TMO buğdayda tek alıcı olmaktan çıkıyor
Bu yıl TMO’nun yanı sıra ruhsat almış lisanslı depo şirketleri de çiftçiden buğday alımı yapacak. Bakanlar Kurulu gündeminde bekleyen kararname TMO’nun buğday alımında operasyonel maliyetlerini düşürecek unsurlar içeriyor.
ANKARA – Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2012 yılında yeni bir buğday alım stratejisi uygulayacak. DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre TMO artık buğdayda tek alıcı olmaktan çıkacak. Bu dönemde TOBB ve TMO’nun ortak kurduğu şirkete bağlı lisanslı depolar TMO adına makbuz senedi karşılığında alım yapacak.
TMO’nun müdahale kurumu haline getirilmesine yönelik planın ilk adımları bu yılki alım döneminde atılacak. Geçen yıl 21 milyon tonun üzerindeki buğday üretiminin 931 bin tonunu satın alan TMO bu yıl alımda tek başına olmayacak. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın hazırladığı yeni hububat kararnamesi Bakanlar Kurulu gündeminde bekliyor. DÜNYA’nın edindiği bilgilere göre TOBB ile TMO’nun ortaklığında kurulan TMO-TOBB Lisanslı Depoculuk AŞ (LİDAŞ) bu yıl buğday alımlarına başlayacak.
Ürün makbuz karşılığında teslim edilecek
Buna göre çiftçiler ürettikleri buğdayı ruhsatlı lisanslı depolara da makbuz karşılığında teslim edebilecek. Kalite analizi yapılan buğday için üreticiye ürünün özelliklerini belirten bir makbuz senedi verilecek. Çiftçi bu makbuz senedi ile birlikte TMO’ya gidip ürününün parasını alacak.
Ürününü satmak istemeyen çiftçi ise makbuz senedini elinde tutacak. Piyasa fiyatı istediği seviyeye geldiğinde TMO’ya satabileceği gibi, ticaret borsalarında da satış yapabilecek. Depolarda bekleyen buğdaylar için çiftçiden kira ücreti alınmayacak.
TMO’nun operasyonel maliyeti azalacak
Hükümet, alımda yöntem değişikliğiyle birlikte TMO’nun operasyonel maliyetini de azaltmayı planlıyor. 2000’li yıllarda 8 bin 500 personel ile alım yapan Ofis bugün 3 bin 500 civarında personelle çalışıyor. Bu yıl alım döneminde ayrıca isteyen çiftçi sıraya girmeden telefonla randevu alarak da ürününü teslim edebilecek.
TMO Kamu İhale Kanunu dışında tutulacak
Öte yandan bu yıl hayvancılık piyasası müdahale kurumu haline getirilecek Et ve Balık Kurumu için yapılacak yasal düzenleme içine de TMO’nun Kamu İhale Kanunu dışında bırakılmasını öngören hükümlerin yer alacağı öğrenildi.
Tek ruhsat sahibi LİDAŞ
Buğday alımında lisanslı depoların daha etkin hale getirilmesini öngören düzenlemeye rağmen, halen ruhsat alabilmiş tek lisanslı depo şirketi LİDAŞ oldu. LİDAŞ Polatlı’daki 40 bin tonluk depo için ruhsat alırken, yine TMO’ya ait bazı silolar için de ruhsat bekliyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde 7 ayrı şirket daha lisans alabilmek için başvuruda bulundu. Bürokratik işlemler tamamlanabilirse bu ayın sonuna doğru başlaması beklenen buğday hasadının ardından çiftçiler ürünlerini bu depolara teslim edebilecekler.
Hüseyin GÖKÇE /Dünya
