Kırmızı Et’çiler Devekuşu Üreticilerinin Günahını mı Çekiyor?

2000’li yılların başında Türkiye hayvancılık sektöründe bir ‘Devekuşu’fırtınası esiyordu.Ülkemiz için yabancı olan bu hayvan birçok işadamının dikkatini çekmiş ve devekuşu yeştiriciliğine itilmişti.

KIRMIZI ETÇİLERİN, DEVE KUŞU ÜRETİCİLERİNE
YAPTIKLARINI UNUTMADIK

Ercan ÇOKÇEKEN
Veteriner Hekim
Cep tel: 0532 377 60 87

İyi günler efendim

Bu günlerdeki et ithalatına bir de başka gözlükle bakalım derim. Yaklaşık 8 yıl önce deve kuşu çiftlikleri açılıyordu. Hem ucuz, hem sağlıklı kırmızı et görünümünde beyaz et için kurulmaya başlanmıştı bu çiftlikler. Hem derisinden, hem de yumurtasından yararlanılıyordu bu hayvanların. Süsleme için bile yumurtası para ediyordu. Derisinden ayakkabı bile oluyordu.
FAKAAAATT. Bu hayvanların üretilmesi için her hangi bir yönetmelik yoktu.(Yani bu devirde Bakanlıkta bu iş nasıl yapılır, üretilir, denetlenir bu çağda nasıl olmazdı, O kadar yurt dışına giden personelden bi tanesi Avustralya’ya gönderip öğrenilmez, veya chat yapsan kafi gelir ya neyse) Damızlık kuluçkahane için izin almanız gerektiğinde size normal tavuk kuluçkahanesi kurmak için gereken mevzuat önünüze konuyordu.

Bir çok kişi (özellikle tekstilciler) bu işe girmiş, kara düzen üretim yapmaya çalışıyordu. İyi derecede ingilizcemin olması, yabancı kitap ve dergileri okumamdan dolayı tanıdığım bir dostumuz da bu işe girmişti. Kendisine yardım etmemi, resmi olarak da danışmanı olmamı istedi. ( İkinci fakat geliyor) FAKAAAAT, bu kadar yatırım yapan adamlara, bazıları 1-2 milyon dolar ile batanları da gördük, bırakın Devletin Hekim, yol gösterme, yatırım teşviki, anaç yardımı (sığırlarda olan buzağı yardımı, süt yardımı vs. ne kadar yardım varsa yıllarca verimsiz benim vergimden kesilip de bu verimsiz işletmelerin yuttuğu) hiç bir yardımını görmedik. Ankara’dan denetlemeye gelen eleman, tavuk yönetmeliğine göre denetlemeyi yaptı ve çekti gitti.

Üstelik (daha bitmedi) velevki siz deve kuşu eti ürettiniz bunun damgalanması lazım. Fakat böyle bir yönetmelik vs. yok. Sığr, keçi koyun belli ama deve kuşu belli değil. Yani adamlara bu damgalama için renk, baskı, mühür vs. gereken kanun, nizam, her masrafı önce siz çıkarın, bu mühürleri siz çıkması için uğraşın? deyip başlarından göndermişler (bana anlatan dostumun ifadeleridir). Yani kişi deve kuşu yetiştirecek, kesecek (üçüncü fakat geliyor) FAKAAAAAAT damgalanamayacak. Bu işi koşturmak için adamlara yıkmışlar. Normalde o yıllarda deve kuşu eti resmi olarak piyasada olmamasına rağmen Conrad Hotelde deve kuşu eti çorbası gördüğümü söylemeliyim.

Şimdi efendim gelelim sadede, bütün bu deve kuşu üreticilerini zora koşan Bakanlığın, esas kırmızı et üreticilerinin lobileri etkisinde olduğu ve kırmızı et üretenlerin etkisinde kaldıklarını söylemişlerdi. Yani pazara, tavukçular ve hindicilerden başka kimseyi sokmak istememişlerdi (hindiciler Allah’tan büyük sermaye grubu idi).

