Manda yetiştirene büyük teşvik
11 ilde manda başına 500 TL teşvik uygulaması başlıyor. Faizsiz işletme kredisi ve yüzde 50 yatırım hibe desteği de var…
Manda yetiştiriciliğine yönelik teşvik işe yaradı. Üretici sayısı artınca, nesli yok olma tehlikesi yaşayan mandaların sayısı hızla yükselişe geçti. 11 ilde manda başına 500 TL teşvik uygulaması başlıyor. Faizsiz işletme kredisi ve yüzde 50 yatırım hibe desteği de var…
BİTTİ bitiyor derken, birkaç iyi niyetli girişim, devlet desteği, AB fonları ve üniversitelerimizin etkin çalışmaları mandacılığı yeniden canlandırdı. Dramatik azalmanın ardından Türkiye’nin manda popülasyonu yeniden artmaya başladı.
TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) 2010 yılı verilerine göre, Türkiye’deki manda sayısı 87 bin 207’e ulaştı. Bu yıl bu sayının 100 bini geçmesi bekleniyor.
Çok değil 20 yıl önce 400 bine yakın olan manda sayısı yanlış uygulamalar, yetersiz destekler ve verimsiz üretim sonucunda neredeyse yok olma noktasına gelmişti. Şimdi sektör temsilcilerine göre mandacılıkta adeta yeni bir dönem başlıyor…
BESİ ÇİFTLİĞİ NASIL KURULUR?
Para Dergisi’nden Ersan Çıplak’ın araştırmasına göre,Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. M. İhsan Soysal, “Manda yetiştiriciliğine ilk kez girecek yatırımcılara başlangıçta 50 sağmal hayvanla bu işe başlamaları öneriyoruz” diyor. Sağmal mandaların piyasadaki satış fiyatı ise süt verimliliklerine göre 4 bin ile 7 bin TL arasında değişiyor.
Manda, Türkiye’nin hemen her bölgede yaşayabiliyor. Hatta sığırların beslenemediği eğimli, yetersiz kaba yem alanlarında bile yaşamlarını sürdürebiliyorlar. Ancak mandanın derisi güneşe karşı daha hassas. Bu nedenle güneş tepedeyken çamurla sıvanması ya da suya girmeleri gerekiyor. Soysal, sulak alan ya da çamurlu göllerin şart olmadığını belirtiyor. Çünkü modern yetiştiricilikte bu ihtiyaçlar suni olarak sağlanabiliyor.
Bir manda barınağında yemlik, yem yolu, dışkı yolu, manda yatakları, yem deposu ve süt muhafaza bölümlerinin bulunması gerekiyor. Bina tavanının ahşap ve alçak olması öneriliyor. Zemininse tuğladan yapılması daha sağlıklı bulunuyor. Çünkü beton yataklarda hayvanlar enerji kaybedebiliyor.
HAYVANA DA TESİSE DE DESTEK
Aslında Türkiye’de neredeyse tüm çiftlik hayvanları için tarımsal destekler yıllardır var. Ama nedense Mayıs 2008’e kadar manda yetiştiricileri hiçbir teşvik kapsamına alınmamış. Ancak mandacılık yok olma tehdidiyle karşı karşıya kalınca alarm zilleri çalmaya başlamış…
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın hayvancılık destekleri kapsamında bu yıl başından itibaren anaç manda başına 300 TL hibe veriliyor. Manda desteğinden yararlanacak yetiştiricilerde üretici örgütleri, kooperatifler bölge veya il üst örgütleri gibi herhangi bir kuruluşa üye olma şartı aranmıyor.
Ancak Ekim 2011’de başlayacak manda ıslah çalışması projesi verilecek hibelerden yararlanabilmek için manda birliklerine üye olmak gerekiyor. Bu yeni uygulamayla manda başına 500 TL hibe verilecek. Ancak iki destekten aynı anda yararlanma şansı yok.
Anaç hayvan başına yapılacak ödemeler 200 başa kadar yüzde 100, 200 baş ile 500 baş arası için yüzde 50’si, 500 baş ve üzeri içinse yüzde 25’ine karşılık gelen tutarın ödenmesi suretiyle uygulanıyor. Bu uygulama İstanbul, Tokat, Amasya, Afyonkarahisar, Balıkesir, Bursa, Samsun, Düzce, Bitlis, Sivas ve Diyarbakır olmak üzere 11 ilde geçerli.
