Sansürün kaldırılması ve basın bayramı

 Bugün 24 Temmuz 1908. Türk basınından sansürün kaldırılması ve basın bayramı. 
 
1908’in yaz ayları 2. Abdülhamit için zor geçiyordu.. Selanik’ten yayılan İttihatçı isyanını ne Şemsi Paşa bastırabilmişti ne Müşir Osman Paşa. Binbaşı Enver Bey ve adamları dağlardaydı..
      
Ayaklanmanın 40. gününde Abdülhamit geri adım attı.. Bir başka açıdan da ileriye doğru atılmış bir adımdı bu: 24 Temmuz 1908’de 2. Meşrutiyet ilan edildi.
      
Osmanlı Matbuat Cemiyeti adıyla örgütlenmiş gazetecilerin büyük bölümü meşrutiyeti sevinçle karşıladılar. Sansürün karşısına dikilebileceklerdi artık. 1876’dan kalma sansür kararnamesini uygulatmayacaklardı. Yani sansür memurları yayından önce gazeteleri kontrol edemeyecekti..
      
Meşrutiyetin ilan edildiği günün gecesinde İKdam gazetesinin sahibi Ahmet Cevdet ile Sabah Gazetesi sahibi Mihran Efendiler, gazete provalarını görmek için gelen sansür memurlarını aynı sözlerle geri çevirdiler: gazeteler hürdür, sansür yasaktır.
      
25 Temmuz 1908 sabahı dağıtılan gazeteler farklıydı artık. Uzun yılların ardından ilk kez sansür memurlarının değil gazetecilerin tercihlerine göre basılmışlardı. Özgürce yayımlanan gazetelere halkın ilgisi de büyük oldu. Bazı gazeteler satışlarını 2 binlerden 5 binler düzeyine çıkardı. Fiyatı 10 kuruş olan İkdam karaborsada yarım liraya ktadar alıcı bulabildi. Bir ay içinde 200 yeni gazete için yayın hakkı alındı.
      
24 Temmuz bir anlamda gerçek gazeteciliğin patlama yaptığı gündü. Bu nedenle 24 Temmuz Cumhuriyet Dönemi’nde Türk basınından sansürün kaldırılması ve basın bayramı olarak ilan edildi. Daha sonra kutlamalar “geleneksel gazeteciler günü” adı altında yapılmaya başlandı.
      
Türkiye’deki basın kuruluşları zaman zaman 24 Temmuz 1908 öncesini hatırlatan dönemlerden geçtiler ama 24 Temmuz simge olarak önemini hiç kaybetmedi. 

BAŞBAKAN, BASIN BAYRAMI’NI KUTLADI
 
Başbakan Erdoğan, 24 Temmuz Basın Bayramı dolayısıyla bir mesaj yayımladı…

Başbakanlık Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre, Erdoğan, Türk Basınında Sansürün Kaldırılışının Yıl Dönümü “Basın Bayramı” dolayısıyla yayımladığı mesajında, gelişmiş demokrasilerde ifade, haber alma ve eleştirme özgürlüğünün yanı sıra, özgür, tarafsız, sorumlu ve sağduyulu basın organlarının varlığının da hayati bir önem taşıdığını bildirdi.

Demokrasinin tehdit altında olduğu, vesayetin hüküm sürdüğü bir ortamda, basın özgürlüğünden, ifade hürriyetinden ve sağlıklı bir medya işleyişinden bahsetmenin mümkün olamayacağına işaret eden Erdoğan, şunları kaydetti:

“Geçmiş yıllarda ifade özgürlüğüne uygulanan tehdit ve baskıların ceremesini yaşamış biri olarak, ifade etmek isterim ki, hiçbir basın mensubunun mesleki faaliyetleri dolayısıyla baskı görmesine, bu baskılar yoluyla basın özgürlüğünün tehdit edilmesine müsaade etmeyiz.

Hükümet olarak, bugüne kadar bu anlayışla hareket ettik, demokrasimizin standartlarının yükselmesi ve basın mensuplarımızın daha özgür bir ortamda mesleklerini icra edebilmeleri için yoğun gayretler gösterdik. Medya mensupları ve yöneticileriyle biraraya gelerek, basın özgürlüğü konusunda atılması gereken adımları demokratik bir ortamda tartışmaya, ele almaya özen gösterdik. Bundan sonra da aynı hassasiyeti göstermeye, hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi yönünde adımlar atmaya devam edeceğiz.

İnanıyorum ki, Türkiye’de demokratikleşme yolunda, hak ve özgürlüklerde ilerleme sağlandıkça, medyamız daha da özgürleşecek ve toplumumuzun şeffaflaşması yolunda çok daha büyük mesafeler kat edilecektir. Medya yöneticilerimiz ve çalışanlarımız da basın yayın meslek ilkeleri ve etik değerler doğrultusunda yayın yapmak, kişilik haklarına, özel yaşama saygı göstermek suretiyle, demokrasimizin gelişmesine katkıda bulunacaklardır. Bu düşüncelerle, Basın Bayramı’nı kutluyor, tüm basın emekçilerine başarılar diliyorum.”