Kesimhanelerde Hayvan Refanı Uygulamaları Eğitimi Yapıldı

Bilindiği üzere; hayvan sağlığı ile hayvan ıslahı ve refahını, tüketici menfaatleri ile çevrenin korunması da dikkate alınarak korumayı ve sağlamayı hedefleyen 5996 sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu” 11.06.2010 tarihinde TBMM tarafından kabul edilmiştir. Kanunun kabulüyle birlikte hayvan refahı terimi de mevzuatımızda yerini almıştır.

Kanunun “Hayvan Refahı “başlıklı 9 uncu maddesinde “Hayvan sahipleri veya bakımından sorumlu kişiler, hayvan refahının sağlanması amacıyla, hayvanların barınma, bakım, beslenme, sağlık ve diğer ihtiyaçlarını karşılamak, sorumluluklarındaki hayvanların insan, hayvan ve çevre sağlığı üzerinde oluşturabilecekleri olumsuz etkilere karşı gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.” hükmü ile birlikte maddenin son bendinde “Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir. “ hükmü yer almaktadır.

Kesimhaneye kabul edilen her bir hayvanın veya uygun durumlarda her bir hayvan partisinin; kesimhaneye geldiğinde hayvan refahı açısından uygun durumda olması, kesimhanelerdeki hayvan bekleme yerlerinin büyüklüğü ve bölümlerinin hayvan refahını sağlayacak şekilde olması, bu yerlerin hayvanların tanımlanması ve ölüm öncesi muayenesine imkân verecek şekilde yapılmış olması, hayvanlar kesimhaneye getirildikten sonra gereksiz yere bekletilmeden kesilmesinin ancak, hayvan refahını sağlamak amacıyla gerektiğinde kesimden önce bir dinlenme süresi verilmesi gerektiği Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğinde hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca; ürün ve hizmetinden yararlanılan çiftlik hayvanlarının, gelişmesi, uyumu ve evcilleşme durumları ile fizyolojik, etolojik ihtiyaçları ve davranışları dikkate alınarak bakıldıkları ve yetiştirildikleri koşulların asgari standartlarını belirlemeyi amaçlayan  “Çiftlik Hayvanlarının Refahına İlişkin Yönetmelik”  ile canlı omurgalı hayvanların yurt içindeki nakilleri sırasında korunmalarını ve hayvan refahı kurallarına uyulmasını güvence altına almak ve bu kapsamda yapılacak olan resmî kontrollerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemeyi amaçlayan “Hayvanların Nakilleri Sırasında Refahı ve Korunması Yönetmeliği” 24 Aralık 2011 tarih ve 28152 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kesimhanelerde, kesim öncesi muayenede; her bir hayvan için hayvan refahı koşullarının sağlanmış olup olmadığını ve zoonotik hastalıkların ve Bakanlıkça belirlenen hastalıkların tespit edilmesine özel önem göstererek insan ve hayvan sağlığına olumsuz etki yapacak herhangi bir durumun olup olmadığının araştırılması gerekmektedir.

Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim nakil süresince ve kesim esnasında hayvanların korunmasına yönelik hayvan refahına ilişkin mevzuata uygunluğunu doğrulamak zorundadır.

İnceleme ve muayenelerde, halk veya hayvan sağlığını etkileyebilecek herhangi bir hastalığın varlığını veya hayvan refahının ihlal edildiğini ortaya çıkartır ise resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gıda işletmecisine bildirimde bulunmak zorundadır.

Hayvanların kesimi veya itlaf edilmesi sırasında hayvanların korunmasına ilişkin kurallara riayet edilmediğinde, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim gıda işletmecisinin derhal gerekli düzeltici tedbirleri aldığını ve tekrarını önlediğini doğrular.

Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim; talimat verilmesinden, üretimin yavaşlatılması ve durdurulmasına kadar, problemin karakterine ve ağırlığına bağlı olarak değişen, orantılı ve ilerleyici bir yaklaşımla yaptırım önlemlerini alır.

Uygun durumda, resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim hayvan refahı problemleri ile ilgili olarak diğer yetkili kurumları bilgilendirir.

Resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim, nakil sırasında hayvanların korunmasına ilişkin kurallara uyulmadığını tespit ederse, mevzuatın ilgili tedbirlerini uygular.

Bakanlık, veteriner hekimleri, ikinci fıkrada belirtilen konuları kapsayan sınavda başarılı olması durumunda resmi veya yetkilendirilmiş veteriner hekim olarak atayabilir. Ancak Bakanlık adayın, üniversite mezuniyetinin bir parçası olarak veya lisansüstü derece kanalıyla gerekli olan bilgiye sahip olduğunu belgelemesi halinde sınav şartından vazgeçebilir.

