Fransız Mera Bazlı Etçi Tavuk Yetiştiriciliği: Label Rouge


Fransız Mera Bazlı Etçi Tavuk Yetiştiriciliği: Label Rouge

Prof. Dr. Tülin Aksoy
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Zootekni Bölümü, ANTALYA

Giriş

Son yıllarda tüketiciler otlatmalı tavukçuluk ürünlerine giderek artan bir ilgi göstermektedir. Endüstriyel tavukçuluğu başarı ile transfer etmiş olan ülkemizde de bu yönde bir eğilim vardır. Bu yazının amacı, otlatmalı tavukçuluk için çok başarılı bir örnek olan Fransız “Label Rouge” et tavukçuluğu hakkında tanıtıcı bilgiler vererek, bu tarz üretim modellerinin ülkemizde de gelişmesi için katkı sağlamaktır. 

Label Rouge” deyiminin dilimizdeki karşılığı “Kırmızı Etiket”tir ve bu etiketin logosu (aşağıda verilmiştir). “Label Rouge” etiketli ürünler süper kalite garantili ürünlerdir ve bunun göstergesi olarak ürünlerin etiketinde Şekil 1’deki logo yer alır. Merada yetiştirilen kümes hayvanları, Fransa’da “Label Rouge” adlı programın önde gelen ürünüdür. En gelişmiş ve etkin segment et tavukçuluğudur, bunun yanı sıra yumurtacı tavuklar, hindi, ördek, kaz, beç tavuğu, bıldırcın ve kaponlar da bu logo altında üretilir ve satılır. Ayrıca jambonları, sosisleri, yumurta, tavşan eti ve peynir ürünleri de vardır.  Bu program tüketicilere birinci sınıf kalitede ürünler sunar, çiftçi gelirini arttırır ve kırsal kalkınmayı güçlendirir. Üreticiler “filier” denilen örgütlere üyedir ve kendi markaları ile ürünlerini ortak bir etiket altında üretir ve pazarlarlar. Üretimin her aşamasında katı standartların uygulanıp uygulanmadığı tarafsız sertifikasyon kuruluşları tarafından denetlenir. ABD başta olmak üzere diğer ülkeler bu programı dikkate almakta ve uygulamaya çalışmaktadırlar. 

DİĞER HABERLER
Biyoteknoloji 2022 de Neler Getirecek

Label Rouge programı üstün kalite ve gurme lezzete odaklanmıştır ve üreticilerin tabandan örgütlenmesi ile başlayan Label Rouge hareketi, taraflar (çiftçiler, üreticiler, tüketiciler ve kuruluşlar) birlikte çalıştığında neler yapılabileceğinin güzel bir örneğidir.  İkinci Dünya savaşından sonra Fransa’da da tavukçuluk endüstrisi hızla gelişmiştir, ancak tüketiciler köy tavuğunun lezzetini talep edip küçük pazarlara yönelince bir grup vizyoner çiftçi bir araya gelerek bu hareketi başlatmışlardır. Zaman içinde büyüyen ve kurumsallaşan hareket devletten de gerekli desteği almıştır. 

Label Rouge üretimi “Landes” bölgesinde başlamış olsa da onu uygulanabilir bir endüstri haline getirmede etkili olan “Loue” filiere’iydi. Label Rouge sistem, ürün süpermarketlerde yaygın olarak bulunana kadar bir endüstri olarak büyümedi. Fransa’da üretilen kanatlı etinin % 16’sı Label Rouge programı çerçevesinde üretilmekte ve bu programın logosunu içermektedir. Fransa’da perakende düzeyinde satılan tavuk etinin 1/3’ini, bütün satılan ürünlerin ise 2/3’sini bu tarz ürün oluşturur. Yüksek fiyatına rağmen (geleneksel ürünün 2-2,5 katı fiyatlı) bu rakamların yakalanmış olması şaşırtıcı bir başarıdır. Ülkede kanatlı hayvancılık yapan çiftçilerin % 40’ı bu programın uygulayıcılarıdır. Label Rouge tavukçuluk genellikle diğer hayvancılık dallarında faaliyet gösteren ve tahıl üreten çiftliklerde yer aldığından rasyonlar çiftlikten elde edilen tahıllarla desteklenir ve kümes hayvanları bu işletmelerin gelirlerinin % 50’sini getirebilir. 

