Ceza Yerine Denetim Olmalı…


78369

 

 

 

 

SEBZE/ MEYVELERDE CEZA YERİNE, TÜKETİCİ SAĞLIĞI ÖNCELİKLİ DENETİM OLMALI!

 

Dr. Can DEMİR

Veteriner Hekim

 

 

Gelişmiş ülkelerde gıdanın üretiminden tüketimine (çiftlikten sofraya) kadar olan zincirde olabilecek çeşitli risklerin yönetilmesi için günün ihtiyaçlarına yönelik geliştirilen Gıda Emniyeti, Gıda Güvenliği veGıdaGüvenilirliği uygulamaları yaygın olaraksistem dahilinde uygulanmaktadır.

Ülkemizde bu konuAB normlarına uygun bir yaklaşım ile hazırlandığını değerlendirdiğimiz 5957 sayılı ‘’SEBZE VE MEYVELER İLE YETERLİ ARZ VE TALEP DERİNLİĞİ BULUNAN DİĞER MALLARIN TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUN’’ve devamında çıkarılan yönetmelik, tebliğ vb. mevzuat düzenlemesiuygulamalarına geçilmiştir. Bu kanun ile sebze ve meyveler ile arz ve talep derinliğine göre belirlenecek diğer malların ticaretinin kaliteli, standartlara ve gıda güvenilirliğine uygun olarak serbest rekabet şartları içinde yapılmasını, malların etkin şekilde tedarikini, dağıtımını ve satışını, üretici ve özellikle tüketicilerin hak ve menfaatlerinin korunmasını, cezai uygulamaların ikinci planda değerlendirilmesi ile ilgili meslek mensuplarının faaliyetlerinin düzenlenmesini, toptancı halleri ile pazar yerlerinin modern bir sisteme kavuşturulmasını ve işletilmesini sağlamak amaçlandığı bilinmektedir.

 

5957 sayılı kanunun devamı olarak 04.08.2016 tarih ve 29791 sayılı resmi gazetede yayınlanan ‘’KONTROL VE DENETİM NOKTALARININ KURULMASINA VE İŞLETİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ’’ incelendiğinde tüketici sağlığının ve gıda kontrol laboratuarlarınca analizlerin yapılması gerektiği net olarak belirtilmediği görülmektedir.

 

Ülkemizin sebze ve meyve üretimi yaklaşık 50 milyon ton civarında olup,bu ürünler ülke genelindeki 179 adetsebze ve meyve hali tarafından alımı ve satımı yapıldığı belirtilmektedir. 2015 yılında yaklaşık 3.32 milyon ton ve 2.84 milyar dolar ihracat değeri gerçekleşmiştir. Haller faaliyet gösteren işletme sayısına göre küçük (30-100 işletme ), orta (101-250 işletme) ve büyük (251 üzeri işletme olmak üzere sınıflandırılmış, orta ve büyük hallere Gıda Kontrol Laboratuvarı ile soğuk hava deposu ve tasnifleme , ambalajlama tesisleri zorunluluğu getirilmiştir. Yine bu mallara malların üretim yerini, cinsini, miktarını, hangi üretici ve işletmeye ait olduğunu, varsa sertifika bilgilerini ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca uygun görülecek diğer hususları (yöresel ürün bilgisi vb.)  ihtiva eden barkod etiketi / künye belgesi uygulanması düzenlenmiştir(her iki bakanlığın etiketleme adının müşterek bir isimlendirme ile belirlenmesi uygun olacaktır). Burada sebze ve meyveyi ticari bir ürün olarak değerlendirip üretici, komisyoncu/tüccar ve satıcıların yaptıkları işlemleri bir kayıt sistemine bildirim yapmaları zorunluluğu getirilmiştir.  Bu altyapı ile aslında sektöre üretimden tüketime kadar nihai tüketicinin öncelikle sağlığını içeren bir denetim ve izlenebilirlik sistemi  amaçlanmalıdır.

 

DİĞER HABERLER
Stiglitz: Fed'in bu yıl faiz artırması imkansız

Günümüz koşullarında çiftlikten sofraya denilen bu tedarik zincirinin çeşitli teknolojiler ve teknik sistemler uygulanmak suretiyle tüketiciye sadece güvenli gıdanın ulaşmasını temin edilmektedir. “Ürün Kimliklendirme Suretiyle İzlenebilirlik” olarak tanımlanan bu akıllı ve elektronik sistemler tüketimden önce olası problemlerin önüne geçerek tüketici sağlığını koruma esaslı denetim kapasitesini arttırmakta ve mali yönden de kayıtdışı faaliyetlerini önleyeceği değerlendirilmektedir. Bahse konu kimliklendirme için kullanılacak akıllı ve elektronik sistemler ile ekipmanların üretici seviyesinde tedarik edilebilmesi; FAO veya AB hibeleri projelendirme ile ulusal veya uluslararası desteklerle sağlanmalıdır.