Manda yetiştiricilerinin süt ve süt tozu ile yem desteklerinden de yararlanma imkanı var. Bu desteklerin dışında sıfır faizli, 2 yıl geri ödemesiz kredi desteği söz konusu.
Öte yandan, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) tarafından yürütülen Kırsal Kalkınma Programı’na mandacılıkla ilgili yatırımlar da dahil edildi. Buna göre kurulacak tesis yatırımlarının yarısı hibe yoluyla desteklenecek.
ÜRETİCİ SAYISI ARTIYOR
Manda yetiştiriciliği konusunda projeler geliştiren, çiftlik kurmak isteyenlere ücretsiz bilgi desteği sunan Marmara Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Manda Yetiştirme Şubesi’nin yetkililerinden Mustafa Küçükkebapçı, “Son günlerde doktorlar, inşaatçılar, tekstilciler bizleri arayarak manda yetiştiriciliği konusunda bilgi almak istiyorlar. Ayrıca eskiden manda yetiştiriciliği yapan ama daha sonra bırakanların da tekrar mandacılığa başladığını duyuyoruz” diyor.
Marmara Bölgesi’nde mandacılık yapan girişimcilerden biri de Ahmet Gıcır… Balıkesir’e bağlı Balıklı Köyü’nden manda yetiştiriciliği yapan Gıcır, çiftliğindeki manda sayısını 200’e yükseltmiş. 25 yıldır mandacılık yapan Gıcır’ın birkaç yıl önce sadece 80 mandası varmış.
Manda kaymağı üretenlerin sayısı azalınca bu işin kıymete bindiğini söyleyen Gıcır, devletten aldığı teşvikler sayesinde işini büyüttüğünü vurguluyor. Hala geleneksel yöntemlerle manda kaymağı üreten Gıcır, bu ürününün tamamını Balıkesir’deki işletmelere satıyor.
İSTANBUL’DA 260 MANDA ÇİFTLİĞİ VAR
Son dönemde manda yoğurdu ve kaymağına ilginin artması Tekirdağ çevresindeki üreticileri harekete geçirmiş. Tekirdağ Saray’a bağlı Güngörmez, Sefalan, Ayvacık, Bahçeköy, Aksicim ve Balkaya köylerinde 50 civarında üretici bulunuyor. Bu köylerdeki manda sayısı ise bini geçmiş.
Bu bölgedeki üreticilerden Hasan Orman, “Mevsimine göre günlük 1-2 ton manda sütü işleyebiliyoruz. Son zamanda yoğurda çok talep var” diyor. Marmara’daki önemli merkezlerden biri de İstanbul… Halen Eyüp ve Arnavutköy’de irili ufaklı 260 manda çiftliği bulunuyor. Bu çiftliklerde üretilen ürünlerin tamamı İstanbul piyasasına sunuluyor. Ancak henüz aralarında kendi markasıyla yoğurt veya kaymak üretebilen herhangi bir işletme yok.
BAFRA’DAKİ MANDA SAYISI 13 BİNİ BULDU
Kızılırmak Deltası, bir dönemler Türkiye’nin en büyük manda nüfusuna sahip bölgesiydi. 2008 yılı itibariyle bu bölgedeki manda sayısı 8 bine kadar düşmüştü. Ancak bu dramatik düşüş, AB fonları tarafından desteklenen “Manda Sevdası Projesi” ile son buldu.
Samsun’daki Damızlık Manda Yetiştiriciliği Birliği, Doğa Derneği ve On Dokuz Mayıs Üniversitesi tarafından yürütülen bu proje kapsamında manda ıslah çalışmaları yapıldı. Yaklaşık 3 yıl süren projeyle bölgedeki manda sayısı 13 bine yükseltildi. Samsun Damızlık Manda Yetiştiriciliği Birliği Başkanı İsmail Metin, bölgedeki durumu şöyle anlatıyor:
“Bafra ilçemiz sınırlarına dahil Kızılırmak Deltası, 57 bin hektarlık alana yayılıyor. Burada irili ufaklı 22 göl ve 12 bin hektar sulak alan var. Yani bölgemiz manda yetiştiriciliği için çok uygun. Manda sayısındaki artış buradaki girişimcileri harekete geçirdi. Şu sıralar manda sütü, yoğurdu ve peynirini kendi markalarıyla piyasaya sunacak firmalar kurulmaya başladı.”
