AB-ABD ticaret anlaşması gelişmekte olan ülkeleri geriletecek
ABD ile AB arasındaki Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması (TTIP) için müzakereler geçtiğimiz hafta yeniden başlamıştı. TTIP’nin özellikle gelişmekte olan ülkelerin ihracatına ve yoksullukla mücadele programlarına vereceği zararlara yönelik endişeler giderek artıyor.
14 Temmuz’da müzakereleri yeniden başlayan Avrupa Birliği (AB) ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ticari engelleri kaldırmaya yönelik olan TTIP, dünya ekonomisinin yüzde 45’ini ilgilendiren en büyük ticaret anlaşması olacak. 2015 yılından itibaren yürürlüğe konulması planlanan anlaşmaya ilişkin müzakerelerin gizli yürütüldüğü artık sır olmaktan çıkmış durumda. Gelişmekte olan ülkelerdeki yoksullukla mücadele alanında faaliyet gösteren dernek ve kurumlar ise, anlaşma ile üçüncü ülkelerin ekonomilerinin büyük oranda zarar göreceği görüşünde.
Son olarak Alman Protestan Kilisesi’ne bağlı olarak faaliyet yürüten Brot für die Welt adlı yardım kuruluşundan, TTIP müzakerelerine yönelik sert tepki gelmişti. Çarşamba günü konuyla ilgili açıklama yapan derneğin başkanı Cornelia Füllkrug-Weitzel, ABD ve AB’nin TTIP ile sadece kendi ticari ilişkilerini değil, üçüncü ülkelerle olan ticaretlerini yeniden şekillendireceklerine dikkat çekmişti.
YEREL TARIM GERİLEYECEK
Weitzel, “her iki güç (ABD ve AB), anlaşmanın dışında kalan ülkelere baskı uygulayarak, bu ülkeleri kendi pazarlarına yönelik koruma ve teşviklerinden vazgeçmeye zorlayacaklar” derken, Brezilya’da devlet tarafından okul kantinlerine yapılan gıda yardımını örnek gösterdi. Weitzel, anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile büyük gıda şirketlerinin Brezilya’dakine benzer gıda programlarını ‘serbest ticarete aykırı’ olduğu gerekçesiyle zora sokabilecekleri görüşünde. Bu durumun özellikle yerel tarımı etkileyebileceğine değinen Weitzel, küçük üreticilere yerel yönetimler tarafından verilen ‘ürün satın alma garantilerinin’ ortadan kalkacağının altını çizdi.
TTIP ile büyük şirketlerin şimdiye kadar kısmen de olsa korunan yerel pazarlara gireceğini kaydeden Brot für die Welt yöneticisi, bu hedefin ABD Kongresi’ne ait gizli bir belgede yer aldığını hatırlattı.
Cornelia Füllkrug-Weitzel, henüz müzakere aşamasında olan TTIP’nin insan haklarına ilişkin bağlayıcı bölümler içermesi gerektiğine de vurgu yaptı.
GELİŞMEKTE ÜLKELERİN TİCARETİ OLUMSUZ ETKİLENECEK
Öte yandan, AB ile ABD arasındaki ticaretteki gümrük vergilerini yüzde 95 oranında kaldırması hedeflenen TTIP anlaşmasının, gelişmekte olan ülkelerin ihracatına ciddi bir darbe vuracağı tahmin ediliyor. Bu durumda, gelişmekte olan ülkelerden gelen tarımsal ürünler ABD’nin tarımsal sanayi ürünleri ile rekabet edemeyecek. ABD ekonomisini yüzde 14 oranında büyüteceği tahmin edilen TTIP, Kanada gibi gelişmiş ülkelerin yanı sıra, Brezilya, Meksika, Latin Amerika ülkeleri ile Asya ve Afrika ülkelerini olumsuz etkileyecek.
Yapılan birçok araştırma, kalkınma yardımı alanında etkin olan kuruluşların TTIP’ye yönelik endişelerini haklı çıkarıyor. Münih Ekonomi Araştırmaları Merkezi (ifo) tarafından Alman Bertelsmann Enstitüsü için yapılan araştırmaya göre, TTIP sayesinde ABD ve AB ülkeleri arasındaki ticaret hacmi yükselecek.
Aynı araştırma, bu ülkelerdeki ekonomik büyüme ve istihdamın artacağını ortaya koyarken, üçüncü ülkelerle olan ticaretin büyük oranda gerileyeceğini gösteriyor.
Bertelsmann Enstitüsü’nden Thieß Petersen, AB ve ABD’nin çoğu yoksulluk gibi temel sorunları bütünüyle çözememiş olan üçüncü ülkelere yönelik ‘telafi edici’ anlaşmaları devreye sokmasını istedi.
Petersen, aksi takdirde AB ve ABD’deki ekonomik gelişmeye paralel olarak dünyanın diğer ülkelerinde ciddi bir ekonomik gerileme yaşanabileceğinin altını çizdi.
AB HABER
FN