DİĞER HABERLER
Türkmen çocukların dramı

Bu tarz üretim tat ve gıda güvenliği ile serbest üretim uygulamaları gibi kalite özelliklerini vurgular ve ortalama bir tüketici, Label Rouge ürün ile geleneksel ürünü tat bakımından ayırt edebilir. Tavuk eti lezzetli ve sıkıdır ama sert değildir. Düzenli tat testleri sertifika gerekliliğidir. Üstün lezzetin ana nedeni, geleneksel endüstride kullanılan hızlı gelişen genotipler yerine yavaş büyüyen genotiplerin kullanılmasıdır. Bu yavaş gelişen kuşlar halk elindeki sürülerden elde edilir ve eşeysel olgunluğa yakın yaşta kesilir. Label Rouge tavuk karkasları da gözle ayırt edilebilir, daha uzundur ve daha küçük bir göğse ve daha büyük butlara sahiptir.

İlgili: Avrupa Birliği Tavukçuluğuna Ait Bazı Rakamsal Bilgiler

Standartlar 

Kaliteyi garanti eden sıkı ve kapsamlı standartlar aşağıda verilmiştir (Tablo 1). Bağımsız sertifikasyon kuruluşları her sürüyü en az bir kez denetler. Denetim yem fabrikaları için yılda iki, kesimhaneler için ayda bir ve kuluçkahaneler için yılda iki kez yapılır. Her denetim ziyareti bakteriyolojik testleri de içerir. Yılda 5 kez tat testi yapılır.

Tablo 1. Etçi piliç üretimi için Label Rouge standartları

GenetikSadece belirli genotiplere izin verir – Yavaş gelişen genotipler bu tarz üretime uygundur, genellikle kahverengi tüylü ve çıplak boyunlu yavaş gelişen melezler kullanılır. Köy sürülerinden elde edildiği için gen kaynaklarının sürdürülebilir korunmasına katkı sağlanmış olur. 
BinalarKümes en fazla 400 m2 büyüklüğünde olabilir. Çiftlikler 4 taneden fazla kümese sahip olamazlar. Kümesler arasında en az 30 m mesafe olmalıdır.
Kümes içi en fazla yerleşim sıklığıHer kümeste en fazla 4400 piliç barındırılabilir (11 piliç/m2). Tavuk başına 1 kg altlık hesaplanmalıdır.
Açık alana çıkış ve arazi büyüklüğüTüm kuşların, 6. Haftalık yaştan sonra sabah 09:00’dan alaca karanlığa kadar açık alana çıkmasına izin verilir. Kuş başına 2m2 açık alan düşmelidir. Otlakta tarım ilacı kullanılamaz. Kümes taban alanının her 10 m2si için 37 cm genişliğinde çıkış açıklığı gerekir (400 m2lik kümes için iki tarafta 7,4’er m, toplam 14,8 m.
YemYem en az % 75 tahıllardan oluşmalı ve kimyasal ilaç içermemeli; başlangıç rasyonları daha yüksek soya içeriği nedeni ile % 50 tahıldan oluşabilir. Rasyonlar hayvansal yem hammaddesi, büyüme uyarıcı ve diğer katkı maddelerini içeremez. Balık ununa izin verilmez. Sentetik amino asitler kullanımına izin vardır.
DiğerSağlık koruyucuların rutin kullanımına izin verilmez, antibiyotikler veteriner tarafından kullanılabilir. Antikoksidiyal kullanımı serbesttir ancak kesimden 5 gün önce yemden çıkarılır. Aşılama serbesttir; gaga ve tırnak kesimine izin verilmez.
Kesim yaşıKuşlar en az 81. güne dek büyütülmelidir.
Temizlenmiş karkas ağırlığıİç organlar hariç, en az 2,2 kg
Temizlik periyoduÜretim dönemleri arasında en az 21 gün ara verilmelidir.
TaşımaUlaşım süresi 2 saati geçmemelidir ya da işletme ile kesimhane arası mesafe en fazla 103 km olmalıdır.
İşlemeHava ile soğutma
Raf ömrüTaze satışta kesimden sonraki 9 gün içinde satış yapılmalıdır

