Nevruz Türk Bayramıdır…!
Nevruz Türk Bayramıdır…!
Hakan BOYAR
TÜRK DÜNYASI’NIN YENİGÜN (NEVRUZ) BAYRAMI KUTLU OLSUN
Milletler, kısaca, tasada ve kıvançta ortak davranış sergileyen, aynı kültürü benimsemiş toplumlar olarak tanımlanırlar. Kültür, değer yargılarının şekillendirdiği ortak yaşam biçimidir.
Her milletin belli bir süreçte ürettiği, benimsediği gelenek, görenek ve inançların sosyal yaşama yansıma biçimlerinden biri de bayramlardır. Toplumlar, kendilerini millet yapan kültürlerini yaşatmak, tarihte yaşadıkları önemli olayları, önemli insanları anmak amacıyla yılın belli günlerini bayram olarak kutlamaktadırlar. Nevruz da, Türk mitolojisine göre, Ergenekon’dan çıkış günü olarak, bir uyanış, diriliş günü olarak, Türk Dünyası’nda binlerce yıldır kutlanmakta olan çok önemli bir bayramdır.
Türk Dünyası’nda yaygın olarak ‘Nevruz’ olarak anılan ‘Yenigün’, Türkistan’da,Türk kültüründen etkilenen geniş bir coğrafyada ve Amerika kıtasındaki kızılderililerde ortak ritüellerle kutlanan bir Türk bayramıdır.
Türk tarihinde Nevruz, yani Yenigün, toprağın ve hayatın canlanışı, baharın başlangıcı, kısaca yeniden doğuş demekti. Yeryüzündeki Türklerde, Türk kökenli tüm topluluklarda ve Türk kültürünün etkili olduğu coğrafyalarda, bu kutlu günün birbirine benzer şenliklerle ve coşkuyla kutlanıyor olması, kökü çok eskilere uzanan ortak bir bayram olduğunun en somut göstergesidir. Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lügat’it Türk isimli eserinde “Türklerde yılın başlangıcı Nevruz’dur. Oniki Hayvanlı Türk Takvimi’nin başlangıcı da 21 Mart Nevruz günüdür” demektedir.
NEVRUZ OLARAK ÜNLENEN YENİGÜN’ÜN 4654. YILINI KUTLUYORUZ
12 Hayvanlı Türk takvimi’ne göre, bu yıl Yenigün’ün, yani Nevruz’un 4654. yılını kutlayacağız. Nevruz, ‘yenigün’ anlamında Farsça bir kelimedir.
Türk Dünyası’nın binlerce yıllık bu ortak bayramının Farsça, “Nevruz” olarak ünlenmiş olmasını, ‘Batı’ya açılan tarihi İpek Yolu üzerindeki İran’ın stratejik konumunun Türk dili üzerine olan etkisi’ olarak açıklayabiliriz.
Firdevsi Şehname’sinde Nevruz geleneğini İran’a bağlamaya çalışır, fakat, Milat öncesi döneme ait İran kaynaklarında Nevruz’la ilgili hiçbir bir kayıt yoktur. Adının Farsça olması, bu kutlu günün bir Türk bayramı, Ergenen Kün= Yenigün olduğu gerçeğini değiştire- mez. Bugün Nevruz/Yenigün, Türkistan’ın altı Türk devletinde (Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tataristan), KKTC’de ve dokuz özerk cumhuriyetinde ortak bir bayram olarak kutlanmaktadır.