Üretici yeterince kazanamazken, tüketici pahalı tüketiyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda örgütlenme sorunu aşılamazsa planlama ve pazarlama sorununun da çözülemeyeceğini bildirdi.

 
ANKARA – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda
örgütlenme sorunu aşılamazsa planlama ve pazarlama sorununun da çözülemeyeceğini
bildirdi.

Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, tüm gelişmiş ülkelerde örgütlenmenin çok güçlü
olduğunu, planlama ve pazarlamayı örgütlerin yaptığını ama Türkiye’de tarımsal örgütlerin,
üretici birliklerinin yeterince güçlü olmadığını ifade etti.

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) tahıllarda, Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) ise et ve sütte
piyasa düzenleyici rolüne dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti: “Bunların dışında kalan
ürünlerden, özellikle yaş meyve ve sebzeyi planlı, talebe uygun üretmezsek pazarlama
sorununu çözemez, fiyat istikrarını tutturamayız. Her şeyden önce üretici birliklerinin idari ve
mali yönden güçlü olması için yasal düzenlemeler yapılması şart. Konuyu Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ile daha önce müteakip
kereler paylaştık. Üretici birlikleri güçlü olmadığı için tarımda planlı ve talebe uygun üretimi bir
türlü beceremiyoruz. Lisanslı depoculuk, gelişmiş ülkelerde son derece ileri ama bizde hala
yetersiz. Soğuk hava zincirimiz de ihtiyacı karşılamaktan öte.

Aşırı fiyat dalgalanmaları alıcı, satıcı veya tüketicileri olumsuz yönde etkilemektedir.
Örgütlenme sorunu üreticiyi aracıya mahkum ediyor. Üretici yeterince kazanamazken,
tüketici pahalı tüketiyor. Üreticiler tek yıllık ürünlerde fiyata göre konumlarını belirleseler de
özellikle fidanı diktikten sonra türüne göre 3-10 yıl sonra ürün veren meyve ağaçlarına
yapılan yatırımlarda bu mümkün olmamaktadır. Bu kadar yıl sonra fiyatların ne olacağı
kestirilmeden dikimde bulunulmaktadır.”

“Çiftçilerimiz, yeterli ve şeffaf piyasa bilgilerine sahip değiller”

Çiftçilerin, ülkenin üretilen ürünler açısından hangi konumda olduğunu, stoklar, üretim, ithalat,
yurtiçi kullanım ve ihracatının ne kadar olduğunu bilmediğini ve bu nedenle geleceğe yönelik
tahmin de yapamadıklarını belirten Bayraktar, “Çiftçilerimiz, serbest piyasa koşullarında
üretim kararını vermeden önce olmazsa olmazlardan, yeterli ve şeffaf piyasa bilgilerine sahip
değiller. Seneye ne kadar buğdaya, arpaya, 10 yıl sonra ne kadar portakala, çileğe
ihtiyacımız olduğu bilinmemektedir. İşletmelerin üretim deseni belirlenirken teknik bilgilerin
yanında ekonomik bilgilerin de yayımının yapılması sağlanmalıdır. Destek birim miktarları,
çiftçinin önünü görmesi için 5 yıllık süreyle ve ekim dikimden önce ilan edilmelidir. Çiftçinin
hangi ürünü, nerede, ne zaman, ne kadar ekeceği, dikeceği, nasıl üreteceği, nasıl
pazarlayacağı belli olmalıdır” ifadelerini kullandı.