Chapela Boğaziçi’nde…

Tüm dünyada GDO karşıtı çalışmalarıyla tanınan

Prof. Ignacio Chapela 16 Haziran’da Boğaziçi’nde…

Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü ve BEPAM (Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi), önemli bir konuğu ağırlıyor. UC Berkeley Üniversitesi Mikrobiyal Ekoloji Laboratuvarının kurucusu Prof. Dr. Ignacio Chapela, 16 Haziran tarihinde Boğaziçi Üniversitesi Demir Demirgil Salonu’nda, “GDO Araştırmaları ve Üniversitelerin Ticarileştirilmesi” konulu bir konferans verecek. Konferans dışarıdan katılıma açık olarak, simultane tercüme eşliğinde gerçekleşecek.

Berkeley California Üniversitesi’nde mikrobiyal ekolog ve mikolog (mantar bilimcisi) olarak çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Ignacio Chapela, dünya kamuoyunun dikkatini 2001 yılında Nature dergisinde yayınlanan, transgenlerin yabani mısır popülasyonlarına geçişi üzerine yazdığı makaleyle çekmişti. Chapela, California Üniversitesi’nin biyoteknoloji sektörü ile ilişkilerine yönelik açık eleştirileriyle ve daha sonra Üniversite ile yaşadığı anlaşmazlık ile de geniş çevrelerce tanınıyor. Prof. Dr. Chapela ayrıca doğal kaynaklarve yerli hakları üzerine yaptığı çalışmalarla takip ediliyor.

Kısaca çalışmaları

1959 doğumlu Prof. Dr. Ignacio Chapela, doktora araştırmasını 1980’li yılların sonunda Cardiff Üniversitesi’nde mikrobiyal ahşap çürüten mantar ekolojisi üzerine tamamladı. 90’lı yıllarda çeşitli araştırma kurumlarında, özel şirketlerde ve sivil toplum kuruluşlarında misafir öğretim üyesi olarak mantar ekolojisinin çeşitli dallarında araştırmalarını sürdürdü. 1996 yılında UC Berkeley’nin Doğa Bilimleri, Politika ve Yönetim (ESPM) Fakültesi’ne geçti. Yaprak yiyen karıncalar ile kültür mantarı arasındaki simbiyotik ilişkiüzerine çalışmalar yaptı. Araştırmada bazı yaprak yiyen karıncaların bir mantar soyunu “evcilleştirdikleri” ortaya koyuldu. Chapela günümüzde de bu simbiyozu evrimsel ve tarımsal perspektifler ışığında incelemekte ve bu durumu değiştirecek yöntemleri araştırmaktadır.

Chapela 2001 yılında Nature dergisinde yüksek lisans öğrencisi David Quist ile birlikte transgenlerin yabani Meksika mısırına geçişi hakkında ihtilaflı bir makale yayınladı. Makale, öne sürülen tezlerin doğruluğuna ilişkin olarak ve metodolojik açıdan tartışmalara yol açınca editör, yayınlanan makalenin savunulan tezi doğrulayacak yeterli kanıta sahip olmadığını belirttiği bir not yayınladı. Genetiği değiştirilmiş ürünlerin savunucularının pek çoğu ise bunu geri adım olarak kabul etti, ancak bu yorumun hatalı olduğu daha sonra kanıtlandı. 2003–2004 yıllarında iki bağımsız laboratuvarda yürütülen araştırmalar, Meksika mısırında transgenik DNA’nın bulunmadığı sonucuna vardı. Molecular Ecology dergisinin 2009 Şubat sayısında yayınlanan bir makalede Meksika mısırında transgenik DNA’nın bulunduğu ortaya kondu.

Chapela, Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi Bitki ve Mikrobiyal Biyoloji Fakültesi ve bölümünün, özel bir ilaç şirketinden kamu denetimi ve ticaret gizliliği belgeleri karşılığında para aldığı anlaşmaya da şiddetle itiraz etmiştir. Lehine verilen bir oya rağmen, geçici kadro komitesinin aldığı kararla Chapela, Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi kadrosundan çıkarılmıştır. Chapela 2005 yılında yeniden kadroya alınmıştır.

Chapela Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi, Urbana-Champaign’deki University of Illinois ile bir petrol şirketi arasında, genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar ve bitkiler içerebilen biyoyakıt gelişiminin araştırılması amacıyla yapılan anlaşmaya, karşı çıkmıştır. Bağış 2007 yılında yürürlüğe girmiştir. Olayın detayları Alman belgeseli Gekaufte Wahrheit – Gentechnik im Magnetfeld des Geldes’te (Satın Alınmış Gerçeklik – Paradan etkilenen Gen Teknolojisi) geniş yer bulmuştur.

Chapela, Oaxaca eyaletinde, doğal kaynaklar ve yerli hakları gibi konuları araştıran bir Mikoloji Tesisi kurmuştur ve genetik kaynaklara ilişkin meseleler için Meksika, Kosta Rika ve Ekvator’daki yerel halklarla işbirliği yapmıştır. Biyogüvenlik ve biyolojik savaş konularında vatandaşların kaygılarını gösteren Günışığı Projesi’nde danışman kurul üyesidir. Genetiği değiştirilmiş organizmalar ve yemek sistemlerini konu alan The World According to Monsanto(Monsanto’ya göre Dünya) ve The Future of Food (Yemeğin Geleceği) gibi birçok filmde de rol almıştır.

Chapela San Francisco Körfez Bölgesi Grubu Retort kolektifinin de bir üyesidir.