En pahalı Et Türkiye’de

Hayvancılığa uygun coğrafyası ve iklimine rağmen dünyanın en pahalı eti Türkiye’de satılıyor. Avrupa’da kırmızı etin kilosu 3 ile 9 Euro (7-20 TL) arasında değişirken Türkiye’de fiyat 25-30 liraya dayandı. Tüketicinin cebini ve sofrasını vuran ateş pahası fiyatlar, üreticiyi de sevindirmiyor.

Çiftçi, yetiştirdiği hayvanın maliyetini bile karşılayamamaktan şikâyetçi. Öte yandan canlı hayvan fiyatları da tırmanışa geçti. Küçükbaş hayvanlarda canlı kilogram fiyatı 9 lirayı (5,8 dolar) buldu. Buna göre 50 kiloluk bir koyun 435 liraya satılıyor. Oysa ABD’de canlı koyunun kilosu sadece 68 cent (1 lira).

Sektörün önde gelen firmalarından Danet’in Yönetim Kurulu Üyesi Sait Uluçay, kırmızı et piyasasındaki çarpık durumu üretimin yeterli olmamasına bağlıyor. Kesime verilen hayvan sayısının artan talebi karşılayamadığını belirten Uluçay, bu durumun da ülkeye kaçak yollardan et ve canlı hayvan girişine yol açtığını belirtiyor. Bu da gıda güvenliğini tehlikeye atıyor. Türkiye’de yasalara göre et ve damızlık dışında canlı hayvan ithalatı yasak. Kişi başı yıllık et tüketimi ise 10,1 kilogram. Oysa bu rakam ABD’de 42, Avusturya’da da 37 kilo civarında. Tavuktan sonra kırmızı ete de büyük yatırım yapan Banvit’in Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Görener, Türkiye’de halen kırmızı et üretiminin dünya ortalamasının çok altında olduğunu söylüyor. Yonca Hayvancılık Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Akdağ ise et fiyatlarındaki artıştan, yem girdi maliyetlerinin sorumlu olduğunu ifade ediyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerinden derlenen  bilgilere göre, dünyada en ucuz koyun Amerika Birleşik Devletleri’nde satılıyor. Bu ülkede küçükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatı 0,68 dolar, Yeni Zelanda’da ise 0,96 dolar civarında. Avustralya’da 1,04, İran’da 2,75, Birleşik Krallık’ta 1,67, Hindistan’da 1,74, İspanya’da 1,60, Pakistan’da 1,13, Sudan’da ise 2,12 dolar civarında seyreden kurbanlık fiyatlarının en pahalı olduğu iki ülke ise Suriye ile Türkiye. Suriye’de canlı koyunun kilogram fiyatı 11,14, Türkiye’de ise 5,80 dolar. Bu fiyatlara göre, başlangıç ağırlığı 50 kilogram olan koyunlar, ABD’de yaklaşık 50, Yeni Zelanda’da 70, Avustralya’da 80, Pakistan’da 85, İspanya’da 120, Birleşik Krallık’ta 125, Hindistan’da 130, Sudan’da 160, Türkiye’de 435, Suriye’de ise 835 liradan başlayan fiyatlarla satılıyor.

DÜNYA BEŞİNCİSİYİZ AMA ÇİFTÇİ PERİŞAN

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvancılık İşletme Ekonomisi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Cevat Sipahi, Türkiye’nin 272 bin ton koyun eti üretimi ile dünyada 5’inci sırada yer almasına karşın, bu ürünü en pahalı kullanan ülke olduğunu vurguluyor. Sipahi’ye göre Türkiye’de fiyatların yüksek olması, üreticiden kaynaklanmıyor. Yem fiyatlarının belirleyici olduğunu anlatan Cevat Sipahi, “Bu durum ülkemizde koyun fiyatlarının tavan yapmasına yol açtı.” yorumunu yapıyor. 2009’a kadar son birkaç yıldır üreticilerin zarar ettiklerini ifade eden Sipahi, son dönemde artan anaç dişi kesiminin, üreticilerin sektörden çıktığını gösterdiğini de dile getiriyor.

