Bayraktar”Çeltikte üretim iyi, fiyatı üzüyor”

TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Çeltikte 2000 yılında % 41 olan ülke ihtiyacını karşılamada yeterlilik oranı 2010’da % 80’e ulaştı”“Ancak çeltik fiyatı 2009’un gerisinde kalarak, geçen yılın aynı fiyatlarıyla aynı seviyede  gerçekleşiyor”“Neredeyse üretim rakamı kadar yapılan ithalat nedeniyle Eylül sonu itibarıyla üreticinin eline geçen ortalama fiyat, maliyetin de gerisinde kalıyor” “TMO, maliyetleri göz önünde bulunduran, üretimi teşvik edici bir fiyatı gecikmeden açıklamalı”-“Üreticilerimiz, acil ihtiyaçları olmadığı sürece, ürününü değerinde pazarlayabilmek için bekletsin”

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türk çiftçisinin, prim desteği ve ithalatı engelleyici tedbirlerin de etkisiyle yıldan yıla ülkemizin çeltik üretim potansiyelini çok iyi değerlendirdiğini ve  son yedi yılda üretimi ikiye katladığını belirterek, “Ancak, yüksek ithalat nedeniyle Eylül sonu itibarıyla üreticinin eline geçen ortalama fiyat, maliyetin de gerisinde kalıyor” dedi.

Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, üretimdeki artışın çeltik ekim alanları ve kaliteli, verim gücü yüksek yerli tohumların kullanılmasıyla ikiye katlandığını, çeltikte bu yıl beklenen  rakamın 900 bin ton olduğunu bildirdi. Çeltik üretimi halen ülke ihtiyacını tam olarak karşılamasa da 2000 yılında % 41 olan yeterlilik oranının 2010’da % 80’e ulaştığını vurgulayan Bayraktar, “Ülkemizde 2011 hasat dönemi Eylül itibarıyla Trakya’da başlamıştır. Hasadın yaklaşık % 30’unun gerçekleştirildiği bu günlerde çeltik fiyatı 2009’un gerisinde kalarak, 2010   fiyatlarıyla aynı seviyede  gerçekleşmektedir” bilgisini verdi.

Bayraktar, şunları kaydetti:“2009 yılında ortalama 110 kr/kg olan çeltik fiyatları, 2010’da ortalama 100 kr/kg seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu yıl ise üretimin yoğun olarak gerçekleştirildiği ilçelerden alınan bilgilere göre çeltik fiyatı ortalama 100 kr/kg’dır.Türkiye genelinde çeltik üretim  yörelerinden alınan veriler ışığında yaptığımız çalışmalar sonucu oluşturulan çeltik maliyeti ise 119 kr/kg’dır. 2011 yılı 10 kr/kg olan prim desteği dikkate alındığında Eylül  sonu itibarıyla üreticinin eline geçen ortalama fiyat, maliyetin gerisinde kalmaktadır.Çeltik üreticisinin bu yıl maliyetinin gerisinde ürün pazarlamasının en önemli nedenini, geçtiğimiz yıl ihtiyacın üzerinde yapılan ithalat sonucu, piyasada ihtiyacın üzerinde çeltik bulunmasına, bu yıl da hala ithalatın devam ediyor olmasına bağlayabiliriz.”

-Son 10 yılın en yüksek ithalatı yapıldı-

Türkiye’de geçtiğimiz yıl çeltik üretiminin 860 bin ton, bu üretimin pirinç karşılığının 516 bin ton olduğunu bildiren TZOB Genel Başkanı, “Pirinç tüketimi ise 600 bin tondur. 2010 yılında az miktarda ithalata ihtiyaç duyulmasına rağmen, 371 bin ton pirinç karşılığı ithalat yapılmıştır. Toplam üretime yaklaşan bu rakam son 10 yılın en yüksek ithalat rakamıdır” dedi

Geçen yıl ülke ihtiyacının üzerinde gerçekleştirilen ithalatın bir bölümünün DİR (Dahilde İşleme Rejimi), bir bölümünün de gümrük vergi oranlarının üreticileri koruyamaması nedeniyle düşük fiyatla gerçekleştirilen ithalatı kapsadığını anlatan Bayraktar, “2010 yılında toplam pirinç ihracatının tamamının DİR kapsamında yapıldığı  düşünülse bile ihracat rakamı dikkate alındığında,  gerektiğinin çok üzerinde ithalat yapıldığı ortadadır” görüşüne yer verdi. Bayraktar, şöyle devam etti:“Bu yıl ise ilk 8 ayda toplam 188 bin ton pirinç karşılığı ithalat yapılmıştır. İthalat hasat öncesi Ağustos ayında dahi devam etmiştir. Ülkemize göre dünyada çeltik ve pirinç fiyatları düşük seyretmektedir Gerek üretim maliyetlerinin fazlalığı, gerekse rekabet içinde olduğumuz ülkelerin verimlerindeki yükseklik üreticinin ve çeltik üretiminin korunmasını zorunlu kılmaktadır. Özellikle hasat öncesi ve ihtiyaç fazlası ithalatı önleyici ek tedbirler alınmalıdır.Ülkemizde çeltik üretimindeki artış, prim desteği verilerek ve ithalatı engelleyici tedbirler alınarak sağlanabilmiştir. Bu artış yavaş yavaş gerçekleştirilmiş, üretimdeki artış son 7 yılda ancak iki katına çıkarılabilmiştir. Sonuçta çeltik üretiminin artması, üretici gelirleriyle doğrudan ilişkilidir. DİR kapsamındaki fazla ithalat, ihracat düşünülerek yapılmış olsa dahi iç piyasa fiyatlarını olumsuz etkilemekte, bir sonraki yıl ekim alanlarının azalmasında etkili olmaktadır. Bu nedenle üretim belirli bir seviyeye gelinceye kadar üretici fiyatlarını etkileyecek uygulamalardan kaçınılmalıdır.”

-TMO gecikmemeli-

Çeltik hasadının bugünlerde yoğunlaştığına, bu artışla piyasada oluşacak arz fazlası nedeniyle fiyatların daha da gerilemesine izin verilmemesini isteyen Bayraktar, şu değerlendirmeyi yaptı:“Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), 28 Eylül’de yaptığı açıklamada piyasada oluşan fiyatlara şimdilik müdahale edilmeyeceğini belirtmiştir. Ancak, oluşan fiyat, üretim maliyetlerinin altındadır. Bu nedenle hasadın yoğunlaşmasıyla birlikte fiyatların daha da gerilememesi için TMO’nun üretici maliyetlerini göz önünde bulunduran, üretimi teşvik edici bir fiyatı gecikmeden açıklaması büyük önem arz etmektedir.Ayrıca, üreticilerimize, acil ihtiyaçları olmadığı sürece, ürünlerini değerinde pazarlayabilmek için bekletmelerini öneriyoruz. Bu amaçla TMO’nun emanete alım sistemini kullanarak, ürünlerini depolamaları önem taşımaktadır.”