TRICHINOSIS : TRİŞİNOSİS …


Dr. Ali AYYILDIZ

Veteriner Hekim – İnsan Anatomisi Uzmanı Dr.

 

 

TRICHINOSIS : TRİŞİNOSİS

Hayvanlarda ve İnsanlarda barsaklarda ve kaslarda Enflamasyon (iltihap,yangı ) yapan bulaşıcı , zoonoz bir hastalıktır. Hastalık en çok Domuz, Sıçan, Köpek, Kedi, Tilki, Ayı,Porsuk ve Kunduzlarda görülür.İnsanlara da geçer.Hastalık Domuz eti yenen ülkelerde görülür.Yurdumuzda da kontrolsüz (kaçak) satılan Domuz etinin özellikle çiğ yenilmesi nedeniyle arasıra rastlanılmaktadır. ETKEN : Hastalığın etkeni Trichinella spiralis adı verilen parazit olup ergin tenya (şerit) şekli gözle zor görülen,erkeği 1,5 mm, dişisi 4 mm boyunda gayet küçük ince bir iplik şeklinde olup barsaklarda bulunurlar.Bunun larvası olan Trişin kaslarda bulunup 0,5-1 mm boyunda sivri başlı,helezon (spiral) biçimindedir.Bu Trişinlerin 2 ila 7 tanesi limon biçiminde bir kapsül içerisinde bulunur. Kasların içerisindeki Trişinler hayvan vücudunda 30 yıl kadar canlı kalır.Kesilmiş hayvan etlerinde 55 C da ölürler,tuzlanmış,dumanlanmış ve kokuşmuş etlerde 2-3 ay, – 4 C da 1 yıl , -15 C da 1 ay, -25 C da 15 gün canlı kalabilir.Hastalık deneysel amaçla hastalıklı etlerin laboratuvar hayvanlarına yedirilmesi ile oluşturulabilir.

 

 

BULAŞMA : Hastalık Trişinli etleri,mutfak,mezbaha ve kasap dükkanlarının Trişinli artıklarını,Trişinli sıçan ,fare,tilki ve porsuk kadavralarını leşlerini,hayvan (ölülerini),Trişinli dışkılarla bulaşık yem ve suları Domuzların yemesi ve içmesi yoluyla sindirim sisteminden bulaşır. Ergin Trişinler barsaklarda döllenmeden sonra binlerce embriyo meydana getirir,bunlar barsak kenarından kan ve lenf yollarına girerek kasların içinde yerleşirler.Trişinli etlerle yenen larvalar da mideye gelip kapsülü eridikten sonra barsak kenarına giderek erginleşir ve döllenme yapıp binlerce embriyon verir ve bunlarda kan ve lenf yolu ile kaslara girip yerleşirler; 3 haftada 1 mm büyürler,2 ayda da limon gibi kapsülle çevrilirler,bu kapsüllerin bazıları kireçlenir.Kaslara giren larvalar gömlek değiştirerek 15 gün sonra hastalık yapacak duruma gelirler.

 

DİĞER HABERLER
İLAÇ GİBİ SATILAN BİTKİSEL 44 ÜRÜN İÇİN TOPLATMA KARARI

 

BELİRTİLER : Barsaklardaki ergin Trişinler fazla sayıda olursa 1-2 hafta sonra Sancı,diyare ile enterit baş gösterir ve birkaç hafta içinde ölümle sona erer.Kaslardaki Trişin larvaları fazla sayıda olursa ; Kaşıntı,yüzün şişmesi ,sertlik,hareket zorluğu,ses kısıklığı , çiğneme ve yutkunma zorlukları,çenede sertlik ve trismus,vücutta ödemler görülür,hayvanlar 1-2 ayda tekrar iyileşirler. İ

 

 

NSANLARDA BELİRTİLER : Barsak Trişinozunda ; susama , terleme , diyare , enterit , pnömoni , menenjit ve anemi gibi ağır belirtilerle ölümle görülür.Kaslardaki şeklinde Romatizmal ağrılar ,sertlikler , yüzde şişme , konuşma zorluğu , öksürük , ateş ile tedavi edilmezse 1-2 haftada ölümle son bulur.

 

 

OTOPSİ : Kesilen ve ölen hayvanlarda barsak Trişinozunda enterit ve peritonit görülür.Barsaktan alınan materyalden mikroskopta x 40 büyütme ile ergin Trişinler görülür.Kas Trişinozunda , diafragma , kaburga arası , dil , boğaz , boyun , omuz , yanak , karın kaslarında, tendonlara yakın kısımlarda,lifler arasında sarımtrak beyazımsı renkte küçük kistler görülür;etler soluk , çevreleri iltihaplı olur.Kistler limon biçiminde olup içlerinde 2-7 adet larva bulunur.Kistler 6-9 ayda kireçlenirler.

 

 

TEŞHİS : Canlı hayvanlarda dil altından ve kenarından veya dilden küçük bir parça kesilir iki cam arasında iyice ezilir.Mikroskopta x 40 büyütme ile bakılır.Serolojikve Allerjik testlerde kesin sonuca götürür. Mezbahalarda en çok Domuzlarda , diafragma ve dil altından veya dilden ufak parçalar kesilerek Trişinoskop’ta veya Mikroskopta x 40 büyütme ile bakılır ve tipik helezon (spiral) biçimindeki larvalar görülür.

 

DİĞER HABERLER
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulundan Önemli Karar

 

KORUNMA : Hastalıkla savaş için en köklü çareler Domuz etlerinde sistematik Trişin aranması,parazitli etlerin yok edilmesi,Mezbaha ve Domuz barınaklarında :sıçan ve farelerin sık sık öldürülmesi,Domuzlara pişirilmiş artıklar verilmesi ,Mezbahalara köpek , kedi sokulmaması gibi yöntemler uygulanır. Trişinli etlerin yakılarak yok edilmesi, Trişin miktarı az olursa yarım saat pişirilerek yedirilmesi güvenilir çarelerdir. Günümüzde Mebendazole ve Praziquantel etken maddeli ilaçların Evcil Domuzlara belirli aralıklarla verilmesi Trişinlerin Tenya ve Larva şekillerini yok etmektedir.Fakat her ne suret ile olursa olsun Yaban Domuzlarının etlerinin özellikle de çiğ olarak tüketilmesi önlenmelidir. Bu yolla İnsanlarda Trişinoz Hastalığı ortaya çıkmaktadır. En iyisi İnsanların Domuz eti tüketmemesi ,tüketecek ise mutlaka Veteriner Hekimi kontrolünden geçmiş Trişinsiz Domuz etlerini tüketmeleri İnsan sağlığı bakımından çok önemlidir.

 

 

SAĞITIM : Barsak şeklinde Mebendazole ve Praziquantel etken maddeli tenya İlaçları,Kas Trişinleri içinde Mebendazole ve Praziquantel etken maddeli ilaç lar etkili olmaktadır.İnsanlarda Hastalık öldürücü olduğundan Tedavi  Hastanede yatarak ve uzun süre ilaç kullanarak olmaktadır.

 

 

Sağlıklı günler dileği ile…


10 Temmuz 2012. 13:17
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x