Başka gruplara yaptıklarını gördükten ve bu kadar teşvik aldıktan sonra bu teknolojide bu halde olan kırmızı et üreticilerine acımak içimden gelmiyor. Kusura bakmasınlar…

BİR GÖRÜŞ

Devekuşu fantazi miydi?

Mehmet Ali DEMİR 

Devekuşu ile ilgili son günlerde grupta bazı yazılar okuduk . Devekuşunun önünü bence kırmızı etçiler kesti demilserdi.  . Devekuşunun önünü bence kırmızı etçiler veya bir başkaları kesmedi. Bence sorulması gereken soru: Burada bu yazıyı okuyan kaç kişi devekuşu eti yemediği için kendini şanssız saydı? Ya da kim devekuşu ürünleri ile ilgili ciddi bir merakı var? O zaman genel için düşünüldüğünde ciddi bir pazar sorunu muhtemeldi ve pahalıya üretildiği için de zaten alıcısı için fantazi olacaktı. Ürünleri marketlere inemedi, inse de durum değişmezdi. Çünkü bahsedien fiyat kırmız etin en az 3-5 hatta 10 katı olacaktı.

Bence devekuşu üreticiliği:

1. Damızlık satarak para kazanma yolu
2. Yüksek fiyatlara diğer malzeme satışı vs.

Parası olup, bir şey yapmak hevesi içinde olanlara bir iş gibi sunulan bir fantaziydi.

Devekuşunun asıl ülkesi olan memleketlerde bu iş üzerine bir sektör gelişmemiştir. Bizde ise tüyünden, kemiğine kadar her şeyi para olarak hesapladık ve sadece gelirlerini artırıp abarttık. İşe giren hemen neredeyse herkes (belki bazı anaç veya yavru satanlar hariç) battı.

Yıllar önce  Ankara Veteriner Hekimlik Dergisinde bir Veteriner hekim dostumuzun güzel bir yazısını okumuştum ve o yazısını bitirdiği cümlesi de çok güzeldi.

Üreme güçlerinin bahsedildiği kadar yüksek olmadığını ve her türlü kanatlı hayvan hastalığına yakalandığını …….. vs bahsettikten sonra. “Devekuşunu Bırak Önündeki İşine Bak” demişti. Bence doğru söylemişti.

Diğer bir işte Angora tavşanı üretmek.  Angoranın yavru verimi, yün verimi vs. cok yüksek ve getirisi de bir patlama yapacaktı. Ama olmadı, olmaz da. Pazarı var mı? Yok. Ama damızlık satmak isteyenler için, yününün kg’ının 100-200 dolar vs. olması doğaldı. Ama Çinden 20-30 dolara gelebilmekteydi.

Hayvancılığın her alanı zaman zaman risklerle doludur. Bence her zaman önümüze biraz daha iyi bakmak lazım.

Devekuşu yetiştiriciliğine soyunan bu insanlar yıllar geçtikçe bir türlü sıkıntılarını aşamadılar.Büyük oranda maddi ve manevi zararların çığ gibi büyüdüğü devekuşu sektörüne o yılların bakanlık görevlileri de pek sahip çıkmadı.

Halbuki devekuşu’nun eti,derisi,yumurtası,yumurtasının kabuğu (Süsleme için),değerlendiriliyordu.

Bu değerli hayvan yetiştiriciliği ile ilgili herhangi bir yönetmelik ve kanun bulunmadığı için kanatlı yönetmeliği ile kendilerine yol gösterilmeye çalışıldı.

Devekuşu işi yürümedi ve bu işe girenlerin tümü milyon dolarlar zarar ederek sektörü terk edilmek zorunda bırakıldı.

Bu konu ile ilgili olarak acıları yaşayan bir Veteriner Hekim’in anılarını ve şikayetlerini sizlere aktarmak zorunluluğunu hissettik