Küresel “Gıda Krizi” Kapıda
Ekmeleddin İhsanoğlu, dünyada gıda fiyatlarında yaşanan artışların küresel toplumu ve özellikle İİT üye ülkelerini bir gıda kriziyle tehdit ettiğini ileri sürdü.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, dünyada gıda fiyatlarında yaşanan artışların küresel toplumu ve özellikle İİT üye ülkelerini bir gıda kriziyle tehdit ettiğini belirterek, ”Gıda fiyatlarında yaşanan bu yeni artış dalgasıyla yetersiz beslenen kişi sayısı 2010 yılında 44 milyon artmıştır; İİT ülkelerinin toplam nüfusunun ortalama yüzde 15’i yetersiz beslenmektedir” dedi.
İhsanoğlu, ”Gıda Güvenliği: Tarımsal Kalkınma, Gıda ve Yeterli Beslenme” konulu, İİT 6. Tarım Bakanları Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a İİT’ye verdikleri destek, toplantı organizasyonu ve konukseverlik için teşekkür etti.
2008 yılında açlığa karşı yürütülen küresel kampanyayla sağlanan küçük çaplı ekonomik toparlanmanın çok uzun soluklu olmadığını vurgulayan İhsanoğlu, şöyle devam etti:
”Gıda fiyatlarında yaşanan yeni artışlar, küresel toplumu ve özellikle de İİT üye ülkelerini bir başka gıda kriziyle tehdit etmektedir. Gıda fiyatlarında yaşanan bu yeni artış dalgasıyla yetersiz beslenen kişi sayısı 2010 yılında 44 milyon artmıştır; İİT ülkelerinin toplam nüfusunun ortalama yüzde 15’i yetersiz beslenmektedir. Bu, bugün Somali’de yaşanan açlık felaketinden bağımsız bir durumdur. Daha da kötüsü, Dünya Gıda Örgütü tarafından ‘Düşük Gelirli Gıda Yetersizliği Yaşayan Ülkeler’ olarak sınıflandırılan 70 ülkenin 33’ü İİT’ye üye ülkelerdir. Bu ülkelerin bazıları işlenebilir ancak halihazırda kullanılmayan geniş alanlara sahiptir, bazıları da büyük küresel gıda mamulleri üreticileridir.
Ayrıca, 2009 yılında İİT üyesi ülkelerde toplam gıda ve tarım ticareti açığının ulaşmış olduğu değerler dikkate alındığında, gıda güvensizliği konusu ümitsiz bir tablo sergilemeye devam etmektedir. Bu rakam, İİT ülkelerinde gıda tedariki ve talebi arasındaki uçurumun çok büyük olduğunu ve bu nedenle de halklarımıza sosyal rahatlık sağlanması üzerinde olumsuz etkisinin olacağını göstermektedir.”
Bu zorluklar karşısında, İİT üyelerinin önünde işbirliği açısından sayısız fırsatların bulunduğunu vurgulayan İhsanoğlu, ”Dünya nüfusunun yüzde 23’üne tekabül eden bir nüfusa, dünyanın tescilli ham petrol kaynaklarının yüzde 69’una ve dünya genelinde işlenebilir toprakların yüzde 21’ine sahip bu coğrafyada tarımsal kalkınma, İİT üye ülkelerinin vatandaşları arasında gıda güvenliğinin iyileştirilmesine katkıda bulunmalıdır” dedi.
Sudan’ın Hartum şehrinde yaptıkları son toplantıda İİT nüfusunun kırılgan kesimlerinin geçim kaynaklarını iyileştirmek için sarf ettiğimiz ortak çabalarımızda öncelik verilmesi gereken çeşitli faaliyetler üzerinde durulduğuna işaret eden İhsanoğlu, şunları ifade etti:
”5. Bakanlar Konferansı’nın ilgili tavsiyeleri bağlamında İdari Çerçeve, İİT üye ülkelerinde tarım, kırsal kalkınma ve gıda güvenliği için kapsamlı bir ayrıntılı plan dahilinde mevcut bütün ulusal ve bölgesel faaliyetleri uyumlu hale getirecek şekilde genişletilmelidir. Bu görev, bu işbirliği gündeminin etkin bir şekilde uygulanması adına uluslararası bir işbirliği ağının oluşturulmasını da içermektedir. Yukarıda sözü edilen konu kapsamında, İdari Çerçeveyi oluşturma görevinin emanet edildiği İSEDAK Gıda Güvenliği Görev Gücünün 5. Bakanlar Toplantısı Ofisinden üyelerin katılımıyla üç çalışma oturumu düzenlemiş olduğunu bildirmekten mutluluk duyuyorum. Bu toplantılar Taslak İdari Çerçevenin genişletilmesinden sorumlu bir grup danışmanın çeşitli sunumlarını gözden geçirmeye devam etmiştir. Bugün sunulan İlerleme Raporu geçen sene düzenlenen Konferans’tan beri danışmanlık grubu tarafından yapılan bir dizi çalışmanın, istişarelerin, alan çalışmalarının ve ziyaretlerinin toplamıdır.”
