Köpek eğitimi çalıştayı sonuç bildirgesi
İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi öğrenci kulüplerinden “Köpek Psikolojisi ve Eğitimi Kulübü” tarafından tertiplenen “Köpek Eğitimi Çalıştayı” yapıldı.
Kalabalık bir katılımcının izlediği çalıştay ile ilgili olarak bir sonuç bildirisi yayınlandı. Bildirge şöyle:
KÖPEK EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ
21.03.2012 tarihinde fakültemiz öğrenci kulüplerinden Köpek Psikolojisi ve Eğitimi Kulübü tarafından KÖPEK EĞİTİMİ ÇALIŞTAYI gerçekleştirilmiştir.
Toplantıda Türkiye’de ilk defa Emniyet Genel Müdürlüğü KEM, Jandarma KEM, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, AKUT, Köpek Eğitimi Derneği gibi kurumlar İ.Ü.Veteriner Fakültesi’nde bir araya gelerek hem kurumlarını öğrencilerimize ve veteriner hekimlerimize tanıttılar hem de köpek eğitimiyle ilgili meslek eğitimi, mevzuat vb. konularını tartıştılar. Çalıştaya dinleyici olarak ülkemizin çeşitli yerlerinden gelen veteriner hekimlerin yanı sıra Ankara, Afyon Kocatepe, Selçuk ve Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültelerinden gelen öğrencilerimiz de katıldılar.
Çalıştay, Saat 09.30’da Kulüp Başkanı Gökhan DURUKAN, Kulüp Danışmanı Prof.Dr.Tamer DODURKA ve Dekan adına Dekan Yardımcısı Prof.Dr. İsmail Kırşan’ın açılış konuşmalarıyla başladı. Bunun ardından İTÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr.Ahmet ERCAN “Deprem Öncesi Hayvanların Olağanüstü Davranışları”, Yard.Doç.Dr.Sibel CEVİZCİ “Terapi Köpekleri ve Halk Sağlığı”, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğünden Vet.Hek.Adnan Tepe “Köpek Eğitimi Mevzuat Çalışmaları ve Durumu”, Köpek Eğitimi Derneği Başk. Dr.Gürbüz Ertürk “Köpek Eğitimi Hakkında Genel Bilgi, Tanımı ve Çeşitleri”, AKUT İstanbul temsilcisi Vet.Hek.Cilasun BAYÜLGEN “Görev Köpeklerinin Eğitiminin Önemi”, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’ndan Vet.Hek. Emine ÜNVERMİŞ ve Fatih AYDIN “Görev Köpeklerinin ve İdarecilerinin Eğitimi”, NEVŞEHİR JAKEM’den Jand. Yzb. Aşkın ŞAŞMAZ “Jandarma’da Köpek Eğitimi” Emniyet Genel Müdürlüğü KEM’den Vet.Hek.Akif YILMAZ ve Uzm. Eğit. Taner ŞAHİNER “Türk Polis Teşkilatında Köpek Eğitimi”, EGM Kriminal Polis Laboratuarından bomba uzmanı Hasan Saratlı ve Murat Günyüzlü “Bomba Arama Köpeklerinin Eğitimi” Polis ve Askeri Köp. Eğitim Uzm. Göktan Eker “Dedektör Köpek Eğitiminde Son Yöntemler” konulu sunumlarını yaptılar. Sunum programının ardından Veteriner Hekimlik Eğitiminde Köpek Eğitimi adlı panele geçildi. Prof.Dr.Mustafa Özcan tarafından yönetilen panelde Dr.Gürbüz Ertürk (Köpek Eğitimi Derneği Başk.) ve Çağlar Artıran (K.Ö.P.E.K Kulübü Üyesi) konuyla ilgili görüşlerini belirttiler. Panelin ardından Dr.Gürbüz Ertürk ve Prof.Dr.Tamer Dodurka tarafından çalıştayın değerlendirmesi ve kapanış konuşması yapılarak çalıştay tamamlandı. Sunumlar çalıştay kitapçığıyla birlikte dağıtılmıştır.
