Kanun Çıktı, Yüzler Gülüyor

TBMM’de kabul edilerek yürürlüğe giren getiren Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu, artırılan denetimler, giderilen mağduriyetler, halk ve hayvan sağlığına sağlayacağı katkılar açısından memnuniyet yarattı

Veteriner ilaçların düzensiz kullanılması, etlerde ilaç kalıntıları, hasta hayvanların etlerinin tüketilme sunulmasını ilişkin önemli yenilikler getiren Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yürürlüğe girdi. Hasta hayvanların sahibine ücret ödenerek imha edilmesi, mezbahane ve çiftliklerde akredite veteriner hekimlerin görevlendirilmesi ve veteriner ilaçların reçete ile verilmesi gibi yeni ve etkili düzenlemelere yer verildi.

Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanununda, kurallara uymayanlar için de çok ciddi yaptırımlara yer verildi. Kanun ile, Bakanlıkça belirlenen usullerle uygun olarak kayıt tutmayan hayvan sahiplerine 500, hayvan tanımlamasında kullanılan malzeme ve kayıtlarda tahrifat yapanlara 5 bin, belgesiz hayvan kesimi yapan yerlere ise 10 bin lira para cezası getirildi. Hasta hayvanların itlaf edilmesi ile ilgili çekinceleri gidermek amacıyla Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanununda, itlaf edilen hayvana karşılık sahibine tazminat ödenmesini sağlayacak bir maddeye de yer verildi.

Muayene yoksa kesim de yok
Yürürlüğe giren Kanunda yer alan bir diğer yenilik de, mezbahanelerde ve üretim çiftliklerinde maaşları bakanlık tarafından ödenen işverenden bağımsız akredite hekimlerin görevlendirilmesini oldu. Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunun ile hekimlere; hayvanları kayıt altında tutmak, reçetesiz ilaç vermemek, reçeteleri iki yıl muhafaza etmek ve ilaç arınma süresi bitmeden hayvanları kesime göndermemek gibi görevler getirildi. Kanunda ayrıca; hekimlerin muayene ve kontrolünden geçmeyen hayvanların kesime gönderilmemesi, birinci derecede sorumluluğun akredite hekimlerde olmamsı, hastalıklı hayvanların veteriner hekim raporu ve gözetiminde imha edilmesi, her önüne gelen veteriner hekimin ilaç satamaması ve ilaç satışları ile hayvan yemlerinde belli kriterlerin aranması zorunlu hale getirildi.

Hekimlerin çekinceleri ortadan kalkıyor
Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunun TBMM’de kabul edilerek yasalaşmasının ardından Türk Veteriner Hekimler Birliği (TVHB) Koordinatörü Şaban Aydemir bir açıklama yaparak, mevcut sistemde hayvanın maddi değeri açısından veteriner hekimlerin işlem yapmakta çekinceler yaşadığını; ancak yeni düzenleme ile bu çekincenin ortadan kalkacağını anlattı. Aydemir, “Hekimler hem insan sağlığı, hem kendi işi, hem de hayvan sahibine karşı arada kalıyordu. Kanunda hayvan sahibine imha bedeli vermesi hastalıklı hayvanların etlerinin piyasaya sürülmesinin önüne geçecektir. Hayvanının parasını alan üretici başka yollara tevessül etmeyecektir. Çok yerinde bir düzenleme. Sütte bu fiilen uygulanıyor. Sütü alan firmalar ilaç arınma süresi dolmamış hayvanların sütlerini ayrı toplayarak imha ediyor ve üreticiye parasını ödüyor. Çünkü ilaç kalıntılı sütten yoğurt ve peynir yapılamıyor” diye konuştu.

Aydemir, Kanunun AB ülkelerine ihracat yolunu açacağına dikkat çekti. Aydemir, “İlaç kalıntıları ve hastalıklı hayvanların takibi yapılamadığı için AB ülkeleri Türkiye’den et ve süt almıyordu. Kanunla bu sıkıntılar da sona erecek. Tüm dünyada gıda güvenliği temel olarak hayvan sağlığına bağlıdır. Bu da veteriner ilaçlarının kontrolüne bağlıdır” açıklamasında bulundu.

