Canlı Hayvan İthalatına Sıkı Kurallar Getirilmelidir
Bu hafta basında geniş yer bulan İspanya’dan sahte evraklarla ülkemize sokulmaya çalışılan hayvanlarla ilgili Türk Veteriner Hekimleri Birliği Merkez Konseyi bir açıklama yaptı.
Canlı Hayvan İthalatına Sıkı Kurallar Getirilmelidir
Son günlerde bazı ulusal basın ve yayın organlarınca gündeme getirilen haber ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıklamasına göre; “İspanya’dan bir hayvan nakil gemisi ile sahte evrak düzenlenmesi suretiyle ülkemize getirilen besilik sığırlar, İskenderun Liman’ında Bakanlık birimlerince veteriner kontrollerine tabi tutulmuştur. Söz konusu sevkiyata ilişkin İspanya yetkili otoritesi tarafından düzenlenen veteriner sağlık sertifikaları doğrulanması amacıyla ilgili ülkeye gönderilmiştir. İspanya yetkili otoritesi tarafından söz konusu hayvanların; Lübnan’a gönderilmek üzere İspanya’nın Tarragona Limanı’ndan yüklendiği ve sertifikalandırıldığı, bu hayvanlar için ülkemize yönelik herhangi bir sertifika düzenlenmediği ve kendilerine iletilen sertifikaların sahte olduğu belirtilmiştir. Söz konusu durum hakkında Bakanlık tarafından Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulmuş ve hayvanlar karantinaya alınmıştır” denilmiştir. Yine aynı açıklamanın devamında “Söz konusu hayvanların halen gümrük gözetimi altında olduğu, serbest dolaşıma girişi yapılmadığı” ifade edilmiştir.
Öncelikle Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) tarafından defaatle açıklama yapıldığı üzere canlı hayvan ithalatı ülkemiz hayvancılığının sorunlarını çözmemekte aksine sorunu daha da büyütmektedir. Nüfusu 83 milyonu aşmış olan ülkemizin kırmızı et ihtiyacını karşılamanın yegane çözümü orta ve uzun vadeli programlarla yerli üretimin geliştirilmesi ve teşvik edilmesidir. Eğer bazı yıllarda sınırlı sayıda canlı hayvan ve karkas et ithalatı yapma zorunluluğu doğarsa halk sağlığı ve hayvan sağlığının korunması açısından tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi çok sıkı veteriner kontrol önlemleri uygulanması gerekmektedir.
Bu değerlendirmeler ışığında; Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 26 Nisan 2018 tarihinden önce yürürlükte olan 2015/2 no’lu tebliği ile, ithal edilecek damızlık, kasaplık ve besilik büyükbaş ve küçükbaş hayvanların veteriner kontrolleri, Bakanlıkça görevlendirilen resmi seçim heyetlerince ihracatçı ülkelerde çiftliklerde ve toplama istasyonlarında yapılır, ilgili belgeler tanzim edilerek onaylanır ve seçim listeleri ile tutanaklar veteriner sağlık sertifikalarına eklenirdi. Bu işlem hem sağlıklı, hem de genetik vasfı yüksek hayvanların seçimini sağladığı gibi, bilgi ve belge güvenliğine de ek bir ön inceleme ve güvence sağlıyordu. 26 Nisan 2018 tarihi sonrasında ise ithalatçı firmalar, ‘seçim heyetleri ek masrafa yol açıyor ’ gibi basit ve kabul edilemez gerekçeler öne sürmüş ve ısrarları neticesinde Bakanlıkça yayımlanan 2018/15 No’ lu Tebliğ ile seçim heyeti görevlendirilmesi uygulamasına son verilmiştir. 26 Nisan 2018 tarihinden itibarende bu ve benzeri ithalatlarda veteriner hekimler görevlendirilmemiştir. Bugün yaşanan sorunların temel nedeni, ithal hayvanların bizzat menşeinde yapılan fiziki, hayvan hastalıkları yönünden muayene ve yüklemeye iştirak etme kapsamındaki bilgi ve belgelerin kontrollerinin kaldırılmasından kaynaklanmaktadır.
Sonuç olarak, canlı hayvan ithalatında ivedi olarak şu an yürürlükte olan ilgili mevzuat, 26 Nisan 2018 tarihi öncesinde yürürlükte olan 2015/2 no’lu tebliğ de göz önünde bulundurularak yeniden revize edilmez ise bu ve buna benzer bir çok olayın yeniden yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Bakanlık bir an önce kasaplık ve besilik canlı hayvan ithalatında yurtdışına gönderilen ve resmi veteriner hekimlerden teşkil edilen “Seçim Heyeti ” uygulamasına tekrar dönmelidir. Teknik ve idari şartnamelerdeki hükümlerin tamamını sağlayamayan ve yeterli altyapıya sahip olmayan firmalara ithalat yetkisi verilmemelidir. Ayrıca ithalat işlemlerinde çift başlılıktan kaynaklanan bir diğer sorunun da giderilmesi açısından, geçmişte olduğu gibi yine besilik, kasaplık ve damızlık hayvan ithalatı konusundaki tüm iş ve işlemlerin (kontrol belgesi düzenleme, sağlık sertifika şartları, ülke giriş kontrolleri vb.) tek bir Genel Müdürlük eliyle yürütülmesinin daha faydalı olacağını değerlendiriyoruz.
Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunulur.
Ali EROĞLU
Türk Veteriner Hekimleri Birliği
Merkez Konseyi Başkanı
