Kanatlı sektörü bu yıl %6 büyümeyi hedefliyor  

Girdi maliyetleri artan ve ihracatta kısmi sıkıntılar yaşayan kanatlı sektörü bu yıl yüzde 6’lık bir büyüme öngörüyor. Sektörün ihracatta yılsonu hedefi 440 bin ton tavuk eti ile 740 milyon $ gelir elde etmek

Kanatlı sektörü birçok sorunu olmasına rağmen sürekli gelişen ve büyüyen bir trend izliyor.

Peki Türkiye’de son üretim rakamları ne durumda?

Tavuk eti üretimi 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2 artarak 1 milyon 758 bin tona yükseldi.  Bu rakamlarla Türkiye, dünyada tavuk eti üretiminde 8’inci sırada yer alıyor.

Üretimdeki artışa paralel olarak ihracat rakamları da yükselişte.

Kümes hayvanları etleri, sakatatları ve benzeri ürün ihracatı 2013 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 15,3 artarak 608 milyon doları geçti. Tavuk yumurtası ihracatı ise geçen yıl yüzde 15,9 artışla 406 milyon doları aştı.

Böylece kanatlı sektörünün 2013’te gerçekleştirdiği ihracat 1 milyar Dolar’ı aştı.  

Bir tarafta sektörün en büyük ihracat pazarı olarak öne çıkan Irak’ta jeopolitik risklerin artması ve istikrarsız bölge yapısına paralel olarak ihracatta kısmi düşüşler yaşanırken, öte yandan Rusya-Batı krizi sonucu Türkiye için ortaya çıkan yeni fırsatlar sektördeki dengeleri değiştirdi.

Bu risk ve fırsatlar ışığında kanatlı sektörü, 2014 yılının Ocak-Ağustos döneminde 427 milyon dolarlık kanatlı eti, 257 milyon dolarlık yumurta ihracatı olmak üzere toplam 684 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Bu da geçen yılın aynı dönemine göre ihracatta yüzde 5,3 artış anlamına geliyor.

– Sektöre yerli ve yabancı yeni oyuncular girebilir –

Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve CP Piliç Türkiye Başkan Yardımcısı Nezih Gencer, son 10 yılda tavukçuluk sektörünün yüzde 6-8 bandında bir büyüme gösterdiğini hatırlatarak, “Beyaz et sektörünün bu yıl da yüzde 5-6 civarında büyümesini bekliyoruz” dedi.

Bloomberg HT televizyonunda yayınlanan Eko-Tarım programına konuk olan Nezih Gencer, yılsonu itibariyle 440 bin ton tavuk eti ihracatı ile 740 milyon dolar gelir elde edeceklerini öngördü.

Son 5 yılda ihracatın çok daha hızlı büyüme trendine girdiğine dikkat çeken Gencer, ihracatta yüzde 55-60’lık bir pay ile sektörün ana pazarının Irak olduğunu belirterek, “Son olaylar nedeniyle Haziran-Temmuz döneminde aksamalar sonucu ihracat yüzde 20-23 civarında düştü ama geçen ay tekrar toparlandık. Buna karşın önemli bir pazar olan Rusya fırsatı öne çıktı” dedi.

Son yıllarda sektörde ciddi değişimlerin yaşandığını ve daha da yaşamaya gebe olabileceğini ifade eden Gencer, Türkiye’nin konumunun bu coğrafyanın tedarikçisi olabilecek nitelikte olduğunu kaydetti. Gencer, büyümeye bağlı olarak mutlaka yerli ve yabancı yeni oyuncuların sektöre gireceğini ifade etti.

– Beyaz ette maliyet sorunu var –

Beyaz et sektöründeki maliyet sorununa dikkat çeken Gencer, “Bizim maliyetimizin ana konusu yem. Türkiye soya yeminin tamamını ithal ediyor. Geçen yıl 2 milyon ton seviyelerinde soya ithalatı gerçekleşti. Kurun yükselmesi direk olarak bizim maliyetlerimizi yükselten bir unsur. Yem ham maddelerinin yükselmesinin yanı sıra son zamlarla birlikte enerji maliyetlerindeki yükseliş de sektörü zorluyor. Buna karşın, maliyetlerimiz artsa bile bunu fiyata pek yansıtmamız mümkün olmuyor. Çünkü ürünün doğası gereği biraz ekonomiden bağımsız olarak ürünün fiyatı maalesef maliyete göre değil de arz talebe göre oluşuyor. Türkiye’de birçok oyuncu ve tam rekabet ortamı var” diye konuştu.

– Dünya tavuk ticaretinin hâkimi Brezilya ve ABD –

Dünya tavuk ticaretinin yüzde 34’üne Brezilya’nın, yüzde 32’sine ise ABD’nin hakim olduğunu  hatırlatan Gencer’e Türkiye’nin, Rusya ve Suudi Arabistan gibi yakın pazarlarda neden Brezilya ve ABD ile rekabet edemediğini soruyoruz.

Aslında Gencer’in verdiği cevap, hayvancılık sektörünün en büyük sıkıntısına ışık tutuyor.

Brezilya ve ABD’nin soya ve mısır üretiminde ilk sıralarda yer aldığını anımsatan Gencer, her iki ülkenin de yem konusunda Türkiye’ye karşı birebir avantajlı konumda olduğunu belirtiyor.

Gencer, “Biz soyayı bu ülkelerden satın alıyoruz. Enerji giderleri de Brezilya ve ABD’de bize göre çok düşük. Dolayısıyla ürünün nihai maliyetinde, onlarla ciddi bir maliyet farkımız oluşuyor. Bakanlığın bize verdiği ihracat teşviği var ama çok yeterli değil. Brezilya, Rusya pazarından daha fazla pay almak için oldukça iştahlı gözüküyor. Ama biranda Rusya’da açığa çıkan talebi Brezilya’nın da tek başına karşılaması çok kolay değil. O yüzden bizim de pazardan pay alma şansımızın olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.

– Sektörün kümes yatırımına ihtiyacı var –

Nezih Gencer’e göre kanatlı sektörünün de tıpkı bitkisel üretim, kırmızı et ya da sütte olduğu gibi devlet desteğine ihtiyacı var.

Şuan kapasite neredeyse dolduğu için kümes yetersizliği yaşandığına da değinen Gencer, daha da büyümesi beklenen sektörün kümes yatırımına ihtiyacı olduğunu söylüyor. Bu noktada devlet desteği verilebileceğini kaydeden Gencer, “Sektör şuan neredeyse yüzde 90 kapasiteye ulaştı. İç tüketim ya da ihracatı artırdığımız zaman kümeste darboğaz olacak” uyarısında bulundu.

Aslında kanatlı sektörünün sorunları bunlarla sınırlı değil. Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği’nin hazırladığı ‘Piliç Eti Sektörü Raporu’nda sektörün sorunlarına detaylı şekilde dikkat çekilmiş. Onu da bir sonraki analizimizde sizinle paylaşacağız.

Bloomberg HT Editörü

İrfan Donat