İthal Eti Yerli Fiyatına Satan Marketlere Kameralı Baskın

Tarım Bakanlığı, dev marketlere yaptığı baskınlarda 11 lira maliyetli ithal etin, yerli etle karıştırılarak ortalama 25 liradan satıldığını belirledi. Marketler fiyat düşürmezse denetimlere basın da çağrılacak
 
İthalatın başlamasıyla 16 liraya kadar düşen etin, marketlerde 25 liradan satılması Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nı kızdırdı. Yılbaşından önce Maliye  denetim elamanları ile büyük marketlere baskın yapan Tarım Bakanlığı, üç büyük marketin ithal eti yerli etlerle birlikte fahiş fiyattan sattığını tespit etti. Bakanlık, aynı firmalar fiyatlarını düşürmezse, önümüzdeki günlerde kameralarla birlikte baskın planlıyor. Et fiyatlarını günlük olarak 16 ildeki merkezden takip eden Tarım Bakanlığı, düşüşün raflara yansımadığına yönelik bir çok şikayet aldı. Bunun üzerine, yılbaşından önce, eti fahiş fiyattan sattığı ihbar edilen önde gelen market zincirlerine baskın yapma kararı aldı.

‘İZLEMEYE DEVAM EDİYORUZ’ UYARISI

Denetimlerde, 11 lira maliyeti olan ithal etin, yerli etle karıştırılarak ortalama 25 liradan satıldığı belirlendi. Para cezası kesen Bakanlık firmalara  “Fiyatlarınızı bir süre takip edeceğiz. Eğer normal seviyesine getirmezseniz, bir dahaki baskına basını da çağıracağız” uyarısında bulundu. Bakanlık kaynakları, şu anda firmaların izlendiğini belirterek, “Kimin hangi fiyattan et aldığını ve bunu kaça sattığını biliyoruz. Eğer fahiş karlarla satış devam ederse, yeni baskınlar yapılacak” değerlendirmesinde bulundular.

ÜÇ FİRMA BELİRLENDİ

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın denetimlerine göre, Türkiye’nin önde gelen üç firma eti rekor kârla satıyor.  Bu firmalar arasında, Et ve Balık Kurumu’ndan (EBK) et alan firmalar da bulunuyor. Bakanlık kaynaklarının verdiği bilgiye göre, EBK’dan 11 liraya adres teslimi satılan et, aynı şehir içinde bulunan marketler zincirinde ortalama 25 liradan satılıyor. Bakanlık yetkileri, yerli etin satış fiyatının kâr, vergi ve diğer giderler eklendikten sonra 20 lira civarında olması gerektiğini bildirdiler. İthal etin fiyatının ise aynı maliyetler eklenince 15 lirayı buluyor. Dolayısıyla, 15 liranın üzerinde satılan ithal,     20 liranın üzerinde satılan yerli et şu anda fahiş     fiyattan satılan ürün olarak kabul ediliyor.

İZMİR 12 BİN ANGUSU İSTEMEDİ

Et Balık Kurumu tarafından ithal edilen büyükbaş hayvanlara İzmir ve çevresinden yeteri kadar talep gelmemesi nedeniyle ikinci partide gelen 12 bin hayvanın Mersin Limanı’na gönderildiği bildirildi. Ege Bölgesi’ne getirilen hayvanların bir bölümünün kesimini yapan Tanboğa Et ve Gıda şirketinin sahibi Hüseyin Tanboğa, 6 bin 600 hayvan girişine rağmen fiyatların gerilemediğini, 17 lira olması gereken kıymanın halen 22 liradan satıldığını kaydetti.

UCUZ KAŞAR’DA HİLE ÜZERİNE HİLE

Peynir sektöründe maliyetleri aşağıya düşürmek için farklı teknolojiler ve maddeler kullanılıyor. 
 
Amerika’dan alınan ‘nennet kazein’in (süt proteini) içine Avrupa’da bitkisel protein karıştırılarak kaşar peynirine katıldığı belirtiliyor. Normalde 14-15 lira arasında satılan kaşarın fiyatı da bu sayede 8-9 liraya düşüyor. Ucuza satılan birçok süt ürününde de bu yola başvuruluyor.
 
