Manda Sektörüne “Fatiha” Okumak Üzereyiz…!
Manda varlığını artırma projesi mera arazilerinin talan edilmesiyle amacına ulaşmadı.
Üç yıl önce eti, sütü ve yoğurdunun lezzetiyle tanınan manda varlığının artırılması için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından geliştirilen proje mera arazilerinin talan edilmesiyle amacına ulaşamadı. 3 yılda manda sayısında sadece bin civarında bir artış sağlandı.
BAKANLIK TEŞVİKLER İÇEREN PROJE HAZIRLADI
30 yıl önce Türkiye’de sayıları 1 milyonu aşan manda varlığı bugün 150 bine kadar düştü. Bakanlıkta manda varlığını yeniden artırmak için, teşvikler içeren bir proje hazırladı. Proje kapsamında bazı illerde manda yetiştiriciliğinde pilot il olarak seçildi. Ancak proje mera arazisi sıkıntı sebebiyle ilgi görmedi. 3 yılda sadece bin civarında bir manda artışı sağlandı.
Sakarya Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Başkanı Mustafa Yıldız, Sakarya’nın da manda yetiştiriciliğinde pilot il arasında bulunduğunu belirterek, mera arazisi sıkıntısı sebebiyle projenin ilgi görmediğini söyledi. Manda’nın diğer büyükbaş hayvanlar gibi sürekli kapalı bir ahırda tutulamayacağını ifade eden Yıldız, “Manda arazide otlaması gereken bir hayvan. 12 ay içeride kapalı tutamazsınız. Ancak köylerde mera arazisi kalmadı” dedi.
MERALARI TALAN ETTİK
Türkiye’de mera arazisinin giderek küçüldüğünü ve neredeyse mera alanlarının yüzde 80’nin yok edildiğini ifade eden Yıldız “Bu projeyle bir kez daha mera arazilerinin talan edildiğini açık şekilde gördük. Türkiye’de yıllarca mera arazileri talan edildi. Bu duruma müdahale edilmedi. Mera arazilerinin azılmasıyla birlikte büyükbaş havancılığımızda giderek azaldı. Besiciliğin yüzde 70 girdisi yemden oluşuyor. Mera arazilerinin yüzde 80’ninin talan edilmesiyle yem tüketimi arttı. Özellikle manda yetiştiriciliğinde mera hayati önem taşıyor. Meralar çok iyi korunmalı ve eski mera arazileri ıslah edilmeli” diye konuştu.
Mandanın eti ve sütünün çok sağlıklı olduğunu belirten Yıldız, mandanın sığır etine göre yüzde 40 daha az kolesterol ve yüzde 55 daha az kalori içerdiğini kaydetti. Yıldız, ayrıca manda sütünün de inek sütüne göre daha fazla gelir getirdiğini belirterek kilosunun 1,5-2 lira arasında alıcı bulduğunu sözlerine ekledi.
Günde bir bardak manda sütü vücudun
bütün besin ihtiyacını karşılıyor
Vitamin, mineral ve protein miktarı diğer sütlerden fazla olan manda sütünün günde bir bardak içildiğinde vücudun bütün besin ihtiyacını karşıladığı bildirildi.
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şebnem Pamuk, sütün çocuklar ve yaşlılar için son derece besleyici bir gıda olduğunu belirtti.
Manda sütünün, diğer sütlerden belirli bir üstünlüğünün olduğunu dile getiren Pamuk, manda sütünün yaklaşık yüzde 6 civarında yağa sahip olduğu için yağda eriyen vitaminler açısından çok zengin olduğunu söyledi.
Günde bir bardak içilen manda sütünün her türlü besin ihtiyacını karşıladığını ifade eden Pamuk, “Manda sütünün protein, vitamin ve protein oranı inek sütüne göre daha üstün. Laktoz (süt şekeri) ise manda sütünde daha düşük. Bazı insanlar laktoza alerjik tepki verirler. Bu çocuklar içinde geçerlidir. Manda sütünde laktoz oranı düşük olduğu için büyüklerde ve çocuklarda alerjiye neden olmaz.” dedi.
Manda sütünün yağ oranın diğer sütlerin 2 katı olduğunu belirten Pamuk, “Böyle olduğu için içilen manda sütü vücuttaki enerji miktarını da 2 katına çıkarıyor. Onun için enerji içeceği yerine günde bir bardak manda sütü içilmesini tavsiye ederiz.” diye konuştu.
Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeki Gürler de manda sütünün A vitamini yönünden çok zengin olduğunu söyledi.
A vitaminin gelişmekte olan çocuklar veya vitamin metabolizmasında sıkıntısı olanlar için bulunmaz bir vitamin olduğunu aktaran Gürler, bu yüzden bilhassa gelişmekte olan çocukların manda sütü tüketmesinin çok faydalı olacağını kaydetti.
Manda sütünün farklılığının, manda sütünden üretilen diğer ürünlere de yansıdığını dile getiren Gürler, “Manda sütünden yapılan kaymak, yoğurt, peynir ve ayranın da kendine has faydaları bulunuyor. Manda sütünden yapılan ürünlere lezzetini veren yağ asididir. Manda sütünden yapılan kaymağını inek sütünden yapılan kaymaktan çok farklı üstün özellikleri vardır.” dedi.
