Kuşlarda sık görülen parazitler


 

 

EVCİL KUŞLARDA SIK RASTLANAN PARAZİTLER

 

 

Dr. Kaya DEMİRÖZÜ

Kanatlı Sağ‎ً‎lığı ve Hastalı‎kları‎ Uzman‎ı

  (Drk.demirozu@yahoo.com.tr)

 

 

Kuşlar, tıpkı memeliler ve sürüngenler gibi parazitlere karşı duyarlıdırlar. Çoğu memeli parazitlerinin kuşlar âleminde muadilleri bulunmaktadır. Kuşlar; solucanlar gibi iç parazitler ve akarlar gibi dış parazitler ile enfeste olabilmektedirler. Doğada veya sürüler halinde yaşayan kuşlarda parazitlere maruz kalma riski daha fazladır. Parazit yönünden temiz olduğu varsayılarak aynı kafeste bir veya iki kuşun yaşaması enfestasyon riski minimal bir seviyededir.Kuşlarda sık görülen parazitler özetlenirse:

Nematodlar(Yuvarlak Solucanlar)

 

Nematodlar yuvarlak solucan olarak da adlandırılandırılmaktadırlar. Nerdeyse kuşların tüm sisteminde rastlanabilmektedir. En sık bağırsaklarında yerleşirler. Kuşun parazit yumurtalarıyla bulaşmış olan yiyecek, su, oyuncak, ya da toprak alması ile enfestasyon oluşur. Bağırsaklarda yumurtadan larva oluşur ve takiben erişkin parazit haline geçerler. Yetişkinler devamlı yumurtlarlar ve bunlar dışkıyla atılarak çevreyi bulaştırırlar. Bu yumurtaları bulaşık gıda, su vb ile alan başka kuşlar veya aynı kuşta döngü yeniden başlamış olur. Ağır bir enfestasyonda genellikle gelişmede gerilik,  zayıflama veya ishal gibi klinik belirtiler görülür. Bazı nematod türleri solunum sistemine yerleştiklerinden solunum güçlüğüne neden olurlar.

DİĞER HABERLER
Türk yumurtası, ihracatta dünya ikinciliğini yakaladı

Sindirim sitemindeki enfestasyonda teşhis dışkıda erişkin solucanları görme, gaitanın laboratuar incelemeleri ile yapılır. Solunum ve diğer sistemlerdeki sorunda hayvanın muayenesi gerekir.

Tedavi fenbendazole, ivermectin veya pyrantel pamoat ile yapılır ve 14 gün sonra tekrar edilir. Bunlardan, örneğin fenbendazole kanarya ve cockatiels gibi bazı küçük kuşlarda kullanılmamalıdır. Tedaviye hekim karar vermeli ve onun gözetiminde yapılmalıdır.

Önleme için gıda ve su hijyenine dikkat edilmelidir. Gaita ile bulaşmış yem, su, oyuncak vs hayvana verilmemelidir. Kafes temizliği titizlikle yapılmalıdır.

Trematodlar ve Cestodlar (Yaprak şeklinde yassı solucan ve tenya)

Kafesteki kuşlarda trematod ve cestodlara maruz kalma riski çok düşük bir olasılıktır. Bu parazitlerin yaşam döngüleri için salyangoz veya toprak solucanı gibi bir ara konak ihtiyaçları vardır. Ara konak parazit yumurtasını yer ve sonra da, kuş parazit ile enfesTe ara konak yemesi gerekir.

Tedavide praziquantel veya epsiprantel bileşikleri kullanılır. Kuşun ara konakları yemesini engellemek için günlük olarak gaitanın temizlenmelidir. Böylece trematod ve cestod almasını önlemeye yardımcı olacaktır.

Protozoalar

Protozoalar Coccidia, Giardia ve Cryptosporidia içeren çeşitl olan farklı bir parazit bir gruptur. İlk ikisi kanlı dışkı ve ishale neden olabilmektedirler. Tanı taze dışkı örneği incelemek suretiyle yapılır.

DİĞER HABERLER
Veteriner Hekim Oda ve Birlikleri Tepkilerinizi Bekliyoruz

Coccidia ile enfeste kuşlar genellikle amprolium ile tedavi edilir ve Giardia enfestasyonlarında da metronidazole kullanılır. Cryptosporidia enfestasyonunda solunum ve bağırsak sistemi hücreleri etkilenmesi sonucu; şiddetli ishal, burun akıntısı, sinüzit ve öksürük gibi semptomlar izlenebilir. Etkili bir tedavi mevcut değildir. Gaita kontaminasyonunu azaltarak protozoa baskısı önlenmeye çalışılır.

Artropodlar(Eklembacaklılar)

Kuşlarda artropod parazit olarak bitler, keneler ve akarlar akla gelir. Bazı solunun yolu olgusuna rağmen enfestasyonlar deri ve tüylerde oluşmaktadır. Bu parazitlerin bazılarının tüm yaşam döngüsü kuşun üzerinde olmasına karşın, diğerlerinin yaşamın bir parçası kuş dışındadır.

Belirtiler; tüy çiğneme, tüy kaybı, kötü tüy kalitesi ve cilt iltihabıdır. Parazitler bazen kuşta çıplak gözle görülebilir. Tedavi hangi parazitin sorun olduğuna göre yapılır.

Sonuç

Kuşta sorun olan parazitlerin kısa bir listesi yapılabilir. Parazitten korunmak için:

  • Güvenilir biryerden kuştemini,
  • Varsa diğer kuşların etkilenmemesi için karantina,
  • Rutindışkı muayenesiyapılması,
  • Uygun ve tavizsiz sağlık önlemleri,
  • Kuşuniç ve dışparazit gibiherhangi bir belirtivarsa,bir hekim tarafından incelenmesi, bu hatasız teşhis, etkili tedavi ve koruma için zorunludur.
  • Gerekirse kuşuntedavisi,

Kaynaklar

Altman, R; Clubb, S; Dorrestein, G; and Quesenberry(1997): K. Avian Medicine and Surgery. W.B. Saunders Co. Philadelphia, PA;

DİĞER HABERLER
Balıkçının ağlarına 16 köpek balığı takıldı

Demirözü, K.(2012): Süs Kuşları Hastalıkları XVII, Kuş Dışkılarının Günlük Gözleminin Sorunların Erken Tanısındaki Önemi. https://www.ciftlikdergisi.com.tr/ ?p=47526 20.102013 yayınlandı.

Demirözü, K.(2016): Süs Kuşları Hastalıkları XXXIII, Evcil Kuşlarda Nematod (Yuvarlak Bağırsak Solucanları) Enfestinasyonu (Ascaridiasis). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=89749  13.04.2016 yayınlandı.

Demirözü, K.(2016): Süs Kuşları Hastalıkları XXXV, Evcil Kuşların Hastalığı Nasıl Fark edilir? Hastalık ve Belirtileri Nelerdir? https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=94681, 28.06. 2016. Yayınlandı. Olen, G. and Orosz, S. (2000):Manual of Avian Medicine. Mosby, St. Louis;

Rupley, A. Manual of Avian Practice. W.B. (1997):Saunders Co. Philadelphia, PA;.

 

 

 

 

 


12 Ağustos 2018. 16:59
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x