarıyla kesim merkezleri oluşturulmuş olsa da halen şahsi kesimler sonucu oluşan görüntüler ülkemizin alnında lekedir. Kesimler sırasında ortaya çıkan kan, mide bağırsak içerikleri ve kullanılmayan kısımlar gelişi güzel etrafa atılmakta veya uygun olmayan şekillerde uzaklaştırılmaktadır. Bunun neticesinde yurdumuzun bir başka sıkıntısı olan sokak hayvanları doğal olarak açlıklarını gidermek için bu atıklara karınlarını doyurmakta ve Zoonoz hastalıklar zincirinin halkaları birer birer kenetlenmektedir.

Zooznoz ( hayvandan insana bulaşan) hastalıklarda her kurban bayramında 0 luk bir artış olmaktadır. Bruselloz, Kist hidatid, Sistiserkoz, Sarkoplazmoz, tüberküloz , Toksoplazmoz, Şarbon bu zoonotik hastalıkların en yoğun görülenleridir.

Bu durumun kesilecek hayvanların nakliyesi ve kesim esnasında titizlik gerekmektedir.Nakliye esnasında; Sürülerek mezbahaya getirilen hayvanlara sürülme esnasında dahi ani hareketler yaptırılmamalıdır. Çubukla vurma , tekmeleme ve bükme gibi davranışlardan kaçınılmalıdır. Boğalar tek tek , gözleri bağlı ve yularlı , agresif yapılı , ürkek saldırgan tipli boğalar ise bu tedbirlere ilaveten boynuz ve ön sol bacağından tespitli olarak mezbahaya götürülmelidirler.Aksi halde kaçmaları ve çevreye zarar vermeleri söz konusudur ki bu durumları her kurban bayramında görmekteyiz.

Kötü şartlarda ve sıkıştırılmış olarak nakil edilen hayvanlarda aşırı yorgunluk , bitkinlik ve hatta ölüm görülebilir. Aşırı yorgun ve bitkin hayvanların kesilmesi ile elde edilen etler kanlı dayanıksız ve koşa gitmeyen kokuya sahiptir, çoğu halk sağlığını tehdit eder bir boyuta da gelebilir. Kesimden önce hayvanlar en az 1 gün dinlendirilmelidir. Aksi halde yorgun kesilen hayvanların kanları yeterince akıtılamamakta bundan dolayıda etler dayanıksız olmaktadır.

Kesim sırasında ve sonrasında dikkat etmemiz gereken oldukça önemli hususlardan da biraz bahsetmemiz gerekirse;Kesim yeri temiz olmalı ve akar su bulunmalıdır.Kesim yapan kişinin sağlıklı ve temiz olması gerekir; ayrıca, bu kişi karkastan kendisine bulaşacak hastalıklara (şarbon, bruselloz gibi) karşı gerekli tedbirleri (eldiven, çizme giyme, kesik-yaralı el veya parmaklarla etle temas etmemek gibi) almalıdır.Kesim işlemi, hayvanın yemek borusu ile boynun sağ ve solunda bulunan 2 kalın damarı kapsayacak şekilde boynun alt bölümü ile çene arasındaki kısmın ortasındaki boğaz çıkıntısına rastlayan yerden yapılmalıdır.Hastalıklı doku ve organların kesimi sırasında kirlenen bıçaklar dezenfekte edilmeli, sağlam kısımların kesim ve parçalanmasında dezenfekte edilmeden kullanılmamalıdır.

Hayvan tutulup yatırılırken veya askıya alınırken işkence-eziyet edilmemelidir. Kesim, mümkünse askıya alarak yapılmalıdır, böylece kanın tamamının akıtılması ve derinin yüzümünün temiz olarak yapılması sağlanır. Yerde yapılan kanatma sırasında kanın tamamının boşaltılması için yatırılan hayvanın üzerine bastırılmamalı, zorlama yapılmamalıdır. Aksi halde oluşacak negatif basınç nedeniyle dışarıdan ve sindirim sisteminden birçok mikroorganizma kolayca ete bulaşacaktır. İç organlar yüzme işlemini takiben en kısa sürede çıkarılmalıdır. Yutak boşaltılmalı, mide-bağırsak, safra ve idrar kesesi ve üreme organları çıkarılmalı, hasta ve süt bulunan memeler karkastan uzaklaştırılmalıdır. Bağırsaklar çıkarılırken çıkışı bağlanarak içerikle karkasın kirletilmesi önlenmelidir.Kesim sırasında, kan, bağırsak içeriği gibi maddelerle çevrenin kirlenmesi engellenmelidir.

Tüketilecek sakatatlar temiz bir şekilde çıkarılmalıdır. Kurban atıkları çöp varillerine atılmamalı, kanalizasyon kanallarına dökülmemeli, gelişigüzel çevreye atılmamalıdır.Çevre temizliği ve halk sağlığı açısından bu tür atıklar sokak hayvanlarının erişemeyeceği şekilde derin çukurlara gömülmeli ya da yakılmalıdır.

İnsanlığın faydasına olan bir bayramı sağlığa zararlı hale getirmemek için herkes elinden geleni yapmalı Kurban bayramınız kutlu ve sağlıklı olsun.