Gıda ve İçecek Sanayi ,GDO’lu gıda ithalatı için bilimsel kurula başvurdu

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, 29 GDO’lu genin gıda olarak kullanılmak amacıyla ithalatına izin verilmesi için Biyogüvenlik Kurulu’na başvurdu.

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu’nun (TGDF), 3 soya, 21 mısır, 3 kolza, 1 şeker pancarı ve 1 patateste olmak üzere 29 GDO’lu genin gıda olarak kullanılmak amacıyla ithalatına izin verilmesi için Biyogüvenlik Kurulu’na başvurdu.

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, 29 GDO’lu genin ithalatına ilişkin başvurunun, basitleştirilmiş işlem kapsamında değerlendirilmesini istedi.

Biyogüvenlik Kurulu ise başvurunun ”basitleştirilmiş işlem” kapsamında değerlendirilmesi istemini ret ederken, çalışmaların yeterli sayıda Risk Değerlendirme ve Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi oluşturularak başlatılmasına karar verdi.

Biyogüvenlik Kurulu Başkanı, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Yardımcı, konu ile ilgili olarak AA muhabirine yaptığı açıklamada, başvuruların normal prosedür içinde değerlendirileceğini belirtirken, ”Mevzuat uyarınca karar alma süresi azami 270 gün. Ek bilgiler istenirse bu süre 1-2 ay daha uzayabilir” dedi.

Prof. Dr. Yardımcı, izin istenen GDO’ların büyük bölümünün AB’nin onayladığı ürünler olduğuna işaret ederken, ”Ama biz AB’nin her onayladığı GDO’ya izin vermek durumunda değiliz. Ekonomik-sosyal boyutu da değerlendirilecek. Bilimsel komitelerin vereceği raporlar çok önemli. Bunlar kamuoyunun görüşüne sunulacak. Kamuyonun görüşü de dikkate alınarak, kurul karar verecek” diye konuştu.

Edinilen bilgiye göre; Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, geçen yıl Ekim ayında Biyogüvenlik Kurulu’na başvurarak, 2009 yılında çıkarılan ve geçen yıl kanunun çıkarılması ile iptal edilen ”Gıda ve Yem amaçlı Genetik Yapısı değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerinin İthalatı, İşlenmesi, İhracatı, Kontrol ve Denetimine Dair Yönetmelik” çerçevesinde, büyük bölümü Bilimsel Komite kararı ile ithalatına izin verilmiş olan 29 GDO geninin ithalatına yeni mevzuat kapsamında izin verilmesini istedi. Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, ayrıca, ithalat izni başvurusunun ”basitleştirilmiş işlem kapsamında değerlendirilmesini” talep etti.

Biyogüvenlik Kurulu, bu yıl Ocak ayında yaptığı toplantıda, izhalat izni başvurusunun basitleştirilmiş işlem kapsamında değerlendirilmesi talebini ret etti. Söz konusu 29 ürüne ait gen için yapılan başvurular, yeni başvuru kapsamında ele alınacak ve karara esas çalışmaların, yeterli sayıda ”Risk Değerlendirme” ve ”Sosyo-Ekonomik Değerlendirme” komitesi oluşturularak başlatılması öngörüldü.

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, 3 soya, 21 mısır, 3 kolza 1 şeker pancarı ve 1 patates geninin gıda amaçlı kullanılmak üzere ithalatına izin verilmesini istiyor.

Biyogüvenlik Kurulu, daha önce Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Derneği İktisadi İşletmesi’nin başvurusu üzerine, ”A2704-12, MON 89788 ve MON40-3-2” genlerini ihtiva eden soya fasulyesinin ve ürünlerinin hayvan yemlerinde kullanılması amacıyla ithalatına izin vermiş, bu başvuru, basitleştirilmiş işlem kapsamında değerlendirmişti.

Komite raporuna göre
Kurul karar verecek

Prof. Dr. Hakan Yardımcı, TGDF’nin gıda amacıyla kullanmak üzere ithalat izni için başvurduğu söz konusu 29 genin, büyük bölümünün daha önce iptal edilen GDO Yönetmeliği kapsamında kurulan bilimsel komite tarafından ithal izni verilen genler olduğunu söyledi. Bu genlere bazılarına AB’nin de izin verdiğini belirten Porf. Dr. Yardımcı, şu bilgiyi verdi:

”Bu genlere AB’nin veya daha önce Türkiye’de kurulan bilimsel komitenin izin vermiş olması, bizim de otomatik olarak izin vereceğimiz anlamına gelmiyor. Bu genleri, kurulacak sosyo-ekonomik ve risk değerlendirme komiteleri inceleyecek, bir rapor hazırlayacak. Bu raporları Biyogüvenlik Kurulu’nun internet sitesinden kamuoyunun görüşüne sunacağız. Görüşlerin bildirilmesi için bir süre vereceğiz.

Kurul, hem kamuoyundan gelen görüşlere, hem de komitelerin raporlarına göre bir değerlendirme yapacak ve karar verecek. Mevzuata göre bu kararı azami 270 gün içinde vermemiz gerekiyor. Ama ek bilgi-belge istenirse bu süre biraz daha uzayabilir. İnceleme sonuçlarına göre, hangi genlerin ithaline izin verileceği veya izin verilmeyeceği belli olur. Kararımız resmi gazetede yayınlandıktan sonra ilgili kurum ve kuruluşlar bu konuda gerekeni yaparlar. Daha sonra Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na bildireceğiz. İthalat kararını bakanlık verir.”

