Rusya ile ticaretin önündeki engelleri kaldıracağız
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, “Rusya’yla şu an da hükümetlerarası diyaloğumuz çok üst
seviyede. Almış olduğumuz kararlarla, ilk çeyrek içinde Rusya ile olan ticaretin önündeki tüm
teknik engelleri kaldırmak gibi bir çalışmamız var” dedi.
Zeybekci, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin “2014 İhracat ve Ekonomi Değerlendirme ve
Genişletilmiş Başkanlar Kurulu Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, geçen yılın başında yapılan
toplantıya işaret ederek, o zamanki verilerin bu kadar iyi olmadığını, bu yılki rakamın mutluluk
verici olmakla birlikte yine de yeterli seviyede bulunmadığını söyledi.
Türkiye’nin yıllık ihracatında yaşanan yüzde 4’lük büyümenin, etrafdaki gelişmeler göz önüne
alındığında takdire şayan olduğunu belirten Zeybekci, Avrupa’nın hala istikrarlı büyümeye
kavuşamadığını aktardı.
ABD ekonomisinin Avrupa’ya kıyasla oldukça iyi durumda olduğunu dile getiren Zeybekci,
yükselen ekonomilerde büyüme oranlarının ise gittikçe düştüğüne işaret etti.
Zeybekci, konuşmasında petrol ve emtia fiyatlarında yaşanan düşüşe de değindi. “Türkiye’nin
toplam maliyet kalemlerinin en önemlilerinden bir tanesi olan enerji fiyatlarında 2015 yılında
olumlu bir süreç yaşayacağımızı tahmin ediyoruz” diyen Zeybekci, “2014 yılında petrol
fiyatlarında yüzde 50’ye yakın bir düşüş yaşandı ve 2015 yılında Rusya ekonomisinin yüzde 5-6
civarında küçüleceği öngörülüyor. İhracatçılarımızın, yatırımcılarımızın, müteahhitlerimizin 2015
yılında Rusya’da mevzi kaybetmesini engellemek ve iki ülke ticaretini serbestleştirmek için çok
önemli adımlar atıyoruz. Rusya’daki krizin ülkemiz ekonomisindeki etkilerini minimuma indirmek
için de önemli çalışmalar yapıyoruz” diye konuştu.
Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan ihracata da işaret eden Zeybekci, “AB toplamda ithalatını yüzde 1
seviyesinde artırırken, büyümesi sıfır seviyelerinde devam ederken, 2014 yılı ihracatımızda
AB’ye olan ihracatımızı yüzde 11’ler seviyesinde, Almanya’ya yüzde 14 seviyesinde artırdık”
dedi.
Dünyada farklı bir tüketim alışkanlığının söz konusu olduğu yorumunda bulunan Zeybekci,
ithalatçı ülkelerin tüketim ve satın alma alışkanlıklarında önemli değişikliklere gittiğini, artık bu
ülkelerin stok riskine girmek, stok maliyetlerine katlanmak istemediklerini anlattı.
Zeybekci, bu anlamda Türkiye’nin ihracatındaki olumlu gelişmelerinin sebeplerini, servis ve
lojistik rekabetindeki avantajı, coğrafyada en önemli noktada olması ve kalitesinde de belirli bir
noktaya gelmesi olarak açıkladı.
Stok maliyetine katlanmak istemeyen ülkelerin 1-2 haftada stok yapmadan tedarik yapmak
istediğini, bunun tek adresinin de Türkiye olduğunu dile getiren Zeybekci, 2015’de aynı olgunun
Rusya’nın tedariklerinde de etkili olacağı öngörüsünde bulundu. Bakan Zeybekci, şunları
kaydetti:
“Rusya’da tedirginliğin, belirsizliğin artmasının, uzun vadeli satın almalara gidemeyerek,
stoklamalardan kaçınarak, kısa vadeli satın almalarla yoluna devam etmek istemesinde en
büyük avantaja Türkiye sahiptir. Diğer yandan Rusya’yla şu an da hükümetlerarası
diyaloğumuz çok üst seviyede. Almış olduğumuz kararlarla, ilk çeyrek içinde Rusya ile olan
ticaretin önündeki tüm teknik engelleri kaldırmak gibi bir çalışmamız var. Teknik heyetler
devamlı görüşmelerini sürdürüyorlar. Tüm Bakanlıklarımızın katılımıyla, Rusya’yla ticarette tüm
engellerin kaldırılması konusunda çalışmalarımız var. Şubat ayı içinde Antalya’da, Rusya’nın
tüm sektörleriyle bir araya geleceğiz.Rusya ve Türkiye’nin tüm bürokrasisiyle tüm sorunları
tekrar dinleyip ondan sonra son adım bölümüne geçeceğiz.”