Adaylardan, gerekli olan bilgiyi, veteriner hekim olarak nitelik kazandıktan sonra temel veterinerlik eğitiminin bir parçası olarak alınan bir eğitim yoluyla veya mesleki tecrübe kanalıyla edinenler, durumlarını sertifika ve benzeri belgelerle belgelemeleri halinde Bakanlık, bu adaylar için eksik olan konulara göre farklı sınavlar düzenleyebilir.

Veteriner Halk Sağlığı ve Toplumsal Çalışmalar Derneği verilen eğitim ile ilgili olarak şu bilgiyi verdi:

“Derneğimiz,  ETBİR ve İstanbul Veteriner Hekimler Odası ile işbirliği ve  RSPCA’ın (Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals) Eğitim dairesi başkanlığı ile  anlaşması sonrası 07-10 Mayıs 2012 tarihleri arasında, İstanbul’da “KESİM HAYVANLARININ REFAHI ve KESİMHANELERDE HAYVAN REFAHI UYGULAMALARI” konulu, uluslararası geçerliliği olan sertifikalı bir eğitim semineri düzenlenmiştir.

07-10 Mayıs 2012 tarihleri arasında Kadıköy Belediyesi Kozyatağı Kültür Merkezi’nde düzenlenen eğitime kırmızı et sektöründe, mezbahanelerde çalışan  35 veteriner hekim ve yardımcı personel katılmıştır.

İngilizce verilen eğitim sırasında, simultane tercüme yapılmıştır. Eğitim açılış konuşmaları Dernek başkanımız Azmi YÜKSEL ve RSPCA eğitim direktörü Aleksandra HAMMOND tarafından yapılmıştır.

Eğitimin birinci aşaması; HAYVAN REFAHI SORUMLUSU TEMEL EĞİTİMİ olarak 07 – 08 Mayıs 2012 günlerinde gerçekleştirildi.

Birinci gün; giriş –hayvan refahı eğitimi, eğitimin çerçevesi ve değerlendirme,  neden hayvan refahı ve yararları? Tesise alış (ilk temas), kesimhane öncesi uygulamalar, üretım sürecindeki bakıcılık, uygulamalar ve hayvan davranışları konuları öğleden önceki bölümde anlatılmıştır. Birinci günün öğleden sonraki bölümünde ise bakım ve hayvanların uygun yönlendirilmesi metotları, kesimhane padokları, dinlendirmeden kesim için zaptı-rapta kadarki süreç, stres, karkas ve et kalitesi, zaptı-rapt konuları Paul WHİTTİNGTON tarafından anlatılmıştır.

Eğitimin ikinci günü olan 8 Mayıs 2012 salı günü öğleden önce şok/bayıltma yapılmaksızın kesim metotları, şok/bayıltma/stunnıng uygulama nedenleri, mekanik şoklama sistemleri, elektrikli sistemler; Prof. Dr. Haluk ANIL ve Dr. Paul WHİTTİNGTON tarafından anlatılmıştır.

İkinci günün öğleden sonraki bölümünde ise elektrikli şoklamanın etkinliğinin belirlenmesi kontrollü atmosfer sistemleri ve acil kesim metotları anlatılmıştır.

Eğitimin 2. aşamasının birinci günü olan 9 Mayıs çarşamba günü kesimhanelerde hayvan refahı değerlendirilmesi eğitimi yapılmıştır.

İkinci aşamanın birinci gününde AWOP akışın gözden geçirilmesi,  gözlem ve değerlendirme becerileri ile değerlendirme planlama/oluşturma ve değerlendirme formu düzenleme konuları işlenmiştir.

Eğitimin son günü olan 10 Mayıs perşembe öğleden önce özel bir et kombinasında gruplar halinde ante-mortem ve post-mortem refah kalite değerlendirmesi yapılmıştır.

Son günün öğleden sonraki bölümünde rapor yazımı ile katılımcıların oluşturduğu grupların yaptığı inceleme ve değerlendirme sırasında toplanan veriler grup sözcüleri tarafından sunulmuş ve tartışma bölümü ile eğitim sona ermiştir.

Düzenleyen kuruluşlarca katılımcılara bir katılım sertifikası verilmiştir. Daha sonra her katılımcıya RSPCA tarafından Uluslararası geçerliliği olan Sertifika RSPCA tarafından gönderilecektir.”