Küçük Çiftçilerin Tohum Sorunu


Prof. Dr. Nazımi AÇIKGÖZ

Küçük çiftçilikle tüm işgücünün aile fertlerinden oluştuğu işletmeler anlaşılır. Aile işletmeciliği ile karıştırılmaması gerekir. Söz konu küçük çiftçiler bugün 500 milyon civarındaki sayılarıyla dünya tarımsal üretiminde %80 hatta balıkçılıkta %90 pay sahibidir.  

Doğal olarak tarımsal üretimin ana girdilerinden biri olan tohum ve dolayısı ile tohumculuk küçük çiftçiler için bir farklılık gösterecektir.

Kasım 2021’de, “Dünya Karşılaştırmalar Birliği (WBA)[1] ”, 67 küresel ve bölgesel tohum şirketini küçük ölçekli çiftçilerin kaliteli tohuma ulaşmadaki sorunlarını değerlendiren üçüncü “Tohumlara Erişim Endeksini[2] ” yayınladı. Söz konusu birlik Dünya “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” (Sustainable Development Goals – SDG) programının çerçevesindeki bir çalışmadır. Bu sıralamada yer alan tohumculuk firmalarının küçük işletmelerle olan ilişkilerinin bazıları çarpıcıdır. Özellikle ihracata yönelmiş[3] Türk tohumculuk firmaları için de yararlı olabileceği beklentisi ile Dünya tohum endüstrisinin söz konusu uygulamalarının, nerelere ve nasıl odaklandığını – yoğunlaştığını irdelemekte yarar görülmüştür.

2016 yılında başlatılan endeks çalışmalarında, dünyanın önde gelen tohumculuk firmalarının küçük çiftçilerdeki verimliliği artırma konusundaki performanslarını ölçüp onları karşılaştırıyor. İlk aşamada Asya ve Afrika’daki küçük çiftçilerin tohuma ulaşımı ele alınıyor. Düşük gelirli ülkelerde küçük çiftçilerin kaliteli tohumlara erişimini sağlamaktan doğrudan sorumlu 5’i kooperatif 72 şirket tek tek amaç doğrultusunda analiz ediliyor.

DİĞER HABERLER
Tekfen, arpa bitkisini ıslah edecek

Genel olarak, bölgedeki tohum endüstrisi henüz başlangıç aşamalarındadır. Başta bölgesel olmak üzere birkaç şirket, tohum üretimi ve tohum işleme gibi yerel ticari faaliyetlere yeni yeni yatırım yapmaktadır. Bazı şirketler, bilgi transferine yardımcı olan sözleşmeli düzenlemeler kapsamında tohum üretmek için küçük ölçekli çiftçileri tohum üretim faaliyetlerine dahil etmekte.

Uluslararası firmalar bölgenin belirli ülkelerinde ıslah programı uygularken doğal olarak o ülke kadroları için en son teknolojiler ve yetiştirme uygulamaları konusunda eğitim sunmaktadır. Bu durum tohum üretim faaliyetlerinde yeterli bilgi birikiminin henüz sağlanamamış diğer ülkeler için bir şanssızlıktır.

Uluslararası firmalar hibrit çeşitlere ağırlık verirken, yerel firmalar hem hibrit hem de açık döllenen çeşitlere yönelmişlerdir. Firmalar mısır, çeltik ve sebze tohumculuğuna ağırlık verirken, fasulye, nohut, bezelye, soya fasulyesi ve yerfıstığı gibi protein yönünden zengin baklagillerin tohumculuğunda adeta yoklar.

Uluslararası firmalardan yalnız biri yerel bir ıslah programı uygularken şirket, yerel ıslahçıları için en son teknolojiler ve yetiştirme uygulamaları konusunda eğitim sunmaktadır.

Tohumlara Erişim Endeksinde yer alabilmek için şirketlerin iş modellerinin ve operasyonlarının küçük ölçekli çiftçilerin başarılarına katkı sağlamaları gerekmektedir. Endekste düşük performans gösteren şirketlerin, küçük ölçekli çiftçi üretkenliğini artırmak için tarımsal yayın hizmetlerine de yer vermesi gereklidir. 

DİĞER HABERLER
İklim değişikliği buğdayda kayıp yarattı

Tohum endüstrisi, gıda zincirinin başlangıcında konumlandığı için, artan küresel nüfusumuzun gıda ve beslenme güvenirliği için yönlendirici olabilir.  

Küçük ölçekli çiftçiler, yüksek verimli çeşitlerinin tohumlarını edinebilmelerinin ötesinde, gelişmiş tarım teknolojilerini benimseyerek kapasitelerini geliştirme konusunda da desteğe ihtiyaç duyarlar.

Tohumlara Erişim Endeksinde öne çıkan bir diğer bulgu da COVId-19 pandemisi nedeniyle, dünya çapındaki seyahat kısıtlamalarının bir sonucu olarak, online çözümlerin artmasıydı. Çiftçi kaliteli tohumlara erişimin yanında, çeşitlerinin tam potansiyelini gösterebilmesi için gerekli için güncel ve doğru bilgilere de gereksinim duyar.

Tohum şirketleri, tohum işleme faaliyetleri, ıslah, tohum üretimi ve tohum işleme gibi ilgili altyapı tesislerini bölgenin sınırlı sayıda ülkesinde gerçekleştirmesi o ülke için yararlı oluyorsa da bu, diğer ülkelerin söz konusu yatırım ve bilgi birikimlerinden yeterince yararlanamaması anlamına gelmektedir.

[1]https://bit.ly/3MGFJw9

[2]https://bit.ly/3w7fmJX

[3]http://blog.milliyet.com.tr/tohumda-ortadogu-liderligi/Blog/?BlogNo=621548


26 Mart 2022. 12:50
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x