Tavuk Bağırsak Sağlığının Korunması


TAVUK BAĞIRSAK SAĞLIĞININ KORUNMASI(*)

Çeviren: Dr. Kaya DEMİRÖZÜ
Kanatlı Sağ‎ً‎lığı ve Hastalı‎kları‎ Uzman‎ı

Bağırsak sağlığı beslenme, mikrobiyoloji, immünoloji ve fizyoloji gibi disiplinlerin önemli bir rolü olan girift ve karmaşık bir alandır. Bağırsak sağlığı risk altında olduğunda, sindirim ve besin emilimi etkilenmektedir.

Ne yazık ki, bağırsak sağlığı sorunlarının çoğu tam saptanadankamaktadır.Çünkü kimi zaman klinik belirtigörülmeyebilir.Daha ileri evrelerde, bu tür sorunlarn sonuçları düşük üretim ve yüksek seviyede ölümler olarak karşımıza çıktığında kontrolü çok zor olabilir. Bağırsak sağlık sorunarını hafifletmek için uğraşırken aşağıda belirtilen besleme ve yönetim stratejileri ve bunlarla bağlantılı üretim kayıpları yeniden gözden geçirilirmelidir.

Birçok bağırsak sağlık sorunları keşfedilmeden kalmakta, bu yüzden sürünün yakından takibi esastır.

Erken besleme

Son çalışmalar yumurta veya çıkımdan hemen sonra besin temini  enterositler ve goblet hücreleri dahil enterik hücrelerin gelişimini uyararak bağırsak ontogenezini değiştirebileceği yönündedir.Bağırsak morfolojisi böyle bir değişikliği daha fazla ağırlık kazanımı ve boilerlerde 35 günlüğe kadar kas gelişimine neden olmaktadır.Aynı zamandaerken besleme çevresel patojenlere karşı kök hücre çoğalmasının önemli olduğu saptanmıştır.Bu özellikle antibiyotiksiz beslenmede önemlidir.

Yemin fiziksel yapısı

Broiler yemlerinde tam buğday bulunması bağırsaklarda Salmonella typhimurium ve C. perfringens sayısını azalması sonucu ölümlerde daha düşükoluşmuştur.Örneğin, çekiç sistemli değirmende ince öğütülmüş buğday kullanımıbazı durumlarda mortalite % 28,9 olmasına rağmenmerdaneli değirmende iri kırılmış buğday kulanıldığında ölüm % 18.1 kalmıştır. Diğer çalışmalarda, bununla birlikte, tam buğday veya buğday kırması rasyonla beslenen broiler piliçler deneysel olarak coccidiosis ile enfekte edilmiş ve kör bağırsaklarda Eimeria tenella sayısında artış gözlenmiştir.

Kara buğdaylı  yemle beslenen broiler piliçler ile karşılaştırıldığında tam buğdaylı yem yiyen grubuncanlı ağırlık artışının anlamlı derecede düşük olduğu görülmüştür.Bu çalışmalardan, gastrointestinal sistem sağlıklı olduğunda, diyete tam buğday eklenmesi sindirim sistemi fonksiyonlarını ve bağışıklık geliştirmeye yardımcı olabilir sonucuna varılabilir.Ama gastrointestinal sistem bütünlüğü mikrobik işgal ile bozulduğu zaman yeme tam tahılların eklenmesi performansını düşürebilmektedir.

DİĞER HABERLER
Bolu Beyaz Et Festivali'ne Ünlü Yağmuru

Protein artırma

Diyete protein seviyesinin artırma broiler piliçlerde genellikle 2.- 6. haftalarortaya çıkan nekrotik enteritiste bir payı olabilir.Bunun nedeni ince bağırsakta C. perfringens’in aşırı çoğalması kaynaklanmaktadır. Bağırsak içeriğinin  gramındanormalde 104 CFU1C. perfringensbulunması gerekirken107 ya da 109 CFU düzyinde artış söz konusu olmasıhalinde klinik hastalığın ortaya çıkmasına neden  olmaktadır.

Aynı zamanda rasyondaproteindüzeyinin yüksekliği, ince bağırsakta tripsin enziminin aktivitesi artmış olacaktır. Bu durum oocyt etkinliğini hızlandracak  ve sonunda aşılama yanıtını olumsuz etkileyecektir.

