Perakende de tekelleşmeye dikkat

Rekabet Kurumu’nun AVM’lere yönelik çalışmalarını yakından takip ettiklerini söyleyen TESK Başkanı Palandöken, perakendede tekelleşmeye dikkat çekti.

ANKARA – Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken Rekabet Kurumu tarafından büyük mağazalara ilişkin yasa tasarısına dair perakendecilik sektörü ile ilgili özellikle alışveriş merkezleri ve Organize Perakendeciliğe yönelik yapılan çalışmaları yakından takip ettiklerini belirtti.

Perkendecilikte tekelleşmeye dikkat çeken Palandöken, ” Türkiye’de son beş yıldır gözlenen bazı markaların yoğunlaşmaları küçük yerel marketlerin devralınmasıyla olduğu için fazla göze batmamaktadır. Ama bu tür küçük ölçekli devralmalar bu hızla devam ederse 200 milyar dolar cirosu olan perakende sektöründe 5 yıl içinde tekel duruma geleceklerdir” diye konuştu.

TESK Başkanı Bendevi Palandöken yaptığı yazılı açıklamada, Rekabet Kurumu’nun özellikle büyük alıveriş merkezleri ve organize perakendecilik sektörü ile ilgili çalışmalarını yakından takip ettiklerini bildirdi.

Perakende sektörünün kurallarının konulmasını istediklerini dile getiren Palandöken, “Dünya bu işi nasıl yapıyorsa bizde öyle yapalım. Avrupa ülkelerinde yapılan uygulamalar ele alınsın. Daha sonra bu konu perakende sektörü temsilcileri ile oturulup tartışılsın. Doğru olan ne ise o yapılsın. Çünkü bugüne kadar gereğinden fazla zaman kaybedilmiştir. Artık esnaf ve sanatkârımızın kaybedecek zamanı olmadığı gibi, dayanma gücü de kalmamıştır. Biran önce buna çözüm bulunmalıdır” ifadelerini kullandı.

Tekelleşmeye dikkat

En büyük dört perakendecinin toplam pazar payı gelişmiş ülkelere göre Türkiye’de düşük gözükmekle beraber eğer önlem alınmaz ise yakın zamanda tekel duruma geleceklerini ifade eden Palandöken konuya ilişkin şu açıklamalarda bulundu:

“Türkiye’de son beş yıldır gözlenen bazı markaların yoğunlaşmaları küçük yerel marketlerin devralınmasıyla olduğu için fazla göze batmamaktadır. Şu an dört büyük perakendecinin payı yüzde 34 olduğu söylenmektedir. Ama bu tür küçük ölçekli devralmalar bu hızla devam ederse 200 milyar dolar cirosu olan perakende sektöründe 5 yıl içinde tekel duruma geleceklerdir. Bu da esnafın bitmesi demektir. Halbuki sermayenin tabana yayılması sağlanmalıdır. Esnaf sayısının artması ile istihdam sorunu da çözülür. Bu nedenle şimdiden önlem alınması için Rekabet Kurumu’nun yapmış olduğu bu çalışmayı önemsiyoruz.”

Tedarikçi perişan

Büyük süper ve hiper marketlerin uluslar arası sermaye gücünü de arkalarına alarak tedarikçi-perakendeci ilişkilerinde, yüksek miktarlarda alım gücünün kötüye kullanıldığını vurgulayan TESK Genel Başkanı, “Belirli bir büyüklüğün üzerindeki perakendecilere mal tedarik edenler paralarını tahsil edememiş, perişan edilmişlerdir. Tedarikçi-perakendeci ilişkileri Rekabet Kurumu tarafından incelenerek piyasadaki haksız rekabet önlenmelidir” dedi.

Bakkalların beklediği yasa geliyor

Süpermarketlerle küçük bakkalları karşı karşıya getiren ve yıllardır Meclis gündemine getirilmeyi bekleyen ‘Perakende Yasası’nda sona yaklaşılıyor.

Küçük işletmelerin beklediği müjdeli haber Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün’den geldi. Ergün, 12 Haziran seçimlerinden sonra konunun Meclis gündemine getirilerek yasallaşacağını söyledi.

