TVHB: Korunma Tedaviden Daha Etkili ve Daha Ekonomiktir
Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) 3 Kasım 2020 Dünya Tek Sağlık Günü dolayısıyla bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada zoonoz hastalıkların giderek artış gösterdiği günümüzde artık Tek Sağlık konseptinin hayata geçirilmesinin bir elzem olduğu vurgulandı.
Koruyucu hekimliğin ve hastalıklardan korunmanın tedavilerden çok daha ekonomik olduğunu belirten TVHB ayrıca Zonootik ve Yeni Çıkan Enfeksiyonlar Araştırma Enstitüsü kurulmasının gerekliliğinin altını çizdi.
Tek Sağlık; yerel, bölgesel, ulusal ve küresel anlamda insanların, hayvanların ve çevrenin tam sağlığa ulaştırılması için farklı disiplinlerin birlikte çalışmasını ve işbirliğini ifade eder.
Tek sağlık yaklaşımını anlatmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla her yıl 3 Kasım Tek Sağlık Günü olarak dünya genelinde kutlanmaktadır.
Artan nüfus, şehirleşme, hayvansal kaynaklı gıdalara olan ihtiyacın giderek artması, uluslararası ulaşım, teknoloji ve endüstriyel gelişme, mikrobiyal direnç, iklim değişiklikleri, ekosistem ve yaban hayatına yanlış müdahaleler ve biyoterörizm gibi pek çok sorun Tek Sağlık yaklaşımı ihtiyacının doğmasına sebep olmaktadır.
Son yıllarda dünyada zoonotik hastalıklar giderek artış göstermektedir. Nitekim halen devam eden Covid-19 pandemisi de, insanların yaban hayvanlarının yaşam alanlarına müdahalesi sonucu ortaya çıkmıştır. İnsan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı ile ilgili bakış açısında acil bir dönüşüme ve daha bütüncül bir yaklaşıma yani Tek Sağlık yaklaşımına ihtiyaç duyulmaktadır.
Zoonotik hastalıklar dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli halk sağlığı sorunlarına neden olmaktadır. Şarbon, Salmonella, Brusella, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Kuş gribi, Kuduz gibi ülkemiz için de her zaman risk olan pek çok hastalıkla Veteriner Hekimler Tek Sağlık kapsamında mücadele etmektedir.
Türkiye’de sağlık alanında mücadeleyi amaçlayan bir dizi Tek Sağlık kavramı için girişimler olsa da, Tek Sağlık Sistemi mevcut mevzuatlar ve yapılarla kurumsallaşmakta ve katma değer yaratmakta istenilen başarıyı gösterememiştir.
Sağlıklı bir toplum için sağlıklı hayvanlar ve sağlıklı çevre olması gerektiği açıktır. “Korunma Tedaviden Daha Etkili ve Daha Ekonomiktir” sloganından yola çıkarak başta zoonoz hastalıklar olmak üzere hastalıklarla mücadelede başarılı olmak için disiplinler arası bir yaklaşım olan Tek Sağlık kavramıyla ilgi somut girişimlerde bulunmak büyük önem taşımaktadır.
Bu bağlamda;
Tüm Dünyada olduğu gibi veteriner hekimlik hizmetlerinin, temel sağlık hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeği kabul edilerek tıp doktorları, veteriner hekimler ve diğer sağlık personelinin bir arada çalışmasını sağlayacak ve oluşumun kurumsal alt yapısını da içeren bir Tek Sağlık Yasası çıkarılmalı ve bu yasaya bağlı olarak uygun bir yapılanma oluşturulmalıdır.
Bu doğrultuda; ilgili tüm meslek gruplarını bünyesinde barındıran ve COVID-19 benzeri salgın zoonoz hastalıkların kontrolü ve eradikasyonu olmak üzere, halk sağlığı ve hayvan sağlığı konusunda çalışmalar yapacak ve stratejiler oluşturacak, doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı Hastalık Kontrol ve İzleme Merkezi (HAKİM) ve buna bağlı “Mehmet Akif Ersoy Zonootik ve Yeni Çıkan Enfeksiyonlar Araştırma Enstitüsü” kurulmalıdır.
Söz konusu oluşumun daha etkin, verimli ve rasyonel olabilmesi, ilgili bakanlık ve kamu kuruluşlarında üst seviyede bir koordinasyonun sağlanması ve kaynakların ortak ve etkin kullanılabilmesi için;
Tarım ve Orman Bakanlığında Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığında Veteriner Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı ve Belediyeler bünyesinde de büyük illerde Veteriner İşleri Daire Başkanlığı, küçük illerde ve ilçelerde Veteriner İşleri Müdürlükleri kurulmalıdır.
COVID-19 ile bir kez daha anlaşılmıştır ki, zoonozlarla mücadele, Veteriner Halk Sağlığı, gıda güvenliği ve diğer faaliyet alanları ile insan sağlığına hizmet eden veteriner hekimler yasal olarak Temel Sağlık Hizmetleri kapsamında değerlendirilmeli ve sağlık meslek grubunda yer almalıdır. Ülkemizde sayıları 32 bini geçen veteriner hekim bunu beklemektedir.
Tüm canlılar için en uygun sağlık koşullarını oluşturmak amacıyla gidilmesi gereken Tek yön, Tek Sağlık’tır
3 Kasım Tek Sağlık Günü’nü kutluyor, ülkemiz, mesleğimiz, meslek mensuplarımız ve tüm sağlık meslek grupları açısından hayırlara vesile olmasını diliyoruz.
03/10/2020
Ali EROĞLU
TVHB Merkez Konseyi Başkanı
