Gıda enflasyonuna ‘erken uyarı sistemi’
Başbakan Yardımcısı Şimşek: “Merkez Bankası çok güçlü bir ekiple gıda fiyatlarında hangi ürünlerde arz fazlası veya açığı oluşabilir, önceden yapacağı çalışmalarla nerede bir takım tıkanmalar var, bizi uyaracak.”
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi’nin sekreterya görevinin Merkez Bankasına verildiğini hatırlatarak, “Banka çok güçlü bir ekiple gıda fiyatlarında hangi ürünlerde arz fazlası veya açığı oluşabilir, önceden yapacağı çalışmalarla nerede bir takım tıkanmalar var, bizi uyaracak. Erken uyarı sistemi ve uyarıya yönelik olarak hızlı tedbir alma yöntemiyle çalışacağız.” dedi.
Şimşek, yaptığı açıklamada, Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun gıda fiyatlarına ilişkin bir toplantı yaptığını anımsattı.
Türkiye’de gıda fiyatlarının enflasyona etkisinin benzer ülkelerden daha yüksek olduğuna işaret eden Şimşek, gıda fiyatlarında oynaklığın da daha fazla olduğunu söyledi. Bu durumun para politikasını zorlaştırdığını dile getiren Şimşek, son 10 yılda enflasyonun ortalama 3 puanının gıdadan kaynaklandığını belirtti.
Gıda fiyatlarındaki değişimin manşet enflasyonun çok üzerinde seyrettiğine dikkati çeken Şimşek, gıda fiyatlarındaki beklenmedik oynaklık AB’de, Doğu Avrupa’da, Akdeniz’de yüzde 0,1 ile 0,2 arasında değişiyorsa, Türkiye’de yüzde 0,73 civarında olduğunu dile getirdi.
Türkiye’deki gıda fiyatlarının bu ülkelere göre ortalama 4 kat daha oynak olduğunu vurgulayan Şimşek, 2-3 yıl önce bu sorunu gördüklerini ve gıda fiyatlarını dengelemek için bir komite kurduklarını, ancak arzuladıkları verimi alamadıklarını söyledi. Şimşek şu anda da gıda komitesi başkanlığının kendisine, sekreterya görevinin de Merkez Bankasına verildiğini ifade etti.
Mehmet Şimşek, gıda enflasyonunun dengeye oturtulması için yapacaklarıyla ilgili olarak şu bilgileri verdi:
“Her şeyden önce Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin dünya normlarına paralel olarak metodolojide ne yapılabilir onlara bakacağız. Gıda fiyatlarıyla ilgili tarladan pazara, süpermarkete ve eve gelene kadar sorunları masaya yatırdık. Şimdi bu sorunlara ilişkin çözümlerden bahsediyoruz. Örneğin soğuk hava depolaması, ulaştırma, aracıların azaltılması, rekabetin önündeki engellerin azaltılması gibi… Ankara’da her gün bir semtte pazar kuruluyor. O semt pazarına üretici ve satıcılar serbest bir şekilde giremiyorlar. Oralarda neler yapılabilir onlara bakacağız. Tarımsal üretimin artırılmasına yönelik tarım bankacılığının ön plana çıkarılması ve lisanslı depoculuk konuları gibi birçok konu var. En önemli konulardan biri şu; biz bu komitenin sekreteryasını Merkez Bankası’na verdik. Banka çok güçlü bir ekiple gıda fiyatlarında hangi ürünlerde arz fazlası veya açığı oluşabilir, önceden yapacağı çalışmalarla nerede bir takım tıkanmalar var bizi uyaracak. Biz de hızlı tedbir alacağız. Gerekirse Ekonomi Bakanlığına ileteceğiz, ona göre dış ticaret tedbirleri alacağız. Erken uyarı sistemi ve uyarıya yönelik olarak hızlı tedbir alma yöntemiyle çalışacağız. Özetle çok kapsamlı bir çalışma olacak.”
“Biz İngiltere’deyken Yeni Zelanda’dan elma gelirdi”
Sektör tarafından yaş meyve sebzede firenin yüzde 25 olduğunun ifade edildiğine dikkati çeken Şimşek, bu oranının diğer ülkelerde bu kadar yüksek olmadığını söyledi. “Biz İngiltere’deyken Yeni Zelanda’dan elma gelirdi.” diyen Şimşek, sistem ulaşımdan depolamaya kadar iyi kurgulanırsa gıda fiyatlarındaki oynaklığın ve fiyat artışının bir miktar sınırlandırılabileceğini dile getirdi.
Şimşek, bunların hepsinin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile koordineli, piyasa mekanizması içinde olacağını vurgulayarak, “Bir gerçek var, tarlada ürün fiyatı düşük, markete geldiği zaman kat kat yükseliyor. Onun için tüketicimiz ve üreticimiz için çalışacağız. Buna yönelik tedbirler geliştirilecek. İlk toplantıyı da en kısa zamanda yapacağız. Bu komite bir genelge ile kurulmuştu o değiştirilecek muhtemelen. Önümüzdeki dönemde çalışacağız.” diye konuştu.