Türkiye Perakendeciler Federasyonu’nun (TPF) İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlediği ‘3. Yerel Zincirler Buluşuyor’ başlıklı programı başladı. Programın açılışında konuşan Bakan Nihat Ergün, üreticilerle tüketiciler arasındaki uzun tedarik zincirinde halkayı tamamlayan, ürünü tüketiciyle buluşturan en önemli unsurun perakendeciler olduğuna işaret etti. Ergün, tüketicilerin daha kaliteli, güvenli ve ucuz ürünlere ulaşmasında ve ticaret kanallarının doğru işlemesinde perakende sektörünün çok önemli bir rol üstlendiğini dile getirdi.

Türkiye’nin özellikle 1990’lı yıllarda çalkantılı bir dönem yaşadığını vurgulayan Ergün, bu dönemi ülke için ‘kayıp yıllar’ olarak nitelendirdi. Bakan, 2002 yılından bugüne kadar Türkiye’de kademeli bir büyümenin ortaya konulduğunu, bunun kişi başı gelire de yansıdığını ifade etti.

Bugün sadece organize perakende sektöründe istihdam sayısının 500 bine ulaştığını belirten Bakan Ergün, şöyle konuştu: “Hükümet olarak, perakende sektörünün sorunlarını çözmek ve daha rekabetçi olmasını sağlamak için özel bir çaba sarf ediyoruz. İç Ticaret Müdürlüğü’müz bünyesinde kurulu olan organize perakende ticaret şubemiz, sektörle birebir ilgileniyor. Alışveriş merkezleriyle ilgili yasa tasarısını Başbakanlık’a sevk ettik. Ancak geldiğimiz noktada yasada bazı revizyonlar yapmamız gerekiyor. Bu yasa, sonuçları bakımından çok geniş bir kesimi ilgilendirdiği için ince eleyip sık dokuyor, en doğrusunu bulmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki yasama döneminde, tasarının ilgili herkesin yararına olacak şekilde yasalaşacağını umuyoruz.”

Rekabet Kurumu’nun perakende sektörüne yönelik önemli bir sektör araştırması yaptığını açıklayan Bakan Ergün, özellikle raporda tedarikçilerden çeşitli adlar altında talep edilen bedellerin ciddi seviyelere erişmiş olduğu ve tedarikçi-perakendeci ilişkilerindeki güç dengesinin orantısız biçimde tedarikçi aleyhine doğru geliştiğini sözlerine ekledi.

Perakendede halka arzlar devam edecek

Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Selami Aygün, 3. Yerel Zincirler Buluşuyor başlıklı programda yaptığı konuşmada, birlikte yaptıkları bu etkinlikle aralarındaki bağları daha da artırdıklarını söyledi. Bu güç birliğinin neticesinde hem yurtiçinde hem de yurtdışında mağaza açmaya başladıklarını kaydeden Aygün, gelecek beş-on yıl içinde 15 büyük, 35 de küçük marka çıkarmayı hedeflediklerini belirtti. 2010 sonuna kadar kurumsallaşmasını tamamlayan iki firmanın halka arz olduğunu, önümüzdeki dönem bunun sayısını artıracaklarını kaydeden Aygün, ayrıca firmaların başta Suriye, İran ve Irak gibi ülkelere de mağaza açarak yapılanmalarını devam ettireceklerini ifade etti. Perakende markalarının Türkiye’de hızlı ilerlemelerinde ülkede yakalanan siyasi istikrarın büyük bir etkisinin olduğuna vurgu yapan Federasyon Başkanı, “İstikrar ve ekonomik gelişme, bizim gücümüze büyük bir güç kattı. Yerel zincirlerin büyük atılıma geçmesindeki en temel sebep, yakalanan siyasi istikrardır. Bu dönemde sadece işimize konsantre olduk ve işimize büyütmenin planlarını yaptık. Mevcut hükümet ise yaptığı reformlarla iş dünyasının önünün açılmasında ciddi bir gayret sarf etti.” dedi.