Nihat Zeybekci, ihracatın artmakta zorlandığı bölgelerde artırılması için hükümet olarak
çalışmalara devam edeceklerini vurgulayarak, petrol ve enerji fiyatlarındaki düşüşün
Ortadoğu’da etkilerinin olacağı değerlendirmesini yaptı.
Afrika’nın Türkiye için çok önemli bir fırsat olduğuna işaret eden Zeybekci, “Türkiye 2014 yılında
hem büyüdü hem de cari açığını başarılı şekilde azalttı. 2015 yılında Türkiye, daha birçok
ezberi bozmaya devam edecek. 2015 yılında artık hiçbir şey bundan daha kötü olmayacak,
etrafımızda 2014 yılında yaşadığımız olumsuzluklardan daha kötü bir ortamın olacağını
önümüzdeki dönem için öngörmüyoruz. Türkiye 2015 yılında, hem büyüyerek hem ihracatını
artırarak, cari açığını 2014 yılına göre daha da daraltarak, bir şekilde tedirgin ekonomiler
grubundan çıkacaktır” diye konuştu.
Bakan Zeybekci, konuşmasında net ihracatın büyümeye katkısına da değinerek, “Büyümemiz
her ne kadar istenilen seviyede olmasa da, bahsettiğimiz sebeplerden ötürü yüzde 2,8’lik
büyüme ile Türkiye bir başarıya imza attı. Büyümemizin yüzde 95’ini net ihracatın büyümeye
verdiği destekle sağlamış olduk, bunun için minnetlerimi sunuyorum. Türkiye 2014 yılında
ihracata dayalı büyümeyi gerçekleştirdi” dedi.
Zeybekci, Türkiye’nin cari açığı için 2013 yılında 2014 yılı öngörülerinde bulunulurken, “Yüzde
7,9’dan yüzde 6,4’e düşürmesi halinde önemli bir başarı elde edilir” cümlelerinin kurulduğunu
hatırlatarak, “Türkiye 2014 yılı sonu itibariyle yüzde 6,4 olarak hedeflediği cari açığını şu an
itibariyle çok büyük ihtimalle yüzde 5 ya da 5,2 aralığına çekerek bu yıl içinde inanılmaz bir
başarıyı gerçekleştirecek” öngörüsünde bulundu.
Ocak-ekim döneminde Türkiye’nin cari açığını 19,3 milyar dolar daralttığını hatırlatan Zeybekci,
detaylara bakıldığında daralmanın 12,3 milyar dolarının net ihracat artışından, 6,3 milyar
dolarının net ithalat azalışından kaynaklandığını aktardı.
Zeybekci, bu yıl sonu itibariyle cari açığın beklentilerin çok üzerinde geleceği öngörüsünü
paylaşarak, “Türkiye 157,8 milyar dolarlık ihracatla, dünya toplam ihracatı içindeki payını yüzde
0,83’ten 0,84’e çıkardı. Hedefimiz ilk etapta Türkiye’nin bu oranını yüzde 1’e çıkarmak” dedi.
Türkiye’nin ihracat rakamlarına başka şekilde bakılması görüşünde olduğuna işaret eden
Zeybekci, görüşünü şu şekilde açıkladı:
“2013 yılında 152 milyar dolar, 2014 yılında 157,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Ama
bizim ihracat rakamımız gerçekte, reelde, fiilen gerçekleştirdiğimiz ihracat rakamımız 157,8
milyar dolar değil. İlk defa ihracatımızı bu şekilde bir değerlendirmeye tabi tutuyoruz. Bizim 2014
yılı ihracatımız 170 milyar doların üzerinde. Şu şekilde; bizim serbest bölgelerimiz var. Serbest
bölgelerimizden yaptığımız net ihracat, toplam ihracatımızın içinde değil, bu da 5,2 milyar dolar.
Türkiye’nin serbest bölgelere yaptığı ihracat toplam ihracatımızın içinde var ama serbest
bölgelerimizin yaptığı ithalat ile yaptığı ihracat arasındaki net fark, ilave olarak Türkiye’nin
yaptığı ihracatının üzerine getirdiği fark 5,2 milyar dolar. Artı kayıtlı şekilde tesbit ettiği bir bavul
ticareti var. Bu da tespit edilen, ocak-ekim dönemindeki bavul ticaretimiz 7,4 milyar dolar. Ve 10
aylık yapılan 7,5 milyar dolar civarındaki ihracatın son 2 ayını da 750 milyon dolar civarında
alırsak, 1,5 milyar dolarlık bir artışla 8,5 milyar doların üzerinde bavul ticaretinden gelen bir
artışımız var.”