Çalıştayda sunumların ardından yapılan tartışmalarda ortaya atılan görüşler aşağıda özetlenmiştir:
1. Eğitmenlik:
Ülkemizde “eğitmenlik” adı altında tanımlanmış bir meslek grubu ve mesleki eğitimi yoktur. Bakanlığın üzerinde çalıştığı sertifika eğitimi bazı sorunları aşmada mutlaka yararlı olacaktır. Ancak bu, eğitmenlere bir meslek sıfatı kazandırmayacaktır. Dolayısıyla yine onların haklarını savunan, otokontrollerini ve denetimleri yapan, mesleki kaliteyi ve dayanışmayı artıran, meslek içi eğitimler sağlayan bir odaları olamayacaktır. Bu nedenle eğitim yöntemlerinin yanı sıra, hayvan anatomisi, fizyolojisi, zootekni, doğum, bulaşıcı hastalıklar, davranış ve davranış bozuklukları konusunda temel bilgiler alabileceği, yüksek okul düzeyinde bir mesleki eğitim görmeleri en doğru çözüm olacaktır. Böyle bir yüksek okulun veteriner fakültelerinin bünyesinde açılması gerekmektedir.
1.2. Veteriner hekimler ve köpek eğitimi
Yeni hayvan edinen hayvan sahipleri ilk önce eğitmene değil, veteriner hekime gitmektedir. Dolayısıyla hayvanın davranışsal gelişimi için en kritik dönemi olan ilk yaşam aylarında veteriner hekimlerin yapacağı yönlendirmeler hayati önem taşımaktadır.
Eğitim bazı görüşlere göre köpeğin doğduğu günde, bazılarına göreyse köpeğin gözlerini açtığı ortalama iki haftalık dönemde başlar. Şüphesiz bu dönemde köpeğin eğitim için çiftliklere gitmesi söz konusu değildir. Bu ilk eğitimler veteriner hekim tarafından bilgilendirilen ve yönlendirilen hayvan sahibince verilecektir.
Bu nedenle veteriner hekimler köpek eğitimi konusunda en azından temel bilgilere sahip olmalı, hayvan sahibini hayvanın ırkına ve bireysel özelliklerine göre eğitimi için yönlendirebilmeli, köpeğin gelişim devrelerine göre ne tür bir eğitim verilmesi gerektiğini, davranışlarını, davranış bozukluklarını, hangi problemin eğitimle hangisinin klinik psikolojik tedavi yöntemleriyle çözüleceğini bilmelidir. Bu amaçla veteriner fakültelerinde etoloji derslerinin yanı sıra davranış bozuklukları ve ayrıca köpek eğitimiyle ilgili en azından seçmeli dersler olmalıdır. Öğrencilerimizin yaptığı ve panelde sunmuş oldukları anket çalışmasının sonuçları da bu görüşlere paralellik taşımaktadır. Öğrencilere uygulanan anket çalışması klinisyen veteriner hekimlere de uygulanabilir ve sahada rastlanan sorun ve ihtiyaçlara göre bu dersler ve müfredatları belirlenebilir.
Çalıştay sırasında öne sürülen görüşlerden birine göre dedektör köpekler özel ve bilişsel kapasiteleri bakımından oldukça farklı köpeklerdir. Bu nedenle gerekirse veteriner fakültelerinde verilecek eğitimde bunlara yönelik özel branşlar dahi geliştirilebilir.
- 3. Veteriner hekimin köpek eğitiminde alacağı mesleki görevler
1- Eğitime alınacak hayvanın bedensel ve ruhsal sağlık kontrollerini yapar.
2- Görev köpeklerinin ilerde görevlerini aksatacak fiziksel bir bozukluğa yatkın olup olmadığını saptar.
3- Bu güne kadar elliden fazla köpek ırkında, özellikle Alman çoban, Golden retriever ve Doberman pincher’da daha sık rastlanan Von willebrand gibi ilk başlarda dış bakıyla anlamanın mümkün olmayan genetik hastalıkların henüz eğitime başlamadan araştırılmasını sağlar.
4- Görev köpeklerinin performanslarına uygun beslenme, bakım, gebelik ve doğum programlarını oluşturur.
