İklim Şurasında Tarım ve Gıda İçin Güzel Haberler Var


İklim Şurasında Tarım ve Gıda İçin Güzel Haberler Var

Prof. Dr. Nazımi AÇIKGÖZ

Bitkisel üretimde değişen çevre koşullarında daha iyi performans gösteren genotiplere gereksinim duyulur. Bitki ıslahı, işte söz konusu yeni çeşitlerin geliştirilmesinde devreye girer. Genelde yeni bir çeşit 13-15 yıllık bir sürede çiftçiye ulaşmaktadır. Son yıllarda bulucularına Nobel ödülü kazandıran CRISPR yani gen düzenleme yöntemi söz konusu süreyi 4 yıla kadar indirebilmektedir[1].

2022 yılının ilk iki ayında farklı ülkelerde gen düzenleme yöntemleri ile çok sayıda yeni çeşit geliştirildi: yabancı ot ilacına dayanıklı domates, hoş kokulu sorgum, virüse dayanıklı domates, küllemeye dayanıklı buğday, kısa boylu kolza, kararmayan patates, besleyici marul gibi. Önceki yıllardaki elde edilen onlarca yeni çeşide değinmeğe hiç gerek yok.

Söz konusu yöntem hayvancılıkta da başarı ile uygulanmaya başlamıştır. Japonya’da fangri mercan, Arjantin’de tatlı su çuprası ıslah edildi. Rusya’da inek sütüne alerjiyi devreden çıkaran ilk buzağıyı klonlandı.

İlginçtir, tüm bu gelişmeler AB ve Türkiye dışında gerçekleşmektedirler. Bu ülkelerde tarımsal biyoteknoloji yani GDO ve gen düzenlemelere yasak getirilmiştir. AB’nin ithal ettiği GDO’lu mısır ve soya yıllık 30 milyarlara ulaşırken, üretimin yasaklanması düşündürücüdür.

DİĞER HABERLER
Yeni Gıda Türleri Genç Girişimcilerle Yola Çıkıyor

İşte 21-24 Şubat 2022 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca Konya’da düzenlenen İKLİM ŞURASI sonuç bildirgesi söz konusu gen düzenleme yaklaşımları yüreklere su serpmektedir.  Dört gün süren Şura’da yedi farklı komisyonun çalışmaları toplamda 217 maddelik tavsiye kararı kabul edilirken bunlardan 76’sı öncelikli olarak benimsenmiştir. Bunlardan 21. Madde aynen şöyledir:

“Farklı iklim etkilerine karşı (kuraklık, sıcak/soğuk hava dalgası, şiddetli yağış, don vb.) karşı tarım desenleri ve yöntemleri (çöl koşullarında tarım, denizde tarım gibi) geliştirilecek, iklim kaynaklı stres koşullarına dayanıklı yeni ve yerli bitki çeşitlerinin ve hayvan ırklarının daha kısa zamanda geliştirilebilmesi için klasik, biyoteknolojik ve moleküler genetik destekli (CRISPR gen teknolojisi gibi) ıslah çalışmaları gerçekleştirilmeli ve entegrasyonu sağlanmalıdır.”

İklim Şurasında tarımı en çok ilgilendiren konu olarak kuraklık, çölleşme, don, arazi tuzlanması gibi koşullara en uygun yeni bitki çeşitlerinin geliştirilmesi öne çıkmaktadır. Ve bu konuda dünyada hızla öne çıkan gen düzenlemenin (CRISPR) faydalarından yalnız belirli ülkeler yararlanmaktadır. Türkiye dahil birçok ülke olayın öneminin ve aciliyetinin henüz farkında değiller. Bu tür çalışmalara Tarım ve Orman Bakanlığımızın destek verildiği bilinmektedir. Ancak konunun araştırma bazında muhatabı Bölümün çalışma konuları arasında yer dahi almaması ilginçtir[2]. Gerçekçi olmak gerekirse bu konuda ne üniversitelerimiz ne Bakanlık ve ne de özel sektör tek başına bu konuyu üslenebilir. Gönül istiyor ki bu ve benzeri konular özel sektör, üniversiteler ve kamunun bir çatı altında toplandığı “Türkiye Tarımsal Araştırma Kurumu’nca ele alınabilsin. Bu konuda 3. Tarım Şurasında alınan kararlardan 28. madde aynen şöyle demektedir. “Ar-Ge ve inovasyonda kaynakların daha etkin kullanılması için kamu, özel sektör ve üniversiteleri de kapsayacak yeni bir kurumsal altyapının oluşturulması”.

DİĞER HABERLER
Yeşil Devrim Dünyayı Açlıktan Kurtardı

İklim Şurasında kabul edilen 34. Madde de ilginçtir: “İklim değişikliğiyle mücadele ve uyuma hizmet eden kilit ve çığır açıcı teknolojilerin hayata geçirilmesine yönelik finans, ER-GE insan kaynağı, teknoloji girişimciliği, platforma dayalı iş birlikleri ve araştırma altyapılarının ortak kullanımı ile bu hususları kolaylaştırıcı ve destekleyici adımlar atılmalıdır.” İşte iki bakanlığın aynı paralelde iki kararı böyle iken hemen harekete geçilmesi gerekmez mi? Ortadoğu’da liderliği yakalayan Türk tohumculuğunun yeni yeni çeşitler geliştirmesi bu alt yapıların bir an evvel gerçekleşmesi kaçınılmazdır.

[1]: Nobel Kimya Ödüllülerinin Bulgu Sonuçları Çoktan Market Raflarına Ulaştı
[2]: https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tarlabitkileri/Menu/23/Biyoteknoloji-Bolumu


9 Mart 2022. 08:35
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x