“İhracatımızda yüzde 4,8 civarında bir artışı gerçekleştirmiş oluyoruz”
Türkiye’de net ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 71’in üzerinde olduğunu dile getiren
Nihat Zeybekci, yaklaşık 4 milyar doların üzerinde bir rakamın ithalatta kayıtlara bazı
uygulamalarla yüksek yazıldığını anlattı.
Türkiye’nin gerçek ithalatının 241,5 milyar dolar seviyesinde olduğuna dikkati çeken Zeybekci,
“2013 yılında bu değerlendirmelere göre, ihracatımız 164,56 milyar dolar. Yani ihracatımızda
bugün itibariyle açıkladığımız yüzde 3,9 değil, yüzde 4,8 civarında bir artışı gerçekleştirmiş
oluyoruz. Ekonomi Bakanlığı olarak Türkiye’deki gerek cari açık gerek dış ticaret açığı gerek
ihracatın ithalatı karşılama oranları ile ilgili böyle net, en sağlıklı şekilde bir değerlendirmenin
yapılması gerektiğine inanıyoruz” dedi.
Zeybekci, bu yıl bazı ülkelerdeki daralmalardan dolayı kazanımların yanı sıra önemli kayıplar da
yaşandığını dile getirerek, şunları söyledi:
“Irak, Libya, Ukrayna’da yaşanan karışıklıklar ve Çin’in ithalatında yaşanan daralma sonucu,
Ukrayna’dan 460 milyon dolar, Rusya’dan 1 milyar 52 milyon dolar, Libya’dan 701 milyon dolar,
Irak’tan 1 milyar 60 milyon dolar, Çin’den 743 milyon dolar olmak üzere 4 milyar dolar kayıp
yaşadı. Ayrıca 1,1 milyar dolarlık sadece kur farkından kaynaklanan, Türkiye’nin ihracatında
eksi rakamı sadece matematik olarak ortaya koyuyoruz, değer olarak değil. AB’deki ihracat
bizim için sevindirici gelişmelerden biriydi, ortalama yüzde 11,7 olarak arttığını görüyoruz. Diğer
bir gelişme de AB’nin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisinin ağırlığı. İhracatımızın yüzde
44,7’sini yani 67,6 milyar dolarını sadece AB üyesi ülkelere yapıyoruz. Olumsuzluklara rağmen
en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz ikinci ülke grubu Orta Doğu ülkeleri, ihracatın yüzde
19,3’ünü oraya gerçekleştiriyoruz.”
“Desteğimiz 3,5 milyar dolar seviyesinde olacak”
Ülkeler bazında yapılan ihracat rakamları ile ilgili bilgi veren Zeybekci, en çok ihracatın arttığı
ülkelerin Almanya, İngiltere ve ABD olduğunu, zeytin ve zeytinyağı ile çelik sektöründe belli
nedenlerden kaynaklanan düşüşler meydana geldiğini anlattı.
Nihat Zeybekci, Bakanlık olarak doğrudan yatırım teşvikleri ve ihracat teşvikleri ile çalışmalarını
sürdürdüklerini belirterek, 2014 yılının 10 ayında bir önceki yıla göre doğrudan yabancı
sermaye girişinde yüzde 4,7 oranında artış sağlandığını, son 2 ay rakamlarının çok daha üst
seviyede olacağını söyledi.
Türkiye’nin hizmet sektörüne verdiği önem ve bu alandaki hedeflerine de değinen Zeybekci,
Ekonomi Bakanlığı ve hükümet olarak yeniden şekillenen küresel ekonomiyi çok iyi tahlil edip
buna yönelik adımlar attıklarını ifade etti.
Türkiye’nin kaliteli, ileri teknolojiye dayalı, yenilikçi ve marka olmuş bir ihracata doğru geçmesi
için atılan adımların bunların başında geldiğini dile getiren Bakan Zeybekci, “Düşük teknolojide
üretim ve ihracat yapan ülkeler edilgen, yüksek teknolojide üretim yapan ve ihracatın içindeki
payı yüzde 15’in üzerinde yüksek teknoloji olan ülkeler etken bir ekonomidir. Yüksek teknoloji
ürünü ihracat kalemlerine toplam verilecek desteğimiz 3,5 milyar dolar seviyesinde olacak. 21.
Yüzyılda ancak böyle bir üretim ve böyle bir ihracat kombinasyonuyla Türkiye hedeflerine
ulaşan, Mustafa Kemal’in göstermiş olduğu çağdaş uygarlık seviyesine ulaşan bir ülke olabilir”
diye konuştu.
Bakan Zeybekci, konuşmasının ardından basına kapalı olarak gerçekleştirilen “Genişletilmiş
Başkanlar Kurulu Toplantısı”na başkanlık etti.
AA