“Kanun sorunları kökünden çözecek”
Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanununun TBMM’de kabul edilerek yürürlüğe girmesinin ardından Sakarya Veteriner Hekimler Odası Başkanı Mustafa Yıldız da bir açıklama yaptı. Meslek hayatı boyunca sürekli sahada çalıştığını ve bugüne kadar bir tane bile hastalıklı hayvanın imha edildiğini görmediğini belirten Yıldız, hasta hayvanlar için ödenecek olan tazminatın devrim niteliğinde bir karar olduğunu ve sorunu kökünden çözeceğini söyledi.

“Tüketime sunulan etin denetimine dikkat!”
Yürürlüğe giren kanunla ilgili görüş bildiren Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Nilay Etiler ise yaptığı açıklamada, ekonomik kaygılar ve denetim yetersizliği nedeniyle hastalıklı hayvan etlerinin tüketime sunulduğuna dikkat çekti. Bu etlerin zehirlenmeden kansere kadar bir çok hastalığa sebep olabileceğini anlatan Etiler, “İlaç kalıntılı ve hastalıklı hayvanların etlerinin genelde sucuk olarak tüketime sunuluyor. Sucuk olarak piyasaya sürülmesindeki sebep ise baharatın etin bozukluğunu örtüyor olması. Bol miktarda baharat kattığınız zaman sucuğun içinde ne olduğunu bilemezsiniz ve et bozuk olsa bile normal sucuk tadı verir. Ayrıca, arınma süresi dolmamış hayvanlar kesildiğinde ilaçlar etin yenmesiyle insan vücuduna geçer. Özellikle hayvandan insana geçen antibiyotikler, gereksiz antibiyotik kullanımı gibi kişinin tüm organlarını olumsuz etkiler. Pazarlarda ucuz satılan sucuklar böyle olabilir. Bu konunun yasayla kontrol altına alınması çok önemli” ifadelerini kullandı.

Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanununun diğer yaptırımları;

-Güvenilir olmayan gıda, gıda ile temas eden madde ve malzeme piyasaya arz edilemeyecek.
-Gıda ve yem üreten işletmeler işin nevine göre, konuyla ilgili ziraat, gıda mühendisi, veteriner hekim, su ürünleri mühendisi gibi lisans eğitimi almış en az bir personel çalıştıracak
-Gıda ile ilgili özel mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla gıdanın ve yemin şekli, görünümü, ambalajı, kullanılan ambalaj malzemesi, tasarlanma ve sergileme şekli, her türlü görsel ve yazılı basın aracılığıyla sunulan bilgi dahil etiketlenmesi, tanıtımı, reklamı ve sunumu tüketiciyi yanıltıcı şekilde yapılamayacak.
-Takviye edici gıdaların üretim, imalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nca, özel tıbbi amaçlı diyet gıdaların üretimi ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar ise Sağlık Bakanlığı’nca belirlenecek.
-Resmi kontroller uygun sıklıkta, tarafsız, şeffaf ve mesleki gizlilik ilkelerine uygun olarak risk esasına göre ön bildirim gereken haller dışında önceden haber verilmeksizin gerçekleştirilecek.
-Bulaşıcı hayvan hastalığını ya da sebebi belli olmayan hayvan ölümlerini bakanlığa bildirmeyen hayvan sahipleri ve bakıcıları ile muayene eden veteriner hekimlere de 500 lira ceza verilecek. Gerçek ve tüzel kişilerden bakanlık tarafından istenilen kayıtları tutmayanlara 500, kontrollerde gerekli kolaylığı göstermeyenlere ise 5 bin TL para cezası uygulanacak.
-Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun olarak hayvanlarını tanımlamayan, işletmelerini ve hayvanlarını kayıt altına aldırmayan, gerekli bildirimde bulunmayan hayvan sahiplerine 500, hayvan tanımlamasında kullanılan malzeme ve kayıtlarda tahrifat yapanlara 5 bin, tanımlanmamış ve belgesiz hayvan kesimi yapan yerlere de 10 bin lira para cezası öngörülüyor