Bakteriyel ve protozoon ajanların hakim olduğu durumlarda, diğer hususların yanı sıraprotein miktaını azaltmak ve tavsiye edilen miktarın altına onu muhafaza etmek yararlı olabilir.Protein kaynağının kullanırken amino asit balansını dikkate almak da önemlidir.Örneğin metionin ve glisininC. perfringens ve diğer patojenlerinbağırsakda çoğalmalarını ve  konuşlanmasını teşvik ettiği uzun zamandır bilinmektedir.Dolayısıyla bu durumda amino asitlerin aşırı miktarda olan protein kaynaklarının kullanımı en aza indirilmelidir.

Temiz ve etkilenmemiş olan ayaklar altlık kalitesinin iyi bir göstergesi, dolayısıyla sindirimde sorunsuz demektir.

Ayrıca işlenmemiş soya, pamuk tohumu küspesi ve keten tohumu keki gibisırasıyla tripsin, gossypol ve glukositlerin, antinutrisyonel faktörleri çeşitli miktarlarda ihtiva eden. bazı protein kaynakları bulunmaktadır.Bu faktörleri içeren yem kanatlı tarafından yenildiktensonra ince bağırsakta bazı zararlı etkiler oluşabilecektir.Böylece sadece lokaldeğil, aynı zamanda sistemik koruyucu fonksiyonlara sahip olan bağışıklık olumsuz etkilenecektir. Bu nedenle diyete  bu tür proteinlerin aşırı kullanımından kaçınılmalıdır.

Rasyona yağ ilavesi

Bir çalışmada, avilamycin(10 mg / kg yem)  içeren antibiyotiklere ve salinomycin (40 mg / kg yem) ve iki farklı yağ (% 10 hayvansal yağiçyağı vs,% 10 soya yağı) ilaveli diyetler verlen broiler piliçlerin ileumda bakteriyel kolonizasyona etkileri karşılaştırılmıştır.Hayvansal yağ içeren diyete kıyasla soya yağılıyem yiyen piliçlerde zooteknik sonuçlar daha iyidir

DİĞER HABERLER
Tavuk ve Su ürünleri eti ihracatında rekor artış

Tablo 1 – Diyetin yağ türü ve antibiyotik ilavesi broiler piliçlerin ileumda bakteri populasyonunu (log10 CFU) üzerine etkileri.

Tablo 1). Buda soya yağında, doymamış yağ asitleri daha yüksek oluşuyla açıklanabilir.Misel fazda çözünürlüğünü artan antibiyotiğin ince bağırsakta dağılımı kolaylaşır.Yağın  türü denince bağırsakta sindirilen besinin viskozitesi,bağırsak geçiş süresi, safra tuzu hidrolaz aktivitesi ve hazıma etkisi sonucudolaylı olarak bağırsak mikroflorasını destekleyebilir.

Resim 1- Bağırsağın histolojik kesitinde Villi ve Kriptler2

Selülozdan zengin yem

Sellülozlu yemin kısa zincirli yağ asidi (SCFA) üretimi sayesinde bağırsaktaki mikrobiyal profil üzerinde etkisi bulunmaktadır.Mısır, buğday ve soya küspesi (% 3.1 ham selüloz) içeren diyetlerle yapılan çalışmalarda, körbağırsak içeriklerinde  SCFA üretimi sadece 22 mg / g ve selüloz seviyesini % 5,7 üzeri artırmak amaçıylasoya fasulyesi kabuğu ekleyerek SCFA 51 mg / g ulaşlmıştır. Diyette selliloz kaynağının artırılması SCFA üretiminin fazlalaşması C. perfringens gibi bazı enterik bakteriler üzerinde bakteriyostatik etkiyi tetiklemektedir. Dolayısıyla hayvanların sağlık ve performansına olumlu bir katkıda bulunmuştur.