Loue ve Landes filierlerinde otlaklar etrafında çit kullanılmaz, buna rağmen yırtıcılardan kaynaklanan kayıp oranı sadece % 1’dir. Landes filierinde üretim ormanlık alanlara yerleştirilmiş hareketli küçük barınaklarda yapılır (Şekil 4). Yavaş gelişen genotiplerin kullanılması ve düşük yoğunluklu üretim sistemi kuşların sağlığı bakımından avantajlar sunar; ascites, bacak sorunları ve ani ölümler en alt düzeydedir ve kanatlı hayvanların bağışıklıkları yüksektir. Fransa’da konvansiyonel sistemde % 6 olan ölüm oranı 12 haftalık Label Rouge üretimde sadece % 3’tür. Uzun ömürleri nedeniyle bu tarz üretimde kuşlara Marek aşısı yapılmaktadır. Ayrıca koksidiyoz aşısı yapılmakta ve yemlere kurt gidericiler katılmaktadır. Çiftlik düzeyinde biyogüvenlik önlemlerine özel önem verilir. Uygun sanitasyon ve mera dinlenmesi için iki üretim dönemi arasında 21 gün ara verilir, dolayısıyla yıllık parti sayısı sadece 3,2’dir.

DİĞER HABERLER
Üzerinde bu yazı yoksa almayın!

Yavaş büyüyen kuşlar için düşük proteinli ve düşük enerjili karmalar kullanılır. Bilindiği gibi, endüstrideki hızlı gelişenler için % 24 ham proteinli başlatma ve % 18 proteinli bitirme yemleri kullanılırken, Label Rouge rasyonları % 20 proteinle başlar ve % 15’le son bulur. Bilindiği gibi et ürünlerinin yem hammaddesi olarak kullanımı AB’de yasaklanmıştır. Et unu ile karıştırılabileceği için Label Rouge üretimde balık unu bile yasaklanmıştır. Bitkisel yağ kullanılabilir, GDO’lu yem hammaddeleri kullanılamaz. 

Bazı kesimhaneler sadece Label Rouge piliçleri keserler, bazıları ise konvansiyonel piliç de keserler. Tüylerin ıslatılmasında daha düşük sıcaklık tercih edilir ve daha uzun süre bekletilir, düşük ısı tercih edilmesi deriyi sağlamlaştırır. Karkaslar hava ile soğutularak su emmesi engellenir. 

Sonuç

Son derece düşük oranda kırsal nüfusa sahip olan ABD’nin bile transfer etmeye çalıştığı bu sistem hak ettiği ilgiyi görmelidir. Tüketicinin bu tarz ürünlere olan ilgisi bizleri motive etmelidir.

Şekil 1. Label Rouge etiketi
Şekil 2. Sabit kümesli bir çitlikten görüntü
http://www.volaillelabelrouge.com/en/what-is-label-rouge-poultry/
Şekil 3. Label Rouge üretimde yaygın olarak kullanılan kahverengi tüylü çıplak boyunlu yavaş gelişen piliçler
http://www.volaillelabelrouge.com/en/a-collective-approach-based-on-a-set-of-specifications/
Şekil 4. Landes bölgesindeki seyyar kümesler
https://livestockconservancy.org/wp-content/uploads/2021/01/LaRouge.pdf

Kaynaklar 

http://www.volaillelabelrouge.com/en/what-is-label-rouge-poultry/

https://www.thepoultrysite.com/articles/label-rouge-pasturebased-poultry-production-in-france

https://livestockconservancy.org/wp-content/uploads/2021/01/LaRouge.pdf


23 Temmuz 2023. 06:33
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x