 

Bu amaçla yukarıda bahsi geçen izlenebilirlik sistemine ürünlerin yurtdışına ihraç edilen ürünlerde olduğu gibi yurtiçinde deyerinden/tarladan alınacak numunelerin, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca yetkilendirilen ve akredite Gıda Kontrol Laboratuvarları’nda analiz (doğrulanması) uygulaması yapılmasının gerçekçi olacağından 04.08.2016 tarih ve 29791 sayılıtebliğeeklenmesi gereklidir. Bu kontroller sıklığı periyodik olmalı ve/veya sevkedilen ürün miktarına bağlı olarak örnekleme metodu ile belirlenmelidir.

Gıda Kontrol Laboratuvarları’nda analizlerle doğrulama uygulaması ile sebze ve meyvelerin GDO’lu üretim olmadığı, raf ömürlerinin uzaması için dış yüzeylerin parafinlenmediği gibi vb. bilgilere rahatlıkla ulaşalıcak olması tüketicilerin kimliklendirmesistemine olan ilgilerini ve güvenlerini arttıracak ve aynı zamanda mobil veya Internet ortamından diğertüm bilgilere tüketiciler tarafından erişimin sağlanması ile devletin önceliği,toplum sağlığını korumadaki sorumluluğunu daha etkin olarak yerine getirmesini sağlayacaktır,

 

4 Ağustos 2016 PERŞEMBEResmî GazeteSayı : 29791
TEBLİĞ
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığından:

KONTROL VE DENETİM NOKTALARININ KURULMASINA VE İŞLETİLMESİNE

İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca belediyelerce gerekli denetim faaliyetlerinin icra edilebilmesini teminen il ve ilçe merkezlerinin giriş ve çıkışları ile şehirlerarası yollarda kontrol ve denetim noktalarının kurulması ve işletilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 1 inci madde kapsamında kontrol ve denetim noktalarının kurulması ve işletilmesine ilişkin hususları kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 15 ve 17 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,

b) Belediye: 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununa tabi belediyeleri,

c) Kanun: 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunu,

ç) Künye: Malların üretim yerini, cinsini, miktarını, hangi üretici ve işletmeye ait olduğunu, varsa sertifika bilgilerini ve Bakanlık ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca uygun görülecek diğer hususları ihtiva eden barkodlu etiketi veya bu bilgileri içeren belgeyi,

d) Sistem: Bakanlık bünyesinde elektronik ortamda kurulan ve internet tabanlı çalışan merkezi hal kayıt sistemini,

e) Toptancı hali: Kanunda yer alan asgarî koşulları taşıyan projeler çerçevesinde belediyeler ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan, malların ayrı ayrı yahut birlikte toptan alım ve satımı ile kaydının yapıldığı yerleri,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kontrol ve Denetim Noktalarının Kurulması ve Faaliyete Geçmesi

Kontrol ve denetim noktalarının kurulması

MADDE 5 – (1) Kontrol ve denetim noktası kuracak belediyelerce, bu noktaların il ve ilçe merkezlerinin giriş ve çıkışları ile şehirlerarası yollarda bulunmasına ve buraların trafik düzenini ve güvenliğini olumsuz etkilemeyecek konumda ve yapıda olmasına dikkat edilir.

(2) Kontrol ve denetim noktalarının kurulmasına yönelik büyükşehir belediyelerince belirlenen yerler ilin, diğer belediyelerce belirlenen yerler ise noktanın il belediyesince kurulması halinde ilin, ilçe belediyesince kurulması halinde ise ilçenin mülki idare amirinin onayına sunulur.

(3) Kontrol ve denetim noktaları, mevcut güzergâh üzerinde yol kenarı denetim yetkisi bulunan diğer kurumların denetim noktalarına uygun bir uzaklıkta olmak ve nakil vasıtalarının, can ve mal güvenliğini riske atmadan duraklayabileceği ya da giriş ve çıkış yapabileceği şekilde, bu noktalarda görev yapacak personelin ihtiyaçları da göz önünde bulundurulmak suretiyle tesis edilir.