Bafra’daki manda yetiştiricilerinden Dursun Karabulut da 2 yıl önce sadece 40 olan manda sayısını bu yıl 100’e çıkarmış. Şimdilik elde ettiği sütün kilosunu çiğ olarak 3 TL’den satıyormuş. Karabulut, “Manda sütüne çok talep var. Bu yüzden hayvan sayısını artıracağız. Ayrıca modern bir süt işleme tesis kurarak ambalajlı, markalı yoğurt ve kaymak üretmeye hazırlanıyoruz” diyor.
Türkiye’nin ilk ve tek manda ürünleri markası: Amanda
Afyon Kocatepe Üniversitesi “Amanda” adı altında Türkiye’nin ilk markalı manda yoğurdunu birkaç yıl önce piyasaya sunmuştu. Üniversite, şimdi de manda sütünden mozeralla peyniri, yoğurt, ayran ve kaymak üretiyor.
Mozarella peyniri üretebilirsiniz
Türkiye’de manda ürünleri deyince akla hemen kaymak ve yoğurt geliyor. Çünkü başka türlü değerlendirme şansı henüz bulamamışız. Oysa İtalyanların manda sütünden yaptığı mozarella, normal peynirin 3-4 katı pahalıya satılıyor.
Manda eti için de benzer bir yanlış kanaat söz konusu. Bu da genelde etlerin 25 yaş ve üzeri mandalardan geldiği önyargısından kaynaklanıyor. Oysa mandanın eti sığıra göre daha az yağ içeriyor; düşük kolesterol ve kalori değerlerine sahip. Buna karşılık daha fazla protein ve minerala sahip olduğu belirtiliyor.
İşlenmiş manda derisinden kemer, koşum takımları, gön gibi dayanıklı ürünler elde edilebiliyor. Boynuzlarından ve tırnaklarından kolye, küpe, bilezik, broş, küllük, askılık gibi takı ve aksesuar ürünleri üretiliyor. Ayrıca mandalardan çok kaliteli gübre elde ediliyor.
Türkiye’de manda yetiştiriciliği en çok Samsun, İstanbul (Eyüp ve Arnavutköy), Afyonkarahisar, Çorum, Bitlis, Tokat, Balıkesir, Muş ve Diyarbakır’da yapılıyor…
iyide kardeşim Adana manda yetiştiremiyor mu bize niye teşvik yok???
adanada manda yetişir. Ceyhanda 1 adet var sadece birde yüregirde.
heryer mahale oluyor izin yok bu nasıl olaçak bu işe iltarım müdürlügü el koymalı
teşvik var bende de güzel arazi var suda var yanında ama izin yok neymiş burası mahale olmuş 2 tarafımda köy merasıydı şimdi mahale merası oldu gelin açıklama yapın buna
iltarım müdürlügü birde belediye bu işi izin vermiyor devlet buna bir care bolsun
köyler olmuş şehir
erkek mandalar çok etli olmasına rağmen hiç para etmiyor. mezbahalar çok ucuz fiyatlara alıp halka pahalı bir şekilde satışını yapıyor. buna bir çözüm bulunmalı. benim elimde 9 adet manda var ve bunun 5 tanesi erkek.
