Yeşil Mucize: BROKKOLİ

Yeşil Mucize: BROKKOLİ

Dr. Selma Öztekin, Dr. Ayşe Yeşilayer
Tokat Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü Turhal Yolu 11. km /TOKAT

Brokkoli (Brassica oleraceae var.Italica) Brassicaceae familyasına ait bir sebze türüdür (Vural ve ark., 2000). Anavatanı Akdeniz’in doğusu ve Anadolu olan bir yıllık otsu bitki brokkoli, Türkiye’de, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yılın değişik dönemlerinde yaygın olarak yetiştirilmekte olup, Avrupa’da önemli sebze türlerinden biridir.

Brokkoli, çiçek taslakları ve çiçek sapı yenilen uzun bir gövdeye sahip sebzedir. Gövde kalın ve etli olup, yapraklar uzun bir gövdeyle bağlanmıştır. Yapraklar mumla kaplı, yeşil ve gri tonlarındadır.

Genellikle kışların ılıman geçtiği bölgelerde kış aylarında, kışların sert geçtiği bölgelerde ise çoğunlukla sonbahar döneminde yetiştirilmektedir.

Yapılan çalışmalarda brokkoli gibi cruciferace familyasına ait sebzelerin tüketilmesinin ilerleyen yaşlarda insanlarda görülen bir takım hastalıkların tedavisinde önemli olduğu vurgulanmıştır. Brokkoli, kanserin çeşitli formlarının (kolon, rectum, akciğer, prostat) zararlı etkilerinden insanı korumaktadır (Ames ve ark., 1993). Brokkoli bu koruma işlemini içerdiği antioksidanlı fitokimyasal bileşikler sayesinde gerçekleştirir.

Antioksidanlar vücutta çeşitli mekanizmalar sonucunda meydana gelmiş olan serbest radikalleri nötralize ederek hücrelerin zarar görmesine engel olmaktadırlar. Brokkolide yer alan askorbik asitin yüksek seviyesi serbest radikallerin nötralize edilmesinde önemli bir rol oynar (Plumb ve ark., 1997). Fenolik bileşikleri fazla miktarda içeren brokkoli, yüksek derecede antioksidant aktiviteye sahiptir (Kaur ve Kaapor, 2002). Fenolik içerikçe zengin yiyeceklerin tüketilmesinin özellikle kalp hastalığı riskinin dikkate değer şekilde azalmasında etkin olduğu bilinmektedir (Landbo ve Meyer, 2001). Brokkoli içerdiği sayısız bioaktif maddeler nedeniyle insan sağlığı için yeşil bir mucizedir.

KAYNAKLAR

Ames, B. N.; Shigenaga, M. K.; Hagen, T. M. Oxidants, antioxidants, and the degenerative diseases of aging. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 1993, 90, 7915-7922.

Kaur, C., Kaapor, H. C. 2002. Ani-oxidant activity and total phenolic content of some Asian vegetables. Intern. J. Food Sci. Techn. 3, 153-161.

Landbo, A. K., Meyer, A. S. 2001. Ascorbic acid improves the antioxidant activity of European grape juices to inhibit lipid peroxidation of human LDL in vitro. International Journal of Food Science and Technolgy, 36, 727-736.

Plumb, G., Price, K., Rhodes, M., Williamson, G. 1997. Antioxidant properties of the major polyphenolic compounds in broccoli. Free Rad. Res., 27: 429-435

Vural, H., Esiyok, D., Dduman, I. 2000. Vegetable crops.  ISBN:975 – 97190 – 0 – 2. 440 P.