Üretim küçük çaplı, hayvanlar cılız

Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) 2007 yılı verileri göre, Türkiye’de hayvancılık küçük ölçekli olarak yapılıyor. Buna göre ülkemizde yaklaşık 628 bin besi işletmesi bulunuyor. Bu işletmelerden yüzde 93,69’u 1–25 baş, yüzde 5,31’i 25–50 baş, yüzde 0,82’si 50–100 baş ve yüzde 0,12’si ise 100 baş ve üzeri kapasiteye sahip. Bunun yanında sektöre son yıllarda giren büyük şirketler ise uluslararası ölçekte dev sürülerle üretim yapmaya başladı. Ülkemizde hayvanların karkas (ham et) ağırlığı da dünya ortalamasının çok altında. Buna göre büyükbaş hayvanda ortalama karkas Türkiye’de 197 kilo gelirken, ABD’de 348, Almanya’da 309, Fransa’da 289 ve Avusturya’da 244 kilogram çekiyor. TZOB’un 2008 raporuna göre Türkiye’de 2013 yılında 164 bin ton et açığı olacak.

GDO yönetmeliği et-balık fiyatını artıracak

İstanbul İhracatçı Birlikleri Başkanlar Kurulu Başkanı Zekeriya Mete, GDO’lu ürünlere ilişkin yönetmeliğin çıkmasının ardından yemlik fiyatlarında iç piyasada yüzde 15-20 artış olduğunu kaydetti. İhracatçıların, GDO’lu ürünlere ilişkin yönetmelikten nasıl etkilendikleri konusunda cuma günü basın mensuplarıyla bir araya gelen Mete, yönetmelik çıkarılırken ihracatçının göreceği zararın göz önünde bulundurulmadığını dile getirdi. Yemlik fiyatlarında ciddi artışların yaşandığını kaydeden Mete, “Soya 450 dolardan 750 dolara, ayçiçeği küspesi 180 dolardan 350 dolara fırladı. Şu anda yemlik fiyatlarında dahili piyasada yüzde 15-20 artış oldu” diye konuştu. Gemilerin tahlil için beklemesinden kaynaklı gecikmelerin fiyatların daha da artmasına neden olacağını belirten Mete, “Yem fiyatlarının artması dolayısıyla ete, balığa, tavuğa yansıması da aynı oranda artacaktır” dedi. Mete, “hesapsız” yapılan bu uygulamanın ihracata ciddi zarar verebileceğine dile getirerek, bürokratların sektörün ihtiyaçlarını anlamakta zorlandığını bu nedenle sıkıntılar yaşandığını ifade etti. Zekeriya Mete, uygulamaya başlangıçta bir geçiş döneminin yaşanması gerektiğine dikkati çekti

Hazır kıyma satmak yasak, satana bin 120 TL ceza var

İstanbul Tarım İl Müdürü Ahmet Kavak, açıktan satılan kıymalar konusunda vatandaşları uyardı ve bunların alınmamasını, satanların Alo174’e şikayet edilmesini istedi.

Kavak, usulsüz kıyma üretimi yapan yerleri tespit ettiklerinde bin 120 TL para cezası verdiklerini söyledi. İstanbul İl Genel Meclisi’nin CHP’li üyesi Ercan Benian ise usulsüz kıyma üretimi konusunda veterinerleri suçladı. Küçük çapta üretim yapan yerleri denetleyen veterinerlerin diplomasını çerçevelettirip o işyerine astığını ve ayda bir kez maaşını almaya geldiğini ileri süren Benian, büyük bazı marketlerin de lobi yaparak üretim izni aldıklarını iddia etti. Kıyma satışı yapan yerler, kıymayı ancak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı izni ile etiketli ve ambalajlı olarak satabiliyor. Kıymanın açık olarak satışı ise yasak