Bankacılarla Çok Gizli İran Zirvesi
“İran ile ticaretten çekilen bankalara kayıtsız kalamayız” diyen Zafer Çağlayan dün TBB’de sektör temsilcileriyle mini bir zirve yaptı İran’a yönelik uygulanan ambargo ve kısıtlamaların bazı ülkeler tarafından kırıldığına dair haberlerin Batılı ülkeler tarafından tepkiyle karşılandığı belirtildi. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bu ülkelerin Batı dünyasının İran’ın nükleer politikaları karşısındaki duruşuna zarar verdiğine işaret edilerek, gelişmelerin endişe verici seviyeye ulaştığı duyuruldu. Bir diplomat tarafından Reuters haber ajansına verilen Türkiye ve İran ile ilgili istihbarat raporunda, “Türkiye’nin İran ile gelişen finansal ve ekonomik ilişkileri, İran’ın Avrupa finans sisteminin tümüne erişimini sağlayan bir köprü görevi yapıyor. Türkiye, İran’ın faaliyetleri için Türk bankaları aracılığıyla kendini bir kanal olarak kullandırırken, Türk Lirası da İran fonlarının Avrupa’da yol almasına olanak sağlıyor” denildi. Raporda ABD, İngiltere ve diğer bazı ülkelerin bu yılın başında Birleşmiş Milletler’den İran merkez bankası, İran İhracat Kalkınma Bankası, Bank Mellat ve diğer İranlı finans kurumlarını kara listeye almasını istedikleri ancak İran ile yakın iş ilişkileri nedeniyle Çin’in sert tepkisiyle karşılaştıkları da belirtiliyor.
BANKALARA YASAK GELDİ
AB ve ABD yetkililerine göre bu bankalar İran’ın yasadışı nükleer ve füze programlarıyla ilgili aktivitelerini finanse etmek için yönlerini Avrupa, Ortadoğu, Asya ve Afrika’ya çevirdiler. BM Güvenlik Konseyi sadece bir bankayı, Bank Mellat’nın yan kuruluşu First East Export Bank’ı kara listeye aldı. ABD ve AB İran’ın ikinci büyük bankası Mellat’ya kendi yaptırımlarını uygularken, banka Türkiye’nin üç büyük kentinde faaliyetlerini sürdürüyor.
‘YABANCI ORTAĞIMIZ VAR ELİMİZ KOLUMUZ BAĞLI’
Türk-İran İş Forumu’nda geçen hafta “İran’la ticaretten çekilen bankalara kayıtsız kalamayız” diye sert çıkan Devlet Bakanı Zafer Çağlayan dün İstanbul’da Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu üyeleriyle mini bir zirve yaptı. Basına kapalı olan toplantıya, TBB Genel Sekreteri Ekrem Keskin ile Yönetim Kurulu üyelerinden Akbank Genel Müdürü Ziya Akkurt ve Yapı Kredi Genel Müdürü Faik Açıkalın katıldı. TBB Başkanı Ersin Özince ise yurtdışında olduğu için toplantıya katılamadı. Mini zirvede Çağlayan’ın TBB üyelerine, “Bu sorunu aşmak için neler yapılabileceğini” sorduğu, ancak aldığı yanıtın ‘Üzgünüz yapacak bir şey yok” olduğu öğrenildi. Bilindiği gibi ağustos ayının başında ABD Hazine Bakanı Müsteşar Yardımcısı Daniel Glaser başkanlığında bir heyet Türkiye’ye gelmiş özellikle bankacılık sistemini İran’la iş yapmamaları konusunda sertçe uyardığı basına yansımıştı. Toplantıda Bakan Çağlayan’ın bankacılara İran’a yönelik ilişkilerde ve bankacılık işlemlerinde son gelişmelerin nasıl seyrettiği ve neler yapılabileceğini sorduğu öğrenildi. Bankacıların da ABD’nin çok katı bir tavır sergilediği ve İran ile ya da İran’a ticaret yapan herhangi bir şirket ile ilgili yapılan en ufak bir işlemin bile yapılması durumunda çok ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalınacağını bildirdikleri öğrenildi.
‘MERCEK ALTINDAYIZ’
Bankacıların, Bakan’a “Bazılarımızın ortağı ABD’li bazılarımızın İtalyan. Yabancı ortağınız olmasa bile işlemler çok ciddi mercek altında. Bu yüzden geçmişte ciddi cezalara maruz kalan Avrupalı bankalar bile var. Bankalar olarak İran konusunda bizim yapabileceğimiz hiçbir şey yok” şeklinde konuştukları bildirildi. Toplantıda Bakan Çağlayan’ın bankalara herhangi bir öneride bulunmadığı öğrenildi. Çağlayan’ın bankacılar ile “ne yapılabilir?” diye konuşurken Reuters’e aynı saatlerde gelen bir haber aslında, çok da fazla çıkış yolu olmadığını gösterdi. Bir diplomat tarafından Reuters’e verilen Türkiye ve İran ile ilgili istihbarat raporunda, “İran fonları Türkiye aracılığı ile Avrupa’ya giriyor” ifadesinin yer alması, Türkiye’nin bankacılık sisteminde atacağı yanlış adımın sistemi zora sokacağının işareti olarak algılandı.
