Kümeste ölüm nedeni nasıl belirlenir?

Kümeste ölüm nedeni nasıl belirlenir?(*)

Dr. Kaya DEMİRÖZÜ

Kayıpların çoğu genellikle ilk 7 günde gerçekleşir. Damızlık sürünün kalitesinden ve kuluçka koşullarından kaynaklanan olumsuzluklar, vakit geçmeden çar çabuk etkisini gösterecektir. Zayıf civcivler kolayca devre dışı kalabileceklerinden, itinalı bir bakım daha da ölüm önemlidir.

Ölüm varsa, ölüleri beklemeden ortadan kaldırmak ve dönem boyunca hangi saatte ne kadar kayıp yaşadığınızı belirlemek çok önemlidir. İlk haftalardaki ölüm oranı, yönetim hakkında net bir sinyal verir. 

İlk 3 gündeki kayıplar civciv kalitesiyle yakından bağlantılıdır. Ancak sonraki kayıplar, çiftlikteki bakım kalitesineilgilidir.

Bireysel nedenlerden kaynaklanan ölüm mü yoksa enfeksiyon mu ayrımı yapılmalıdır.

Ölü civcivleri ayıklarken, ölümün nedeninin saptanması önemlidir. Kümesin belirli yerlerinde mi bulunuyorlar? Erkek civciv mi dişi mi? Hasta mıydı yoksa aniden mi öldüler? Ve en önemlisi: ölüm bireysel nedenlerden mi enfeksiyonundan mıdır. 

Ölü civcivlerin 6 özelliği ve olası nedenleri

1. Karın veya sırt üstü pozisyon: 2 ila 5 hafta arasında yüksek insidansa sahip metabolik bozukluk. Yem yönetimi müdahaleleriyle çözmeye çalışılmalıdır.

2. Sırt üstü pozisyonda kanatları açılmış ve genellikle bir ayağı havada: Ani ölüm sendromu (flipover). Genç civcivlerin kalbi durur, zıplar ve sırt üstü ölür. Ölüm oranı günde% 0,05’in altına düşene kadar daha düşük ışık yoğunluğuyla büyümeyi hafifçe yavaşlatın.

3. İyi gelişmiş, dolu kursak: Daha büyük yaştaki civcivlerde, kalpte aşırı zorlanma veya kalp duvarı veya kapakçıkta iltihaplanma.4. Makulden kötüye varanbir kondisyon, mide sıvıyla dolu: 3 haftalıkdan itibaren askides, bu civcivler ısı stresine karşı hassastır. Kümes CO₂ seviyelerini kontrol edilmelidir. Bir sonraki döngüde büyümeyi sınırlayın, hava sirkülasyonunu sağlanmalı ve gündüzgece sıcaklık dalgalanmalarını önlenmelidir.

5. Karın üstü pozisyon, boyun öne uzatılmış ve ayaklar geriye: Boğulma. Hayvanlar, virüs enfeksiyonu veya aşılamaya şiddetli reaksiyon sonucunda solunum yollarının üst kısmında bulunan iltihaplı artıkları ile tıkanma sonucu boğulmuşlardır.

6 Mühür pozisyonu, karın üstü yatış, ayaklar geride, boynu gerilmiş, gaga hafifçe açık ve genellikle gagasında bir parça yem: Nadiren botulismus veya aşırı dozda iyonofor antikoksidiyal ajan veya nekrotik enterititis.

(*): Fabrian Brockotter, How to identify cause of mortality? (çeviri)