Tablo 2- Sarımsak tozu katkılı  yemle beslenen broiler piliçlerin villi boyu ve eni

Sarımsak tozu ilavesi

Sarımsak genellikle Akdeniz bölgesinde kullanılan bir yem katkı maddesidir. Yaklaşık% 17 protein,% 0.8 yağ ve% 3 mineraller,değişik miktarda vitaminler (tiamin, riboflavin ve niasin) ile ve enzimler (allinaz, peroksidaz ve mirosinaz) içerir. Ayrıca sarımsak, özellikle toz halinde işlenirken içerdiği yaklaşık% 0.2 uçucu yağlar serbest hale geçer (kaybeder).

Sarımsak bileşenlerni bağırsak endokrin sistemi ile etkileşim içinde olduğu gösterilmiştir.Dolayısıyla bağırsak hücrelerini selektif olarak stimüle etme yeteneğine sahiptir.Bağırsak villilerinin gelişmesi nedeniyle özellikle duodenumda emme kapasitesinin artmasına yol açmaktadır

Tablo 3- 5 Hafta süre ile bütirat katkılı yem yiyen broiler piçlerin bağırsak profilli, mikrobiyal sayısı ve performansı

(Tablo 2).Sarımsak katkılı yem tüketiminnin azalmış olmasına rağmen bu mekaniz-ma tavukların iyi bir canlı ağırlık kazancına bir ipucu verebilmektedir. Başka çalışmalarda, kanatlı yemlerine sarımsak tozu ilavesi; devir oranını ve ölmüş bağırsak epitel hücre sayısınında azaltmaya yardımcı olduğu bildirilmektedir. Bu sayede besleme için gerekli enerjisinden önemli ölçüde tasarruf sağlanır ve tasarruf edilen enerji hayvanın gelişmesi ve verimliliğine  yönleneceği öne sürülmüştür. Diğer yandan rasyona sarmısak katılması ile dikkate değer yemden yararlanma gözlemlenmiştir.

DİĞER HABERLER
İki Yumurtayla Önce Sinemaya, Sonra Obeziteyle Savaşmaya

Çevirenin önerdiği kaynaklar

  1. Demirözü, K. (2004) : Prıbiyotikler ve Yeni Bir Konsept. Topkim Teknik Bülten, THS.04.07/08KD, İstanbul.
  2. Demirözü,K., Yargeldi,K., Karaoğlan, Ö.(2004 ):Bir Fitobiyotik Olan Bıomın®PEP 1000’nin Broilerlerde Etkinliğinin Denenmesi. PEP Teknik Kitapcığı ,21-28 ve Doğal Seçenekler Seminerleri, Bolu-Bandırma.
  3. Demirözü, K.(2005): Broiler Piliçlerde Kimi Barsak Sorunları. Topkim Teknik Bülten, THS 05.09/10KD.
  4. Demirözü, K.(2005): Çağdaş Hayvan Üretiminde Bilinçli Beslenmede Doğal Alternatifler. Çiftlik Dergisi Röportaj.
  5. Demirözü, K.(2010):Probiyotikler ve Yeni Konseptler. Çiftlik Dergisi; Şubat-2010,312(38-40)
  6. Demirözü, K.(2010): Bilinçli Beslenmede Doğal Destek Ürünler. Çiftlik Dergisi 311,58-63
  7. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları I, Çiftlik Dergisi Mart -2010 313 (52-53)
  8. Demirözü, K.(2011): Broiler Piliçlerde Kimi Bağırsak Sorunları II, Çiftlik Dergisi Nisan- 2011,326 (38-39).
  9. Demirözü, K.(2015):Bağırsak Sağlığı İçin Hayvansal Katkılar-Çeviri- https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=7751907.2015 tarihinde ve Çiftlik Dergisi 2015 (377) 30-31 yayınlandı.
  10. Demirözü,(2016):Pre ve Probiyotikler Hakkındaki Gerçekler(Çeviri). https://www.ciftlikdergisi.com.tr/?p=88538 27.0.2016 tarihinde yayınlandı.
  11. Demirözü, K.(2016): Kanatlılarda Probiyotiğin Yararları.(Yayınlana-cak).

5 Eylül 2023. 10:36
0 0 Oylar
Okuyucu puanı:
Abone ol
Bildir
guest

0 Yorum
Inline Feedbacks
Bütün yorumları gör
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
0
Düşünceleriniz bizim için önemlidir, lütfen yorum bırakınız.x