Kuşların zorlu göç yolculuğu
Doğa Derneği araştırma ekibi yerli ve yabancı onlarca gönüllü ile 2 ay boyunca Adana’da gerçekleştiği göç sayımında küçük akbabalar (Neophron percnopterus) başta olmak üzere tüm yırtıcıları saydı.
Sayılan 47594 küçük orman kartalı (Aquila pomarina), türün küresel nüfusunun %95’inden fazla. Sayımda elde edilen veriler Anadolu’nun göçmen kuş popülasyonları için kritik önemini ve 3. Havalimanı gibi projelerin doğanın yok edilişi açısından yarattığı tehditleri bir daha gösterdi.
Nesli küresel ölçekte tehlike altında (EN) olan küçük akbabalar (Neophron percnopterus) için Türkiye çok önemli olup, Anadolu’da üreyen tahmini 1000-3000 çift ile Avrupa’nın en geniş üreyen popülasyonuna sahip. Türkiye aynı zamanda hızla nüfusu azalan doğu Avrupa popülasyonu için de göç sırasında kritik bir önem taşıyor. Buna rağmen Anadolu’da ürediği coğrafyanın genişliği nedeni ile tür hakkında bilgiler toplamak için halen birçok araştırma yapılması gerekiyor.
Doğa Derneği’nin Bulgaristan ve Yunanistan’daki BirdLife ortaklarının uydu vericileri takarak izledikleri küçük akbaba bireylerinin yolladığı sinyaller, türün Afrika’ya göçü sırasında İskenderun körfezinin doğusunda küçük bir darboğazdan geçtiğini gösterdi. Bu bilgiye dayanarak 2013 yılında bölgede yapılan bilimsel araştırmalarda göç gözlemi için en iyi 3 nokta belirlendi.
Belirlenen bu noktalarda onlarca yerli ve yabancı gönüllünün katılımı ile bu sene gerçekleştirilen sayımda sadece küçük akbabalar değil tüm yırtıcı kuşlar sayıldı. Kayıt altına alınan 130 bin yırtıcı kuşun 47 binden fazlasını ise küçük orman kartalları oluşturdu. Türün küresel popülasyonunun %95’inden fazla olan bu sayı Anadolu’nun küresel göç yolları açısından ne kadar önemli olduğunu bir daha gösterdi. Küçük orman kartalı gibi yüzlerce yırtıcı tür ülkemizde 3. Havalimanı gibi projeler nedeniyle yok oluşla karşı karşıya.
Sayımlar Türkiye’nin küçük akbabalar için Avrupa’daki en yoğun üreme coğrafyası olduğunu ve buna rağmen nüfusunun azaldığını da gösterdi. Doğa Derneği’nin 2010 yılından bu yana Beypazarı’nda tek tek yuvaları izleyerek gerçekleştirdiği çalışmalarda da türün üreme başarısının düşük olduğu ortaya çıkmıştı.
Doğa Derneği Genel Müdürü Engin Yılmaz “Yıllardır nesli tehlike altında olan küçük akbabaların korunması için araştırmalar ve koruma faaliyetleri yürütmekteyiz. Çalışmalarımız hem üreme açısından hem de göç açısından, türün Türkiye’de birçok tehdit ile karşılaştığını gösteriyor. Sadece küçük akbaba değil tüm kuşlar için geçerli bu durum. İstanbul gibi göç yolları açısından küresel ölçekte öneme sahip bir darboğazda yapılması planlanan 3. Havalimanı, 3. köprü gibi projelerin bir an önce iptal edilmesi gerekmektedir. Şu ana kadar elde ettiğimiz veriler küçük akbaba ve diğer yırtıcı kuş türleri açısından Türkiye’deki durumun küresel ölçekte etkiler yaratacak yok edici tehditler yarattığını gösteriyor.” dedi.
