Kanatlı sektörünün mısır sıkıntısı sürüyor
ANKARA – Bir dönem mısır için gümrüksüz ithalat yetkisi isteyen beyaz et, yumurta ve yem sektörü yükselen fiyatlara rağmen ürün bulmakta sıkıntı çekmeye devam ediyor.Gıda Dernekleri Federasyonu, BESDBİR, YUMBİR ve Türkiye Yem Sanayicileri Birliği, GDO sebebiyle ithalatı da kesilen mısırda bazı genlerin tescili için Biyogüvenlik Kurulu’na başvuruda bulundu. Gözünü kurulun kararına diken üreticiler, mısır bulmakta güçlük çekince, alternatif olarak Türkiye’de üretimi çok fazla olmayan yem bitkisi sorguma yöneldiler.
Türkiye’nin Ortadoğu ülkelerine yönelik yumurta ve beyaz et ihracatındaki artışa paralel olarak, artan yem talebinin karşılanamaması sektörde sıkıntıya yol açtı. Yem sanayicileri, yumurta ve tavuk üreticilerine yem üretmekte güçlük çekerken, yetiştiriciler de hayvanları beslemekte sıkıntıya girdi. Bütün sorunların kaynağı olarak ise beyaz et sektörünün temel yem hammaddesi olan mısır gösteriliyor. Geçmiş yıllarda yüksek fiyat yüzünden mısır üretimine yönelen çiftçilerin, bu yıl pamuk üretimine yönelmesinin de önümüzdeki yıl mısır konusunda sıkıntının büyümesine yol açacağı ifade ediliyor.
Biogüvenlik Kurulu kararı bekleniyor
Yurtiçinde yeterli mısırı bulamayan sektör, GDO mevzuatı yüzünden fiili olarak ithalat da yapamıyor. Bazı genlerin ithalat izni için Biyogüvenlik Kurulu’na sektördeki tüm sivil toplum kuruluşları ayrı başvuruda bulundu. Kurul’un yürürlükteki mevzuat uyarınca kendisine gelen başvuruları en geç 270 gün içinde sonuçlandırması gerekiyor.
Üretim maliyetinin yüzde 70’ini yemin oluşturduğu sektörde, yem maliyeti içinde de mısır yaklaşık yüzde 60-70 oranında pay alıyor.
Sektörde yaşanan sıkıntılarla ilgili DÜNYA’nın sorularını cevaplandıran Derya Pala, yerli üretimdeki tüm artışlara rağmen, mısır rekoltesinin ihtiyacı karşılamaya yetmediğini söyledi. GDO tartışmalarının ve sıfır toleranslı denetimlerin ürün girişini bıçak gibi kestiğine dikkat çeken Pala, Biyogüvenlik Kurulu kararının bir an önce alınması gerektiğini bildirdi.
Sektörde yapısal bir değişimin de yaşandığına dikkat çeken YUMBİR Yönetim Kurulu Başkanı Derya Pala, daha önce verilen teşviklerle mısır üretmeye başlayan pamuk üreticilerinin, yeniden pamuk ekmeye başladığını bildirdi. Pala, mısır hasadı başladığında sorun çözüleceğini ancak, uzun vadede sıkıntının artacağını vurguladı.
Üreticilerin elinden çıkan mısırın, tüccar bile denilmeyecek, mısırla hiç ilgisi olmayan kişilerin elinde kaldığını belirten Pala, “Bunlar mısırı peşin ödeme dışında satmıyorlar. 15 gün vade istediğinizde ’15 gün sonra satarım veya hiç satmam’ diye düşünerek satış yapmıyor. Fiyata her fırsatta fiyata 10 lira ekleniyor. Mısırın ton fiyatı 400 lira civarından 640 liraya kadar yükseldi. Bizim yumurta üreticileri, satıcıda 640 lira olan ürünü İzmir’e 690-700 liraya mal ediyor” dedi.
Türkiye Yem Sanayicileri Birliği (TÜRKİYEMBİR) Başkanı Ülkü Karakuş, Kurul’un Türkiye’nin menfaatlerini göz ününe alarak AB’deki uygulamayı hayata geçirmesini istedi. Eşik değerler ve genlerle ilgili kararın istendiği takdirde bir hafta gibi kısa sürede bile çıkabileceğini belirten Karakuş, sektörün artık protein özellikleri mısıra benzeyen sorguma yöneldiğini de vurguladı.
Yumurtada Ukrayna rekabeti
Öte yandan Ukrayna menşeli yumurtalara Türk Malı damgası vurularak Irak’a satış işlemlerinde artış yaşandığını belirten Derya Pala, çok düşük fiyatlarla rekabet etmekte zorlandıklarını anlattı. Irak’a haftada ortalama 140 tır yumurta gönderilirken, bunun 80 tıra kadar gerilediğini ifade eden Pala, “Birim fiyatını 20 dolardan, 12 dolara kadar düşürdüler. Oradaki bizim işlemlerimize aracılık eden bazı Türk şirketleri bile artık Ukrayna’dan ürün getirmeye başladılar” diye konuştu.