Biyogüvenlik Kurulu’nun talep edilen genlere veya bazılarının ithalatı için uygun görüş bildirmesi halinde, Türkiye’ye GDO’lu gıda ithalatı konusunda kapı açılmış olacak.

Kurul, son toplantısında ayrıca, Biyogüvenlik Kanunu kapsamında yapılacak başvurular, değerlendirme ve karar süreçlerindeki iş ve işlemler ile talep edilecek bilgi, belge ve raporların ücretlerini, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan araştırma geliştirme (AR-GE) faaliyeti yürüten şirketlerin Biyogüvenlik Kanunu kapsamına giren faaliyetleri ile ilgili yetki alabilmeleri için gerekli olan şartları da Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na bildirme kararı aldı 

 TGDF’nin gıda amacıyla kullanmak üzere ithalat izni
verilmesini istediği GDO’lar şöyle:

SOYA 3 (MON40-3-2)(A2704-12)(MON89788) MISIR 21 (Bt11)(DAS1507)(DAS59122)(DAS1507xNK603)(NK603)(NK603 x MON810)(MON88017)(59122xNK603)(GA21)(MON810)(MON863)(MON863 x NK603)(MON863 x MON810 )(MON89034)(MIR604)(MON863xMON810xNK603)(MON89034xNK603)*(Bt11xGA21 )*(59122x1507xNK603)*(1507×59122)*(MON 88071x MON 810)* KOLZA 3 (GT73)(T45)Swede-rape (MS8, RF3, MS8xRF3) ŞEKER PANCARI 1 (H7-1) PATATES 1 (EH92-527-1)

TGDF Genel Başkanı Şemsi Kopuz’un konuya ilişkin açıklaması şöyle

Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) Genel Başkanı Şemsi Kopuz, Biyogüvenlik Kanununun yürürlüğe girdiği 26 Eylül 2010 tarihinden bugüne kadar Biyogüvenlik Kurulunun GDO’lu genleri taşıyan ürünlerin gıda amaçlı kullanım ve ithali ile ilgili herhangi bir karar vermediğini, bunun sonucunda, bu tarihten itibaren Türkiye’ye GDO’lu genleri taşıyan ürünlerin gıda amaçlı olarak ithali yapılmadığını açıkladı.

Kopuz, TGDF’nin, 29 genin gıda amaçlı ithalatına izin verilmesi için Biyogüvenlik Kuruluna başvurulması konusunda GDO’lu genleri taşıyan ürünlerin üretimine, ithali ve kullanımına uzun araştırmalar sonucunda ulusal ve uluslararası düzenlemelere göre izin verildiğine dikkati çekti. Kopuz, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) ortak organizasyonu ”Codex Alimentarius Komisyonu”, Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) gibi en yetkin kuruluşların, şu ana kadar izin verilen genleri taşıyan ürünlerin insan sağlığına olumsuz etkilerinin olmadığı konusunda görüşlerini açıkladığını belirtti.

Türkiye’de, 26 Mart 2010 tarihinde 5977 Sayılı Biyogüvenlik Kanununun  yayınlanmasının ardından bağımsız bir Biyogüvenlik Kurulu oluşturulduğunu, kanuna göre her bir GDO ve ürününün ilk ithalatı için gen sahibi veya ithalatçının, yurtiçinde geliştirilen GDO ve ürünü için ise gerçek ve tüzel kişiler tarafından Tarım ve Köyişleri Bakanlığına başvuru yapması ve bu başvurunun Biyogüvenlik Kurulu tarafından değerlendirilmesi gerektiğini hatırlatan Kopuz, şöyle devam etti:

”Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu (TGDF) İktisadi İşletmesi, daha önce Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bünyesinde görev yapan bilimsel komite tarafından izin verilen genlerin, kanun ve yönetmelikte yer alan basitleştirilmiş işlem kapsamında gıda amaçlı ithal ve kullanım izni için 28 Ekim 2010 tarihinde Biyogüvenlik Kuruluna müracaat etmiştir.

Biyogüvenlik Kurulu, 10 Ocak 2011 tarihli toplantısında TGDF İktisadi İşletmesinin 3 soya, 21 mısır, 3 kolza 1 şeker pancarı ve 1 patates geni ile ilgili müracaatının Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmeliğin 12. Maddesi gereği basitleştirilmiş işlem kapsamında değerlendirilmesini uygun bulmayıp, yeni başvuru kapsamında kurul tarafından oluşturulacak  Risk Değerlendirme ve Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komiteleri tarafından değerlendirilmesine karar vermiştir.

Biyogüvenlik Kurulu kararı bakanlık tarafından TGDF İktisadi İşletmesine resmen tebliğ edildikten sonra, istenen belgelerin temin edilmesi ve kurul tarafından değerlendirme süreci başlayacaktır.”

Şemsi Kopuz, kanunun yürürlüğe girdiği 26 Eylül 2010 tarihinden bu güne kadar Biyogüvenlik Kurulunun GDO’lu genleri taşıyan ürünlerin gıda amaçlı kullanım ve ithali ile ilgili herhangi bir karar vermediğini, bunun sonucu olarak da söz konusu tarihten bu yana Türkiye’ye GDO’lu genleri taşıyan ürünlerin gıda amaçlı olarak ithali yapılmadığına dikkati çekti.