yerli ırk ineklerim var, yılardır yapmama rağmen bi kazanç sağlayamadım. manda yetiştiriciliği yapmayı düşünüyom satılık mandayı nerde ve nasıl bulabilirim yardımcı olurmusunuz
İSTANBUL DAMIZLIK MANDACILAR BİRLİĞİ
NAKKAŞ MAH.MUHTARLIK BİNASI KAT:1 ARNAVUTKÖY -İSTANBUL
TEL-FAX:0212-793-60-77
e-mail: istanbulmanda@hotmail.com
BAŞKAN:SEZAİ URAL GSM:0532-294-59-36
ZİRAAT MÜHENDİSİ(ZOOTEKNİST):MEHMET AKSEL:0533-259-41-81
IGDIRDAN ISTENINIZ KADAR BULABILIRSINIZ SIZE YARDIMCI OLABILIRIM AYRICA TESVIKDE IGDIRIN OLMAYISI BENI COK SASIRTTI
baycan bey ığdırda manda fiyatları nekadar almayı düşünüyorum işletmem var ama mandaya yönelirsem kazancım olur düşüncesindeyim yardımcı olurmusunuz
satın almak isterseniz bi kısmını yardımcı olurum.düzceliyim ben .telf.0541 739 37 33
kardeş bende satlık mandalar var eğer almayı düşünüyorsan satabilirim Yozgat Akdağmadeni 5413755648 BU BENİM NUMARAM iletişime geçersen konuşup anlaşabiliriz
samsun alaçamda yaklaşık 100 e yakın satılık mandam var.ihtıyac nedenı ıle degıl bakımında zorlandığım ıcın satmayı düşünüyorum…
200 adet mandaya ihtiyaç var aryın 05325690677
kadirli ayşe hoca köyü n de var 25 adet burhan cengiz..05355269678
slm ben ADANA’NIN Feke ilçesinde oturmaktayım 02/01/2013 tarihinde Bereket TV seyredirken bana bu konu cazip geldi şayet bende bu işe girmem gerekirse bu konuda bana nasıl yardımcı olabilirsiniz Fekede bu konu üzerinde yani manda yetiştiriciliği için yerim var ama bu konuda bu işe başlayacak ne paran var nede bu konuda bilgim var beni bu konuda aydınlatırsanız çok sevinirim saygılar
Bu konu ile ilgili Tarım İl veya İlçe Müdürlüklerinden bilgialabilir siniz
sayın büyüklerim manda veya diger adı camız olan bu hayvanalar sulak merası bol vede verimli her il teşvik kapsamıa alınmalı çükü hatay tam buna göre biçilmi bir il sulak verimli otlagı buluna bir il olası ile teşvik kapsamında yok devlet bunu düşünmeli bizimle eskiden kayın babamın 200 adete yakın vardı kayın babam ölünce bakmadılar ve sattılar bu yörede azda olsa bulunuyor bu göz ardı etmemek lazım hatayıda teşvik kapsamına alaım beyle bu yanlışı düzeltelim esen kalın
hatay uvey evlat ya o yuzden ne bu manda isinde var nede yuzde 50 hibe isinde cunku antep bizden daha geri memleket orda var hatayda yok
bu hibeden sakaryalılara teşfik yokmu ben istambuda calışıyorum yerimz var dere yanından akıyor devletin verdigi teşvikten yararlanmak istiyorum memleketime donmekistiyorum ha cobanlıkta yaptım kimse yokmu ?
arkadaşlar bu teşvik kapsamını kafalarına göre belirlemiyorlar şu anda Türkiyede 11 ilde yani saydıkları bu 11 ilde manda yetiştiricileri birliği var teşvik manda yetiştiricileri birliği olan illere… haber eksik verilmiş düzelteyim..
müslüman din kardeşler hayvancılık yapsan bile belediye izin vermiyor nedeniyse köy yok mahale var diyor ben belediyeyimibu sene kurban edeyimm
bir mandanın yaşam alanı M2 olarak ne kadardır.
30 başlık bir manda çiftliği kurmaya kalkarsak ne kadarlık bir yapı inşaa etmemiz gerekir acaba.
arkadaslar ben kastamonuluyum devletden teşvik istemiyorum zaten bızım ile vermıyormus kendı ahırımı kendım yaparım 150 dönüm arazim var arazılerımın tamamı ırmak kenarında 30 hayvanla işe girmeyı dusunuyorum ama buralarda manda sütü alan yok sütünü satamazsam nasıl para kazanıcam bu işden sütünü nasıl ve nereye satabılırım bılgısı olan bır abımız varsa yardımcı olursa çok sevinirim saygılar …
ben manda almak istiyorum 10adet lazım bunların en düşük fiyatı nekadardır devleten teşvik alabilirmiym ben kayserinin eski ömerle köyündenim yardımcıolursanız sevinirim selamlar
05372409344 telnom
Bana 10 adet dişi malak lazım çiftliğin kastamonudadır…
Cep telim 555 470 4005
Inek ve manda ayni isletmede yetistirilebilir mi?
Bu konuda bilgisi olanlardan yorum bekliyorum.
Tesekkurler..i
Manda yetiştirmek inek yetiştirmeye göre zor mu?