Son dönemde gıda ürünlerinde denetimlerin artırılmasına rağmen olumsuz örneklerin önüne bir türlü geçilemiyor. Geçen yıllarda süt ve süt ürünlerinde tüketicinin bilgisi dışında ve mevzuata aykırı olarak palm yağı kullanıldığına ilişkin iddialar açıklığa kavuşturulmadan şimdi de benzer ürünlerde bitkisel protein karıştırıldığı ifade ediliyor. Özellikle kaşar peyniri üretiminde kullanılan nennet kazein (süt proteini) isimli katkı maddesinin Amerika’dan alınıp Almanya’da bitkisel protein ile karıştırıldıktan sonra aynı marka altında Türkiye’de gıda sektörüne pazarlandığı iddia ediliyor. Her ne kadar bu madde, sağlık açısından çok ciddi riskler taşımasa da tüketicinin bilgisi dışında kullanılmasının etik olmadığına dikkat çekiliyor. Sektör temsilcilerine göre; Türkiye’de günde yaklaşık 30 milyon litre süt üretilirken, bunun önemli bir kısmı peynir imalatında kullanılıyor.

Bazı sektör mensupları maliyetleri aşağıya çekmek için farklı teknoloji ve maddeler kullanmayı tercih ediyor. Bazı uyanıklar da daha fazla kâr elde etmek amacıyla kaşarda kullanılan saf nennet kazein yerine bitkisel protein içeren başka bir karışım kullanma yolunu seçiyor. Uzmanlara göre Amerika’dan ithal edilen bir kilogram nennet kazein 14-15 liraya satılırken, bazı üreticiler bu rakamı vermek yerine 7-8 lira ödeyerek daha ucuz karma maddeler alıyor. Sektörün önemli bir temsilcisine göre; piyasadaki süt ürünlerinde etkin markaların yüzde 50’si bunu yapıyor. Ayrıca bu şirketler, yeni geliştirilen homojenizatör cihazı sayesinde de bu maddeyi süte yedirerek tüketicilerin fark etmesinin de önüne geçiyor. İşin ehli kişiler haricinde vatandaşların bunu anlaması imkânsız. Sektörün önde gelen markalarından birinin üst düzey yöneticisi, denetim eksikliğinin haksız rekabete sebep olduğuna, bunun da bazı firmaları bilinçli olarak bu yola yönelttiğine dikkat çekti. Vatandaşların aşırı fiyat farkından dolayı ucuz ve kalitesiz ürünlere yöneldiğine işaret eden isminin açıkanmasını istemeyen yetkili, “En az 10 lira fabrika maliyeti olan kaşar peyniri 7-8 liraya satılıyorsa buna dikkat etmek gerek. 10 kilo sütten 1 kilo kaşar elde edilebiliyor.”dedi. Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Derneği Başkanı Kamil Büyüközer, bazı şirketlerin süt ürünlerine protein katarak yüksek kârlar elde ettiğine vurgu yaparak, Tarım Bakanlığı’nın denetimlerini artırmasını, hileli üretim yapan firmaları kontrol altına alması gerektiğinin altını çizdi. Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya ise bu tarz bir girişimin tespit edilmesi halinde ilgili kurumlar hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını dile getirdi.

KIVRILINCA ÇATLAYAN KAŞAR İYİDİR

Türkiye’de ortalama 10 litre inek sütünden 1 kg taze kaşar üretiliyor. Sektör temsilcilerine göre, dilimlenebilir yarı sert peynirlerden olan kaşar, sarımsı beyaz-sarı renkli ve hafif tuzludur. İyi bir kaşar peyniri, düzgün kalıplı olmalı. Kesilince ufalanmamalı ve eğilip bükülmeye dayanmalı. Kıvrılması esnasında peynir çatlamıyorsa eksik süt kullanılmadan yapılmış demektir ve makbuldür. Taze kaşarda en önemli nokta görüntü ve lezzet.(cihan)