BM: “Daha iyi insan beslenmesi sağlayan gıda sistemleri inşa edebiliriz”
Beslenme, sağlık, eğitim, sosyal koruma ve tarım uzmanları Budapeşte’de FAO, WHO, UNICEF ve WFP ile buluşuyor
5 Aralık 2017, Budapeşte, Macaristan – Beslenme, sağlık, eğitim, sosyal koruma ve tarım alanından 200’den fazla uzman ve profesyonel Budapeşte’de bir araya geliyor. Hepsi bir şeyde hemfikirler: yerel, ulusal, bölgesel ve küresel gıda sistemlerinin insanların beslenme düzenlerini iyileştirmek için daha fazlasını yapabileceği kanaati.
Dün başlayan iki günlük Sağlıklı Beslenme Düzenleri için Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Bölgesel Sempozyumu BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) ve Dünya Gıda Programı (WFP) ile işbirliği içinde BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ortaklaşa düzenleniyor. Bu, FAO’nun başlattığı sempozyumlar serisinin dördüncüsü ve tüm dünyada bu sonbaharda gerçekleşiyor. Hepsinin ortak amacı sağlıklı beslenme düzenlerini teşvik etmek için gıda sistemlerinin potansiyellerinin itici güç olarak ortaya çıkarılması.
Sempozyumun katılımcıları hükümet, milletvekilleri, akademi, özel sektör, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları, çiftçiler, kooperatifler ve sivil toplum temsilcilerinden oluşuyor. Farklı sektörler Birleşmiş Milletler Beslenmede 10 Yıllık Faaliyet Dönemi’nin (2016-2025) bir parçası olarak ve İkinci FAO/WHO Uluslararası Beslenme Konferansı (Roma, 2014) tarafından güçlü şekilde teşvik edilen ileri derecede uygun politika süreçlerine yardım etmek için bir araya geliyor.
Yanlış beslenmenin; büyümede duraklama, cılızlık, aşırı kilo, obezite, vitamin ve mineral eksiklikleri gibi çeşitli türleri bir şekilde tüm Avrupa ve Orta Asya ülkelerinde bulunuyor. FAO/WHO verilerine göre, bu bölgedeki yetişkinlerden yüzde 55’ten fazlası ya aşırı kilolu veya obez. Ayrıca milyonlarca insan da anemi, iyot, çinko veya A ve D vitamin eksikliğinden mustarip.
Toplantının koordinatörü de yapan FAO Gıda Güvenilirliği ve Tüketici Koruma Yetkilisi Eleonora Dupouy sağlıksız beslenme düzenine yol açan faktörlerin birçoğunun kişisel gıda tercihi dışındaki alanlarla ilgili olduğunu bildirdi. Dupouy sağlıklı beslenme düzenlerini başarmanın çok faktörlü ve çok dereceli görev ve sorumluluk gerektirdiğini söyledi.
Dupouy “Bugün iyi beslenmenin sadece tarımsal verimliliğe değil aynı zamanda bütün gıda sistemlerine – üretim planlamasından tüketime kadar tüm yollar– bağlı olduğunu anlıyoruz.” dedi. FAO Yetkilisi “Besinsel değerin nerede kaybolma riski altında olduğunu ve bunu korumak ya da zenginleştirme imkanlarının nerede olduğunu görmek için tedarik zincirlerine ve gıda sistemlerindeki her unsura birlikte bakmamız gerekiyor. Hem uzaktaki kırsal bölgeler hem de şehirlerdeki insanlar için besleyici ve güvenilir gıdanın fiziksel olarak ulaşılabilir olduğundan emin olmak için depolama, işleme imkanları, yollar, pazarlar gibi altyapı üzerine düşünmemiz gerekiyor. Amacımız arkada kimseye bırakmamak.” diye ekledi.
Dupouy sürdürülebilir gıda sistemlerini nelerin oluşturduğu veya sağlıklı besin düzeninin neye benzediğine dair anlayış eksikliğinin bir engel olabileceğini söyledi. Okullar ve eğitimciler bu eğilimi değiştirmede önemli bir ol oynayabilirler. Sağlık hizmetleri ve sosyal koruma gibi diğer sektörlerde de farkındalık yaratmak önemli.
Tarımın kendisi de şu anda sağladığından daha fazla besinsel seviyeye katkıda bulunabilir. FAO bitki çeşitlendirmesini teşvik ediyor. Sıklıkla yerel biyoçeşitlilik, bilgi ve geleneksel uygulamalar iyileştirilmiş beslenme için bir temel hizmeti görebilir.
Dupouy “Farklı profesyonel alanlar ve hükümet sektörleri arasında köprüler inşa etmeye ihtiyacımız var. Böylece her bir potansiyel katkının ve sorumluluğun anlayışını paylaşırız. Diğer şeyler arasında bu bize stratejik ortaklık fırsatlarını tespit etmemize ve kaynakları harekete geçirmemize yardımcı olur.” ifadelerini kullandı.
WHO verilerine göre düşük kaliteli beslenme düzenleri; kalp ve kan damarı hastalıkları, kanser, solunum hastalığı ve diyabet gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar değişebilir risk faktörünün ilk sırasında yer alıyor. Bunlar, bölgedeki – özellikle son 20 senede gelir seviyelerinde hızlı artışların görüldüğü Doğu Avrupa’da– yüksek Yaşam Yılına Uyarlanmış Yeti Kaybı (DALY) değerlerine katkıda bulunuyor.
2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri şunu çok açıkça ortaya koyuyor: gıda güvenliği ve iyi beslenme herkes için temel ilke. Eğer insanlar iyi beslenmezlerse ve sağlıkları iyi olmazsa diğer Hedeflerin birçoğu da risk altındadır.
