Almanya Bu Kez Dönerle Vuruyor

Alman milliyetçiliği, bir şeye zaman tanır ama mutlaka intikam alır. Bundan dolayı dönerin bu kadar büyümesine göz yummuş olsa bile nasıl çökerteceğinin hesapları yapılıp planları hazırlanmıştır.

Söz konusu Almanya ise, her türlü fırıldağın “yasal ambalaj” içinde çevrildiğini aklınızdan çıkarmayın.

Bizim toplum İngiliz entrikalarını bilir, Fransız adam tutmacılığını bilir, Amerikan emperyalizminin kabalığını bilir. Ne var ki Alman çirkinliğini pek bilmez. Ya Almanya’nın bu yüzü bize pek gösterilmez.

Bu tablo, 19. yüzyılın sonunda Alman Kralı Kaizer II. Willheim’den bu yana kesintilere uğrasa da neredeyse hiç değişmedi.   II. Willheim’in II. Abdülhamit ile kurduğu iyi ilişkilerle atılan bu temeller, Haydarpaşa’dan Bağdat ve Hicaz’a ulaşan demiryolu projesi ile zirveye çıktı.

Bir ülke bir bölgede ekonomik olarak en güçlü konuma gelmişse bunun tesadüfen olması elbette mümkün değil. Almanya gibi iki kez kendi küllerinden doğmasını bilen bir ülkenin bunu tesadüfe bırakacağını varsayıyor ise çok yanıldığınızı belirtmeliyim.

Tarihte gömülüp kalmayalım.   Günümüze geldiğimizde Almanya’da Türkiye’den gidenlerin kurduğu şirketler, anavatandan ciddi bir destek almadan bugünlere geldi. Oluşan sermaye birikiminin en belirgin yüzü ise döner sektöründe kendini gösterdi.

 DÖNERİ ALMANLARA TÜRKLER TANITMADI  

Almanya’da dönerin bugün nasıl bir noktaya ulaştığını aşağıda rakamlarla paylaşacağım. Ancak, zihinlerimizdeki yanlış bir bilgiyi düzeltmek isterim.

Almanya’da döner, sanıldığı gibi 1960 sonrası Türkiye’den giden işçiler tarafından tanıtılmadı. Almanlar, bu tarihten epey önce bu lezzeti tatmaya başladılar.   İkinci Dünya Savaşı’nın bitimini takip eden yıllarda, Kloster Keller isimli bir restoranın sahibi Türkiye’ye geldiğinde gördüğü bu lezzeti öğrenmiş ve restoranında aynı isimle yapıp müşterilerine sunmaya başlamış.   Savaş sonrası Doğu Almanya sınırları içinde kalan Potsdam kentine, 1954 yılında Sovyetler Birliği’nin dışişleri bakanı geldiğinde heyet, Kloster Keller’in “Keller” ismini verdiği restoranında ağırlanır ve menüde bulunan döner de konuklara ikram edilir. Buna ilişkin bilgi ve resimler halen bu restoranın panolarında yer alır.

 ALMANYA GÜNDE 20 MİLYON PORSİYON DÖNER YİYOR  

Bu dönerin ilk sunulduğu lezzet noktasının müstakil dönerciye dönüşmesi ise 1970’li yıllardan sonraya rastlar. 1980’li yıllardan itibaren ise hızla yayılmaya başlar. Uluslar arası fastfood zincirlerine kafa tutacak noktaya gelmesi epey zaman aldı.

Zamanla, kıyıda köşede yapılıp satılmaya başlayan dönerin lezzetini Almanlar sevmeye başladı.  Türkiye’ye gelen Alman turistler de burada daha yaygın gördükçe alışkanlık oluşmaya başladı.

Döner üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan İrfan Söyler’in sitesi olan turkdoner.com’da yer alan bilgiye göre, Almanya’daki tüketim rakamları şöyle:   Resmi istatistik kurumlarının verilerine göre Almanya’da günde 20 milyon porsiyon döner tüketiliyor.

– Almanya’da 25 bin Avrupa’da ise 50 bin üzerindeki noktada döner satılıyor.

– Sadece Almanya’daki döner cirosu yıllık 5 milyar Euro.

– 400 dolayında döner fabrikası var.

Almanya’da sanayileşen döner sektörü, 2000’li yıllardan itibaren anavatanına dönüp Türkiye’de de sanayi olmasını sağladı.   Almanya’da fastfoodda bütün rakiplerini geride bırakan dönerin zorlu rakipleri de var elbette. Hem de bu yenilgiyi hazmedemeyen rakipler.

– Bunlardan birisi ekmek arası sosis olarak bilinen würst. Artık folklorik bir tat olarak bulunabiliyor.

– Döner, Burger King, Mc Donalad’s ve KFC’nin piyasadan çektiği hammadde olarak kullanılan etin 2 katı et çekiyor.

– Pizza restauratları bir bir kapanıp döner restoranlarına dönüşmekte. En yiğit pizzacılar ise, pizzanın yanına döneri ilave ederek ayakta tutunmaya çalışıyor.

SATIŞ NOKTALARININ SAYISI  

 – Berlin’de 2.500

 – Kuzey Ren Westfalya’da 10.000

 – Viyana’da 1.750

 – Hollanda’da 10.00

 – Belçika’da 8.000

– Polanya’da 5.000 döner satış noktası bulunuyor.  

AT ETİYLE DÖNER HEDEF SEÇİLDİ  

Avrupa’daki at eti krizi, bizde geçtiğimiz hafta sonu haber olmaya başladı. Lakin İngiltere Şubat ayı başından bu yana at eti krizi ile çalkalanıyor. Adanın ciddi gazeteleri ve magazin gazeteleri de bu konuyu mercek altına almış durumda.

İngiltere’nin ardından Almanya’nın gündeme gelmesi ile et sektöründe yaşanan bu sorunların bir adrese yıkılacağı belli idi.

Çünkü Almanya’da döner sektörü beklenen çok ötesinde büyüdü. Günde 20 milyon porsiyon çok büyük bir rakam. Almanya’nın nüfusunun 80 milyon olduğunu hesaba katarsanız, her gün 4 Almandan biri döner yiyor demektir.

Alman milliyetçiliği, bir şeye zaman tanır ama mutlaka intikam alır. Bundan dolayı dönerin bu kadar büyümesine göz yummuş olsa bile nasıl çökerteceğinin hesapları yapılıp planları hazırlanmıştır.   Şimdi et sektörünün genelinde yaşanan bu çirkinliği dönerin sırtına yükleyecekler ve döneri şamar oğlanı yapıp et sektörünü kurtarmış olacaklar.   Tabii başarabilirlerse. Ama gelişmeler tabloyu böyle gösteriyor.

Ünal Tanık  Rotahaber