Küçükbaş Hayvancılığın Acı Sonu

Bu gün ülkemizde küçükbaş hayvancılık ile ilgili önemli sorunların yaşandığı ortadadır. Bunun en önemli göstergesi de son zamanlarda koyun etinde yaşanan aşırı fiyat artışlarıdır. Serbest piyasa ekonomisinde fiyatlar arz-talep dengesine göre oluşmaktadır. Fiyatlardaki bu aşırı artış arzın azalmasından kaynaklanmaktadır.

Koyun ve Keçi Eti Fiyatları

Ne oldu da bu günlere geldik ? Bu sorunun cevabını bulmamız gerekir.

Koyun ve keçi yetiştiriciliği, ülkemizde yapılabilecek en ucuz maliyetli hayvancılıktır. Bilindiği gibi, hayvancılığın girdi maliyetlerinin % 75-80 ini yem giderleri oluşturmaktadır. Koyun, meradan en iyi şekilde yararlanabilen, merayı en iyi şekilde değerlendiren, yılın her döneminde merayı kullanabilen bir hayvandır. Bunun yanında, meralarımızın büyük çoğunluğu düşük verimli olup, küçükbaş hayvancılık açısından daha uygundur. Bu nedenle, koyunculuk, ülkemizde en düşük maliyetlerle yapılabilecek hayvancılık sektörüdür.

Ancak; Ülkemizde izlenen yanlış hayvancılık politikaları nedeniyle koyunculuk sektörü hiçbir şekilde destek görmemiş, yaşanılan sorunlara çözüm getirilmemiş aksine, göreceli olarak, sadece büyükbaş hayvancılık desteklenmiştir.

Koyun ve Keçi Hayvan Sayıları

Görüldüğü üzere nüfusumuzun 60 milyon olduğu dönemlerde fert başına ortalama bir ( koyun +keçi ) düşmesine rağmen bugün 70 milyonu aşan nüfusumuzda fert başına 2/5 ( koyun + keçi ) düşmektedir.

Bu gün kolaycı yaklaşımla, koyun sayısındaki azalma Doğu ve Güneydoğuda yaşanan terör olaylarına bağlanmaktadır. Oysa, iç ve batı Anadolu’da da koyun sayısı azalmaktadır. Demek ki tek sebep terör değildir. Koyun ve keçi yetiştiriciliğimizin bugün geldiği durumun nedenlerini şu ana başlıklarla özetleyebiliriz. Bir başka ifade ile üreticilerimizin koyun ve keçi yetiştiriciliğini bırakmalarının temel nedenleri şunlardır:

Bu sektörün Devlet tarafından ciddi bir destek görememesi, kar marjının göreceli olarak devamlı düşme trendinde olması,

Son 20 yılda kırsal kesimlerden şehirlere aşırı göç.( Yetiştirici ve çoban bulmakta güçlükler yaşanıyor,

Mera alanlarının Çevre Bakanlığının uygulamaları neticesi dar olması,

Yasal olmayan yollardan ülkemize sürekli hayvan girmesi,

Koyun etine yönelik olumsuz propagandalar,

Keçi yetiştiriciliği aleyhinde abartılı çoğu zaman bilimsel olmayan yaklaşımlar ( Çevre Bakanlığınca yürütülen keçi ırkının yok olmasına yönelik eylem planları ) Burada gerçekten ironik bir durum ortaya çıkmış keçi “ Günah Keçisi ” ilan edilmiştir.

Dişi hayvanların kaçak olarak kesilmesi.

İnsan beslenmesi için olmazsa olmaz olan hayvansal proteinin, ucuz ve erişilebilir olması, toplumların dengeli ve yeterli beslenmeleri açısından önemlidir. Bu nedenle,  Ülkemizin coğrafik yapısı ve maliyetler göz önüne alındığında, Ülkemiz açısından en verimli ve ucuz hayvancılık olan keçi ve koyunculuğun göz ardı edilmesi mümkün değildir. Bu sektörün desteklemelerden yeterince yararlandırılarak, diğer bazı tedbirlerle kısa zamanda güçlendirilmesi mümkündür. Bu sorunun halledilmesi çok büyük maliyetleri gerektirmez. Üreticinin özendirilmesi gerekir.

Biz Türk Veteriner Hekimleri Birliği olarak, bu sektörün gelişmesi için her türlü katkıyı sunma gayreti içerisindeyiz. Maalesef, katkılarımız öneriler düzeyinde kalmaktadır.

Yukarıda da izah ettiğim gibi, ucuz hayvansal gıdanın elde edilmesi ve istihdam açısından keçi ve koyunculuk sektörü çok önemlidir. Bakanlık, hayvancılık politikalarını yeniden gözden geçirmelidir. Koyun ve keçi yetiştiriciliği, ülkemizin kırmızı et açığının kapatılması açısından önemli bir potansiyel olarak bulunmaktadır. Bu potansiyel mutlaka harekete geçirilmelidir.

Dr. Mehmet ALKAN

Türk Veteriner Hekimleri Birliği

Merkez Konseyi Başkanı