(4) Kontrol ve denetim noktalarında gerekli her türlü teknik donanım, araç, gereç ve demirbaşlar belediyeler tarafından karşılanır.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yurt genelinde kurulan yol kenarı denetim istasyonlarının kullanımı

MADDE 6 – (1) Belediye sınırları içinde yer alan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yurt genelinde kurulan yol kenarı denetim istasyonları belediyelerce kontrol ve denetim maksadıyla Ticari Amaçla Yük ve Yolcu Taşımacılığı Yapan Araçlara Yönelik Yol Kenarı Denetim Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Protokole taraf olunarak kullanılabilir.

(2) Protokole taraf olmak isteyen belediyelerce, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına başvurulur.

(3) Protokole taraf belediyelerce Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yol kenarı denetim istasyonlarında, tahsis edilen açık veya kapalı alan, oda, masa, internet bağlantısı ve diğer tüm altyapı imkânlarından faydalanılabilir. Lüzumlu diğer teknik donanım belediyelerce karşılanır.

(4) Belediyelerce kurulmuş ya da kurulacak olan kontrol ve denetim noktaları diğer kurumlarla yapılacak protokoller kapsamında ortak denetim noktası olarak kullanılabilir.

Kontrol ve denetim noktalarının faaliyete geçmesi

MADDE 7 – (1) Kontrol ve denetim noktalarındaki denetimler hal yöneticisi ya da hal zabıtası ve/veya hal yöneticisince görevlendirilen diğer personelce yerine getirilir.

(2) Sebze ve meyve toptan ticaretinde, şehirlerarası mal taşımacılığı süreklilik gösterdiğinden, sebze ve meyve sezonu dikkate alınmak suretiyle yeterli düzeyde denetim yapılabilecek şekilde personel planlaması yapılır.

(3) İhtiyaç halinde bu noktalarda, ilgili belediyenin talebi üzerine mülki idare amiri tarafından kolluk kuvvetlerinden de yeterli sayıda personel görevlendirilir.

(4) Kontrol ve denetim noktalarında durdurulan araçlarda yüklü bulunan sebze ve meyvelerin, Sisteme bildirilip bildirilmediği Sistem üzerinden alınan künye belgelerinin kontrolü ile tespit edilir. Bu kontrol ibraz edilecek künye belgesi üzerinde yer alan ya da nakil esnasında beyan edilecek künye numarasının Sistemden sorgulanması şeklinde yapılır.

(5) Belediyeler, kontrol ve denetim noktalarında yürütülecek denetim faaliyetinin, trafik güvenliğini olumsuz etkilemeyecek şekilde yürütülmesine yönelik gerekli her türlü tedbiri almakla sorumludur.

(6) Özel ve işletim yetkisi devredilmiş toptancı hal işletmeleri ve bu işletmelerde görevli kişiler, kontrol ve denetim noktalarında denetim yapamaz ve ceza tutanağı düzenleyemez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Ceza tutanakları

MADDE 8 – (1) İdari para cezası ve cezalı hal rüsumu uygulamasında, denetim yapmakla görevli ve yetkili personelce, Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmeliğin 1 ve 2 nolu eklerinde yer alan tutanaklar düzenlenir.

(2) Bu ceza tutanakları, üç nüsha olarak düzenlenir, tutanakların bir nüshası ilgiliye verilir, bir nüshası belediye encümenine sunulur, sabit nüshası ise dip koçan olarak saklanır.

(3) Tutanaklar, otokopili kâğıtlara seri itibarıyla matbu cilt ve sıra numarası taşıyacak şekilde bastırılır, yetkili personele zimmet karşılığında verilir ve kullanılan ciltlerin dip koçanları teslim alınmadan yeni cilt verilmez. Tutanaklar üzerinde kazıntı ve silinti yapılmaz, yanlış tanzim edilen tutanaklar, üzerine gerekli açıklama yapılmak suretiyle iptal edilir ve dip koçanlarıyla birlikte muhafaza edilir.

Mevcut kontrol ve denetim noktaları

MADDE 9 – (1) Tebliğin yürürlüğe giriş tarihinden önce kurularak işletilmekte olan kontrol ve denetim noktaları bu Tebliğde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kullanılmaya devam edilir.

Yürürlük

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı ile İçişleri Bakanı birlikte yürütür.

 

 


19 Ağustos 2016. 11:03
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x