5- Kısacası büyük emekler ve paralar harcanarak eğitilmiş ve hem ciddi maddi hem de manevi değer kazanmış köpeklerin sağlıklı olmasının temininde büyük rol oynar.
1.4. Köpek eğitimi ve halk sağlığı
“Temel sağlık hizmetlerinin örgütlenmesinde koruyucu, tedavi edici, esenlendirici ve sağlığı geliştirici hizmetlerin bir bütün olarak ele alınması ve uygulanması halk sağlığı açısından esastır” prensibinden yola çıkılarak köpek eğitimi, terapi köpeklerinin yetiştirilmesi ve hayvan destekli tedavilerin uygulanmasının veteriner halk sağlığının konuları arasında olduğu vurgulanmıştır.
1. 5. Resmi kurumlarımızda köpek eğitimi
Eğitim konusunda diğer ülkelerle bağlantı halinde olan resmi kurumlarımızda görev köpeklerinin artık lüks değil ihtiyaç olduğu benimsenmiş ve bu köpeklerin sayesinde ele geçirilen patlayıcılar, uyuşturucular vb. ile belki yüz binlerce insanın hayatı kurtarılmıştır. Bu köpeklerin görev alanı sürekli genişletilmekte, banknot, kaçak çay bulma, şehirde iz takibi gibi konularda da eğitimler uygulanmaktadır. Resmi kurumlarımızda bu işin ciddiyetle ve başarıyla ele alınması, uluslararası alanda dahi taktir toplaması ülkemizde köpek eğitiminin çıtasını yükseltmektedir. Bu kurumlarımızın iç mevzuatı da bu gelişmelere uygun olarak düzenlenmektedir. Örneğin eskiden köpek idarecisi ve köpek, idarecinin başka bir yere tayiniyle birbirlerinden ayrılırken artık hem köpek hem de köpek idarecisi yeni görev yerine birlikte tayin olmaktadır. Resmi kurumlarımızın elde ettiği deneyimler, mevzuat hazırlığında olan Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığımızla da paylaşılmalıdır.
1. 6. Köpek eğitimi ve mevzuat
Ülkemizde köpek eğitimi ve eğitmenlerinin çalışma, sertifika vb. konularını düzenleyen mevzuatta boşluklar bulunmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, 5996 sayılı Kanun dayanak alınarak, “Köpek Eğitimcisi Yetiştiren Yerler Hakkında Tebliğ” taslağı hazırlanmış ve aynı şekilde resmi Kurumlara, üniversitelere, sivil toplum örgütlerine ve bu işle uğraşan özel sektör temsilcilerinin görüşlerine başvurulmuş, gelen görüşler değerlendirilmek üzere toplanmış, ancak mevzuat taslağına son hali verilmemiştir. Veteriner Fakültesi bünyesinde yapılan bu çalıştayın, çalıştay sonuç raporunun söz konusu mevzuata son halinin verilmesinde büyük katkı sağlayacağı vurgulanmıştır. Kısacası Bakanlık adına konuşan meslektaşımız Bakanlığın bu görüşlere açık olduğunu ifade etmiştir. Bu nedenle çalıştay sırasında tebliğ tasarısının çalıştay katılımcılarına gönderilmesi ve katılımcıların görüşlerinin doğrudan ya da çalıştay düzenleme komitesi aracılığıyla bakanlığa iletilmesi önerisi getirilmiştir.
Çalıştay sonuçlarının ülkemize, mesleğimize ve eğitmenlerimize faydalı olmasını umar saygılar sunarız.
Gökhan Durukan Prof.Dr.Tamer Dodurka
Kulüp Başkanı Kulüp Danışmanı
Bildirgenin Dağıtılacağı Kurumlar:
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü
İstanbul Büyük Şehir Belediyesi
Jandarma Genel Komutanlığı
Kara Kuvvetleri Komutanlığı Gemlik Askeri Veteriner Okulu
Köpek Eğitimi Derneği
Türk Veteriner Hekimleri Birliği
Veteriner Hekimler Derneği
Veteriner Fakülteleri