-Temel öncelikler-
Ekmeleddin İhsanoğlu, olası İdari Çerçevenin tarım, kırsal kalkınma ve gıda güvenliği konusunda İİT içerisindeki işbirliğinin temel önceliklerini ortaya koyacağını söyleyebileceklerini belirterek, ”Temel öncelikleri şöyle sıralayabiliriz; öncelikli faaliyetler için gerekli finansman açığının giderilmesi, sonuç odaklı eğitim ve kapasite oluşturma, tarım, tarımsal işleme, tarım işletmeciliği ve bilgi paylaşımı alanında özel sektör yatırımlarının kolaylaştırılması da temel öncelikler arasındadır” dedi.
2005 yılında İİT On Yıllık Eylem Programı’nın uygulamaya konulmasından sonra, tarımsal projeler için gerekli finansman açığının giderilmesi hususunda kayda değer bir ilerleme sağlandığını vurgulayan İhsanoğlu, şunları kaydetti:
”Mevcut istatistikler, İİT Üyesi Ülkeler Gıda Verimlilik Endeksinin, 2005 yılından bu yana artış kaydettiğini göstermektedir. 2009 yılı için Ortalama Gıda Verimlilik Endeksinin dünya ortalaması 121, gelişmiş ülkeler ortalaması 129 iken bu rakam İİT ülkelerinde 134’e ulaşmıştır. Halihazırda 23 İİT Üyesi ülke, tahıl ürünlerinden tropikal bölge ürünlerine kadar birçok ürünü de kapsayacak şekilde, dünyadaki en büyük 20 üretici ülke arasında yer almaktadır. Tarım sektörü ve gıda güvenliğinin de aralarında olduğu kritik sektörler için kapasite geliştirme programlarının düzenlenmesi ve mikrokredi imkanlarının sağlanması amacıyla 10 milyar dolarlık Kalkınma için İslami Dayanışma Fonu (ISFD) kurulmuştur.
Bunun yanı sıra beşeri sermayenin geliştirilmesi ve sosyal güvenlik ağlarının oluşturulması amacıyla 12 milyar dolarlık Afrika için Özel Kalkınma Programı (SPDA) oluşturulmuştur. Bu fonların kurulması sayesinde ise, toplam 692 milyon ABD doları değerindeki fon paketinin onaylanması sağlanmıştır. Aynı şekilde, İİT Pamuk Eylem Planı’nın oluşturulması ve akabinde pamuk sektöründe kapasite oluşturma projelerine 146 milyon ABD doları fon ayrılmasıyla birlikte eğitim ve kapasite oluşturma gibi konular da gerekli ilgiyi görmüştür.”
-İİT Tarımsal Gıda Sanayi Kalkındırma Forumu Uganda’da yapılacak-
Ekmeleddin İhsanoğlu, gelecek hafta İİT Tarımsal Gıda Sanayi Kalkındırma Forumunun Uganda’nın başkenti Kampala’da yapılacağını, etkinliğin İİT ülkeleri arasında endüstriyel katma değeri artırmak için planlanan faaliyetlerle ilgili pilot bir aşama niteliğinde olacağını bildirdi.
Bakanlar ve heyet başkanlarımızdan ulusal bütçelerinin asgari yüzde 6’sını tarıma ayırmak konusunda daha önce vermiş oldukları taahhüdü de hatırlarında tutarak, düzenlenen programları kendi ulusal öncelikleri arasında değerlendirmeleri ricasında bulunan İhsanoğlu, İİT Genel Sekreterliği’nin finansman sıkıntılarının üstesinden gelmek için çeşitli bölgesel gruplarla ve uluslararası örgütlerle uygun ortaklıkların oluşturulması için çalışmaya devam edeceğini ifade etti.
İİT üye ülkelerindeki her bir birey için gıda güvenliğinin sağlanması hedefinin çok zor bir hedef olduğunun farkında olduğunu, yine de bu yüce amacın gerçekleştirilmesi için elzem kaynakların tahsis edilebileceğine ve siyasi iradenin gösterilebileceğine inancını vurgulayan İhsanoğlu, konuşmasını şöyle tamamladı:
”Birçok İİT ülkesi gıda tedarikinde kendi kendine yetebilmeyi başarmıştır, hatta bazı ülkeler gıda ithalatçısı konumundan net gıda ihracatçısı konumuna geçmeyi başarmıştır. Devletlerimizin desteğiyle tarımsal kalkınmanın teşvik edilmesi için ortaklaşa hareket ederek, kalkınma yolundaki çabalarımızın kalitesini artırarak ve geliştirerek, İİT Üye Ülkelerindeki gıda güvenliği sorununu bütünsel bir yaklaşımla ele alabiliriz. Bugünkü müzakerelerinizin sonucunda, bir yandan İİT üyesi ülkelerin halklarının çıkarlarını gözetirken, bir yandan da gıda güvensizliğini ve açlığı yok edecek ve iktisadi kalkınmayı teşvik edecek İİT düzeyinde salt bu amaca yönelik faaliyetlerin belirleneceğine dair büyük bir ümit taşıyorum.”
